به گزارش تور مسافرتی، خراسان رضوی رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران گفت: از آنجاییکه نظام آموزشی ما در حوزه گردشگری ناکارآمد بوده و تعداد استادان متخصص در این حوزه کم است دولت باید برنامه ریزی های کلان خود در آموزش صنعت توریسم را جدی گرفته و نگاهی سیاسی به این مورد نداشته باشد.
فرید جواهرزاده در گفتگو با ایسنا در مورد آموزش در صنعت توریسم، اظهار نمود: گردشگری صنعت انسان محور است، چونکه نقش انسان و آموزش نیروی انسانی در این صنعت بیشتر از هر صنعت دیگر نمادین تر و برجسته تر است. شاید بتوان گفت ضامن عملکرد درست برای اهداف عالی گردشگری، نقش نیروی انسانی است؛ از این جهت میزان دانشی که نیروی انسانی عرضه می کند، متضمن آموزش هایی است که نیروی انسانی باید پذیرفته و گذرانده باشد.
وی اضافه کرد: به عقیده من مواردی که می تواند آموزش را در جهت توسعه گردشگری به همراه داشته باشد، چالش های زیادی دارد که باید وارد مسائل جزئی تر از این مورد شویم و دقت کنیم زمانی که با مقوله ای به نام «گردشگری» مواجه هستیم، آن پیچیدگی ساختاری به واسطه میان رشته ای بودن گردشگری را هم درنظر بگیریم.
معیارهای استاندارد گردشگری در سطوح بین المللی بسیار متنوع است
رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران با اشاره به اینکه گردشگری رشته بسیار پویایی است و معیارهای استاندارد آن در سطوح بین المللی بسیار متنوع است، اظهار داشت: بایستی این پیچیدگی و چند وجهی بودن را لحاظ نماییم و از جهت دیگر در نظر داشته باشیم مباحث نظام آموزش گردشگری همیشه با چالش ها و مشکلات مختلفی مواجه می باشد.
وزارت میراث فرهنگی و گردشگری متولی اصلی آموزش صنعت توریسم است
وی در پاسخ به این پرسش در خصوص این که مسئولیت آموزش صنعت توریسم با چه ارگان هایی است، بیان نمود: کشور ما در حوزه آموزش گردشگری ضعیف بوده و از این مورد رنج می برد، متاسفانه در مساله آموزش گردشگری چند متولی داریم که اصلی ترین آنها وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. البته متولی های دیگری مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم وجود دارند که وظیفه آموزش عالی کشور را بر عهده داشته و مدعی این حوزه هستند و قانونا هم جایگاه دارند.
جواهرزاده خاطرنشان کرد: در کنار این ۲ نهاد میتوان به سازمان فنی و حرفه ای که آموزش های حرفه ای و همینطور آموزش و پرورش که آموزش سطوح پایه را برعهده دارند، اشاره نمود. علاوه بر متولی های دولتی، سایر بخش های خصوصی را که در حوزه آموزش گردشگری حضور دارند و این زمینه فعال می باشند، باید معرفی نمود.
وی در پاسخ به این سؤال که چه مواردی در آموزش ها از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار داشت: حوزه آموزش در گردشگری شامل ۲ شاکله مهارت محور و آکادمیک می شود که گاهی اوقات اختلاف نظرهایی در مورد آکادمیک و یا مهارتی بودن حوزه گردشگری دیده می شود. این اختلاف دیدگاه ها تا اندازه ای ادامه دارد و در پاره ای از موارد مشاهده می نماییم که بخش آکادمیک، بخش مهارتی را قبول ندارد و بخش مهارتی، بخش آکادمیک را به رسمیت نمی شناسد.
این کارشناس گردشگری افزود: این اختلاف نظرها و ضعف در حوزه آکادمیک و مهارت تنها مختص ایران نیست و در خیلی از کشورهای دیگر هم دیده می شود. اقدامی که در سنوات گذشته توسط متولیان گردشگری کشور ما صورت گرفته، نزدیک کردن ۲ حوزه مهارت و آکادمیک است که با برگزاری کنفرانس ها و سمینارها توسط اعضای هیات علمی و خبرگان تجربی و مهارت محور بتوانند فعالیتهای خویش را برای یکدیگر شرح دهند.
به کارگیری بخش آکادمیک و مهارت نظام در آموزش صنعت گردشگری
وی افزود: ازاین رو به نظر می آید یکی از راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی در حوزه آموزش صنعت توریسم در کشور اینست که بخش آکادمیک و مهارت را بیشتر به هم نزدیک نماییم و هم افزایی خوبی را برای توسعه فعالیتهای گردشگری داشته باشیم.
جواهرزاده در پاسخ به این پرسش در خصوص این که آموزش چه اتفاقاتی را در حوزه گردشگری به دنبال خواهد داشت، مطرح کرد: زمانی که صحبت از آموزش و پژوهش به میان می آید تصور و توقع ما اینست که بتواند مشکلات موجود بر سر راه صنعت توریسم که بحث عمده آن مباحث نیروی انسانی است، حل و فصل کند.
وی افزود: آنچه که مسلم است ما برای پرداخت به مسائل صنعت توریسم نیاز داریم که مشکلات و مسائل مرتبط به گردشگری توسط پژوهشگران و متخصصانی که در این عرصه فعال می باشند و تجارب خوبی هم دارند، شناخته شود. اگر نظام آموزشی بهتری در حوزه آموزش گردشگری داشته باشیم، قاعدتا مشکلات گردشگری کشور مانند امروز نباید باشد.
از آنجاییکه نظام آموزشی ما در حوزه گردشگری ناکارآمد بوده و تعداد استادان متخصص در این حوزه کم است دولت باید برنامه ریزی های کلان خود در آموزش صنعت توریسم را جدی گرفته و نگاهی سیاسی به این مورد نداشته باشد.
برنامه راهبردی توسعه منابع انسانی در صنعت توریسم وجود ندارد
رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران تصریح کرد: ازاین رو نتیجه می گیریم که نظام آموزشی ما در این حوزه ناکارآمد بوده و تعداد استادان متخصص این حوزه هم اندک است و به شکلی نظام آموزش عالی گردشگری در کشور ما چندان اثربخش نیست و برنامه های راهبردی برای توسعه منابع انسانی در صنعت توریسم وجود ندارد. در نتیجه مهم ترین علل نبود نیروی متخصص در گردشگری همان مشکلاتی است که در نظام آموزش عالی گردشگری هم وجود دارد.
وی اظهار داشت: با عنایت به این که متخصصان و استادان زیادی در این عرصه حضور دارند، اما نقشی در برنامه ریزی های کلان کشور ایفا نمی کنند و به طبع سهمی در رفع مسائل و چالش های این حوزه نخواهند داشت، ازاین رو دولت در برنامه ریزی های کلان خود آموزش صنعت توریسم را باید جدی گرفته و به این مورد نگاه سیاسی نداشته باشد.
جواهرزاده در مورد این که چه آموزش هایی در حوزه گردشگری بیشتر نیاز است، تصریح کرد: حالا در دانشگاه ها رشته های کارشناسی، ارشد و دکتری را در سطوح مختلف تدریس می نماییم و از دیر باز نسبت به این مورد ورود و دوره های تخصصی را هم برگزار کرده ایم؛ اما حقیقت اینست که بخشی از آموزش های ما درگیر یک تسلسل محتوایی است، به این معنا که ما نظام برنامه ریزی شده ای داریم که ابلاغی است و همچنان با آن ساز و کار فعالیتهای خویش را پیش می برد.
نیاز امروز صنعت توریسم، استفاده از نوآوری و خلاقیت است
وی بیان نمود: نیاز امروز ما توجه به پلت فرم های جدید و به روز، استفاده از نوآوری و خلاقیت است که ضعف عمده ما در مباحث آموزشی این مسائل به خوبی دیده می شود. نیروهای متخصص بخصوص افراد جوان فارغ التحصیل داخل و خارج وجود دارند که به صنعت توریسم وارد شدند و از این جهت به روز هستند و فضاهای خوبی هم ایجاد می شود.
نوآوری و ابتکار در آموزش گردشگری حرف اول را می زند
جواهرزاده افزود: اما متاسفانه حوزه آموزش در گردشگری همچنان گرفتار سرفصل ها و متدهای تعیین شده قدیمی است که باید بروزرسانی و دوره های مبتنی بر مسائل روز طراحی و برگزار شود، چونکه نوآوری و ابتکار در آموزش صنعت توریسم حرف اول را می زند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: آموزش گردشگری باید از آن دیدگاه سنتی بیرون برود و به دنبال آن سراغ بازاریابی بین المللی، دیجیتال مارکتینگ برویم که امروزه در مورد آن هم زیاد صحبت می شود و اثر بخشی بالایی روی موضوعات و بازارهای بین المللی دارد. ازاین رو مباحثی که می خواهیم در مورد گردشگری به کار گیریم باید از استانداردهای به روز برخوردار باشد.
وی تصریح کرد: متاسفانه طی سالهای گذشته مدرک گرایی و صدور مجوزهای بی رویه برای تاسیس موسسات علمی، آموزشی و حتی دانشگاهی منجربه شکل گیری فارغ التحصیلان بی کیفیت زیادی شده است. بخشی از فارغ التحصیلان ما از علم لازم در این حوزه برخوردار نیستند، چونکه آموزش های متنوع را فرا نگرفتند و نمی توانند پاسخگوی نیاز بازار باشند. در نهایت اثربخشی نظام آموزشی زمانی می تواند خویش را نشان دهد که بتواند پاسخگوی مسائل و مشکلات بازار و صنعت باشد.
جواهرزاده افزود: این مسائل هنگامی رخ می دهد که دانشگاه ها به صورت جزیره ای فعالیتهایی انجام دهند، در حالیکه با بازار و فضای کسب و کار کاملا غریبه هستند. از طرفی هم بازار و کسب و کارها هم درگیر مسائل و مشکلات روز هستند و ارتباطی بین صنعت و دانشگاه وجود ندارد و اگر وجود هم داشته باشد بسیار ضعیف است و این ۲ بخش مستقل از هم فعالیتهای خویش را پیش می برند.
رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اظهار داشت: ازاین رو بایستی یک پل ارتباطی قوی در این حوزه وجود داشته باشد تا مشکلات بازار و کسب و کار صنعت توریسم توسط دانشگاه بررسی شود و برای آن راه و چاره ای پیدا شود. همینطور باید مراکز آموزشی در سطح بین المللی و مشابه آن تاسیس شود تا فعالیتهای خویش را آغاز کنند. این مراکز باید ایجاد و دولت هم از این مراکز حمایت کند. اگر چنین ساختاری شکل گیرد میتوان امیدوار بود که بخشی از این مشکلات مرتفع شود.
