تور مسافرتی: یک فعال میراث فرهنگی از فنس کشی و دیوارچینی در حریم درجه یک سنگ نگاره ساسانی «تنگ قندیل» آگاهی داد و آنرا «نقض قانون» دانست. بگفته برخی باستان شناسان این نقش برجسته، صحنه ای از ازدواج بهرام دوم ساسانی با شهبانوی ایرانی را روایت می کند.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، سنگ نگاره «تنگ قندیل» در نزدیکی روستایی به همین نام از بخش چنارشاهیجان، توابع شهر کازرون در استان فارس واقع شده است. نقش برجسته در اندازه دو متر و ۸۰ سانتی متر در دو متر و ۱۰ سانتی متر روی تخته سنگی درون دره ای پهن و در نزدیکی بستر رودخانه ای فصلی تراشیده شده است.
در این نگاره دو مرد و یک زن دیده می شوند، فرد میانی یا همان شاهنشاه روی یک پای خود تکیه داده و دست چپ خویش را روی شمشیر گذاشته و درحال گرفتن گُل از بانویی است. پوشاک او بگونه ای بالاتنه چسبان با یک شنل آویزان و شلوار گشاد چین دار است. در روبه روی او و سمت چپ، زنی ایستاده و روی پای چپ خود تکیه داده و با دست راست به پادشاه گلی را پیشکش می کند. او قبایی بلند بر تن دارد که تا زمین ادامه پیدا کرده است. پشت سر پادشاه و سمت راست نگاره، فردی حلقه قدرت را در دست راست خود گرفته و دست چپ خویش را روی شمشیر قرار داده است.
درباره نقش حجاری شده بر این تخته سنگ، باستان شناسان نظرات مختلفی دارند، همچون اینکه برخی، پادشاه را نرسی (شاه ساسانی) و زن را آذرناهید مادر پادشاه می دانند و یا اینکه نگاره زن و مرد را به شاپور یکم و آذر آناهیتا (آذرآناهید) نسبت می دهند و برخی دیگر این سه نگاره را به ترتیب بهرام سوم جانشین شاه، بهرام دوم شاه ساسانی و همسرش شاپوردُختک می دانند که به هر روی، از نظر باستان شناسان یکی از زیباترین و ارزشمندترین سنگ نگاره های ساسانیان به شمار می آید، طوری که از آن به دردانه سنگ نگاره های ساسانی تعبیر شده است.
سیاوش آریا، کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی که به تازگی بازدیدی از این سنگ نگاره داشته است، به ایسنا می گوید: در نوروز که همراه چند خانواده برای دیدن این سنگ نگاره رفته بودیم با این حصار و در بسته آن روبه رو شدیم! میراث فرهنگی نه تنها با فنس کشی و دیوارچینی در حریم این اثر تخلف کرده است که در نوروز، درست زمانی که مسافران و گردشگران فراوانی از آثار تاریخی بازدید می کنند، حصار کشیده شده را قفل کرده و بسته بود.
او درباره‌ی به حصار کشیدن این اثر ساسانی، توضیح می دهد: اداره‌ی کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس پاییز سال ۱۳۹۹ خورشیدی در محوطه‌ی باستانی «تنگِ قَندیل» کازرون و برای پاسداری و حفاظت بهتر از سنگ نگاره‌ی ساسانی بهرام دوم، دست به دیوارچینی و فنس کشی در حریم درجه یک و با فاصله ای بسیار نزدیک با یادگار ساسانیان زده و آنرا محدود و محصور کرده است که این روش کار، اَفزون بر آن که مورد اعتراض کارشناسان و کُنشگران میراث فرهنگی قرار گرفته، نقضِ قانون های میراث فرهنگی به شمار می آید.
این کنشگر میراث فرهنگی معتقد است: میراث فرهنگی با این اقدام حریم یادمان ملی را خَدشه دار کرده است و این کار با روح قانون میراث فرهنگی و منشورهای فراملی (بین المللی) حفاظت و مرمت آثار و قانون حریم و عرصه‌ی آثار تاریخی، ناهَمسان و ناسازگار بوده و تخلف به شمار می آید.
آریا یادآور می شود: برای روشن شدن داستان و چرایی انجام این مداخله ها در یک اثر تاریخی، همان سال ۱۳۹۹ به اداره‌ی کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رفته و با مسئول حرایم میراث فرهنگی استان گفتگو کرده و اعتراض خویش را بیان کردم، ولی با شگفتی فراوان، دریافتم که خود مسؤول حرایم میراث فرهنگی جانمایی و دیوارکشی را انجام داده و طرح را به اجرا گذاشته است و کارمندان پایگاه جهانی بیشاپور هم طرح را به پایان رسانده اند. همینطور زمانی که از مسؤول حرایم میراث فرهنگی استان پرسیدم آیا این طرح در شورای فنی اداره میراث فرهنگی مطرح شده و پروانه (مجوز) کار را دارد و این کار حریم یادمان ملی را خدشه دار کرده و تخلف به شمار می آید، پاسخ گرفتم که «این گونه کارها احتیاج به مطرح شدن در شورای فنی و پروانه کار ندارد و از دید ما طرح خوب و درست است و هیچ ایرادی ندارد و اگر اعتراضی دارید بروید و با معاونت میراث فرهنگی در بین بگذارید»، شوربختانه این گونه پاسخ گویی های یک سویه با چنین ادبیات و روشی در بخش های متعدد اداری کشور رواج داشته و دارد و به یک رویه عادی از جانب بعضی از کارمندان و مسؤولان دولتی تبدیل گشته است.
این پژوهشگر میراث فرهنگی همینطور به نظر باستان شناسان درباره حصارکشی این سنگ نگاره ساسانی رجوع می کند که چنین گفته اند: «فنس کشی و دیوارچینی باید بسیار ساده باشد و در صورت مخالفت سازمان یونسکو با طرح آن در آینده، باید بی درنگ برچیده شود. نه این که، با سنگ و سیمان و میله های بالاتر از ارتفاع سنگ نگاره، حصارکشی کنند. با این روش کاری، هویت محیطی و چشم انداز (منظر) آن به شدت به هم خورده است. در حریم آثار باید دست کم تا فاصله‌ی ۱۰۰ متری، آن هم به شیوه نرده کشی آهنی حصارکشی کرد، آن هم نه تا این اندازه نزدیک.»
منبع: ftour.ir
