تور مسافرتی: اکنون که این مطلب را می خوانید، پنجاه ونهمین دوسالانه هنر ونیز (۳ فروردین تا ۶ آذر) و بیست وسومین سه سالانه هنری میلان (۲۴ تیر تا ۲۱ دی) درحال برگزاری است اما متاسفانه ایران در هر دوی آنها غایب است.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، حضور در رویدادهای فرهنگی هنری بین المللی، نسبت به گذشته که دشواری هایی داشت، بخصوص برای حضورهای شخصی و غیردولتی، دشوارتر هم شده است. تبعات دوران همه گیری ویروس کرونای جدید بر وجوه محتلف سفر، بطورمثال دریافت ویزای کشورها ازجمله حوزه شینگن، تاثیر گذاشته است. همین طور گرانی اقامتگاه ها در دیگر کشورها در نتیجه ی از سر گذراندن دو سال رکود دوران کرونا و نیز گرانی های ناشی از جنگ روسیه با اوکراین، به انضمام گرانی بلیت پروازهای خارجی که علاوه بر همان علت جبران رکود دوران کرونا و نیز بحران اقتصادی در غرب، از تعطیلی پروازهای ایرلاین های به نسبت ارزان تر روس و اوکراینی هم نشات گرفته، بر سختی های این ماجرا افزوده است. ازسوی دیگر، کاهش ارزش ریال در مقابل دلار نیز سبب شده است، سفری که همین دو، سه سال پیش با هزینه ای حدود ۱۰ میلیون تومان و کمتر هم می توانست صورت گیرد، حالا به رقم کف قیمتی ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان رسیده است.
همه این ها یعنی هزینه حضور در رویدادهای بین المللی بالا رفته اما مساله این است که آیا غیبت های بخش دولتی ما – متولی حضور در رویدادهای رسمی همچون موردهای مورد اشاره (بیناله ونیز و تریناله میلان) – تنها به این مؤلفه ها وابسته است؟
ایران در بینال هنر ونیز کشور کم شناخته شده ای نیست. ما تا کنون هشت دوره در این رویداد جهانیِ موثر در زمینه هنرهای تجسمی حضور داشته ایم که ۶ دوره آن به پس از پیروزی انقلاب و دو دوره هم به پیش از انقلاب و اتفاقا در سالهای دور برمی گردد. جمهوری اسلامی ایران در پنجاه وهشتمین دوره این دوسالانه که پیش از همه گیری ویروس کرونا جدید در سال ۲۰۱۹ برگزار شد، در بین ۹۰ پاویون کشورهای مختلف، حضور به نسبت موفقی داشت. دو دوره پیش از آن، یعنی در پنجاه و هشتمین دوره نیز با عاملیت یکی از ایرانیان مقیم ایتالیا، حضور پرشماری را تجربه کردیم.
اما امسال و در بین ۸۰ پاویون ترتیب یافته از هنر هنرمندان کشورهای مختلف، از هنر هنرمندان ایرانی خبری نیست. علت این غیبت را در تغییر دو دولت پیشین و فعلی می توان دانست که متاسفانه تاثیر منفی خودرا برمبنای نوعی کم انگیزگی یا کم دقتی مدیران پیشین و جدید گذاشت.
ازسوی دیگر، بیست وسومین نمایشگاه بین المللی موسوم به Triennale Milano نیز از چند هفته پیش شروع شده که باز در بین آثار هنرمندان حدود ۲۰ کشور حاضر در این سه سالانه، نامی از ایران دیده نمی گردد. البته ایران در سابقه این رویداد هنری معتبر که از سال ۱۹۲۳ شروع شده، کلا حضور کمرنگی داشته است. درحقیقت کل حضور ایران در این سه سالانه، یک دوره بوده که آن هم به سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) برمی گردد. در آن دوره نیز که این نمایشگاه بعد از وقفه ای ۲۰ساله از سر گرفته می شد، با همکاری یک معمار ایرانی مقیم ایتالیا، پاویون ایران در این سه سالانه برگزار شده بود؛ تریناله ای با شعار: «قرن بیست و یکم؛ دیزاین بعد از دیزاین».
ما در سه سالانه سال ۲۰۱۹ که قبل از همه گیری بیماری کووید۱۹ برگزار شده بود، غیبت داشتیم و در این دوره نیز که با فروکش کردن بیماری و باز شدن مرزهای بین المللی، از چند هفته پیش ترتیب یافته و تا چند ماه دیگر برقرار است، غیبت داریم. در این دوره از تریناله، علاوه بر ایتالیای میزبان، کشورهایی چون اتریش، بورکینافاسو، جمهوری خلق چین، کرواسی، جمهوری دموکراتیک کنگو، فرانسه، آلمان، غنا، کنیا، لسوتو، قبرس، جمهوری چک، مکزیک، هلند، لهستان، روآندا، صربستان و اوکراین در کنار رُم مذهبی با برگزاری پاویون هایی از آثار منتخب هنرمندان مدرن هنرهای تجسمی شان، حضور دارند.
پیش از آنکه به مدد تصاویر خبرنگار ایسنا از این دوره از سه سالانه، گشتی در آن بزنیم، بد نیست کمی بیشتر با نمایشگاه تریناله میلان آشنا شویم.
تریناله میلان نیز همانند بیناله ونیز به هنرهای تجسمی مدرن و پیش رو ازجمله هنر مفهومی، چیدمان، ویدیو آرت و… توجه دارد؛ منتها در اینجا تمرکز مشخصا بر معماری، دیزاین و طرح های مربوط به این مقوله ها، با محوریت جهان آینده است.
به همین دلیل در شورای علمی تریناله بطور معمول علاوه بر نخبگان معماری، چهره ها و شخصیت هایی از حوزه هایی چون فلسفه، نظریه پردازی و دیگر شاخه های فرهنگی و هنری نیز حضور دارند.
همان طور که اشاره شد، پیشینه سه سالانه میلان یا تریناله میلانو، به سال ۱۹۲۳ میلادی برمی گردد. در آن زمان، این گردهمایی، زیر عنوان «نمایشگاه بین المللی هنرهای تزئینی»، هر دو سال یک دفعه در پارک ویلا رئال مونزا، یکی از اصلی ترین پارک های تاریخی اروپا که در منطقه ای در فاصله ای نزدیک از میلان قرار دارد، برگزار می شد. سپس از سال ۱۹۳۳ محل برگزاری این نمایشگاه به مرکز میلان، در جوار قلعه تاریخی شهر منتقل و ترتیب برگزاری آن نیز هر سه سال یک دفعه می شود.
با این حال، ترتیب برگزاری سه سالانه، در مقاطعی، به دلیلهای مختلف، ازجمله جنگ جهانی و غیر از آن، دستخوش بی نظمی هایی شده است؛ در نتیجه تا حالا در سالهای ۱۹۳۳، ۳۶، ۴۰، ۴۷، ۵۱، ۵۴، ۵۷، ۶۰، ۶۴، ۶۸، ۸۸، ۹۲، ۹۶، ۲۰۱۶، ۱۹ و ۲۲ برگزار شده است.
جالب است بدانید که نمایشگاه سه سالانه میلان زیر نظر دفتر بین المللی نمایشگاه ها (BIE) که متولی برگزاری اکسپوهاست انجام می شود. درحقیقت این نمایشگاه، یکی از اکسپوهای چهارگانه ی رسمی است که در جهان انجام می شود. اکسپو جامع جهانی (با حضور بیش از ۲۰۰ کشور در مدت زمان ۶ ماه)، اکسپو تخصصی بین المللی (با حضور بیش از ۱۰۰ کشور در مدت زمان ۳ ماه) و اکسپو باغبانی (با حضور حدود ۲۰ کشور و نهادهای مختلف کشور میزبان در مدت زمان ۶ ماه) سه مدل اکسپوی شناخته شده هستند. یک نمونه از اکسپو جامع جهانی همانی بود که سال قبل در دُبی پایتخت امارات متحده عربی انجام شد و یک اکسپو باغبانی نیز اکنون در شهر آلمیره در نزدیکی آمستردام هلند درحال برگزاری است.
در کنار این اکسپوها، نمایشگاه سه سالانه میلان تنها مدل نمایشگاهی دیگری است که زیر نظر دفتر بین المللی نمایشگاه ها برگزار می شود؛ با این تفاوت که آن سه مدل اکسپو در هر دوره در یکی از کشورهای نقاط مختلف جهان برپا می شوند اما سه سالانه میلان در مکان نمایشگاهی ثابتی، در پارک بزرگ قلعه تاریخی مرکز میلان تعبیه شده است.
این نمایشگاه بین المللی به عنوان فضایی برای بحث و مقایسه آزاد و تکثرگرا در نظر گرفته شده است که در آن، تجربه ها، فرهنگ ها و دیدگاه های مختلف می توانند همگرا شوند.
موضوع نمایشگاه امسال، «ناشناس ناشناخته ها» در نظر گرفته شده است؛ مقدمه با تکمله هایی بر اسرار که می کوشد به مجموعه ای از سؤالات درباره ی آنچه ما هنوز «نمی دانیم» در حوزه های مختلف پاسخ دهد: از تکامل شهرها تا اقیانوس ها، از ژنتیک تا اخترفیزیک. تجربه ای عمیق که شامل طراحان، معماران، هنرمندان، نمایشنامه نویسان و نوازندگان می شود و این فرصت را می دهد تا نگاهمان را به جهان دگرگون نماییم.
درواقع سه سالانه میلان در فضایی وسیع و چندطبقه، مجموعه ای از نمایشگاه ها را در بر می گیرد که طیف گسترده ای از دیدگاه ها را ارائه می کند و رو به دریچه های مختلف باز می شود. دیدگاه های میان رشته ای در این مجموعه نمایشگاه، مجموعه ای از مشارکت های بین المللی است به دعوت هیاتی متشکل از یک اخترفیزیکدان و یک معمار برنده بزرگترین جایزه های معماری به همراه یک هیئت مشورتی، متشکل از فیلسوف، استاد دانشکده علوم اجتماعی، معمار، نویسنده، برنامه ریز شهری، طراح، محقق، مورخ هنر، نوازنده، مدرس دانشگاه پلی تکنیک و تهیه کننده هنری که علاوه بر ارائه آثار نمایشگاهی، رویدادهای نمایشی و پرفورمنس و نیز موسیقایی را هم به شکل موردی و در قامت یک تئاتر یا کنسرت عرضه می کنند. البته که همه این رویدادها حول موضوع نمایشگاه طراحی شده و پیشنهادهایی برای جهان آینده را در بر دارند.
با این یادآوری که Triennale Milano یکی از مؤسسات فرهنگی پیشرو در جهان بوده است که پیچیدگی های جهان معاصر را در قالب های مختلفی همچون طراحی، معماری، و هنرهای بصری، منظره و نمایشی منتقل می کند و هدف آن یافتن روش های گسترده تر و خلاقانه تر برای تفکر، گردآوری تجربیات فرهنگ ها و زبان های مختلف در یک مکان و زمان واحد است، شما را به گشت و گذاری حساب شده و بدون نیاز به گرفتن ویزای شینگن و تحمل هزینه ی سفر، بوسیله تصاویر خبرنگار ایسنا، دعوت می کنیم:
