تور مسافرتی: یک کارشناس گردشگری و برنامه و بودجه درباره ی آثار مخرب بازدیدهای پرشمار و ازدحام جمعیت در بناها و محوطه های تاریخی هشدارجدی داد و قبل از آن که علاج واقعه دیر شود و به اعتبار و خوش نامی بناهای جهانی ایران خدشه وارد شود، چند راه حل پیشنهاد کرد.
سعید امیریان، کارشناس برنامه و بودجه و گردشگری در گفت و گو با ایسنا به آثار مخرب بازدیدهای پرشمار از بناهای تاریخی پرداخت و اظهار داشت: بازدیدهای بیش از اندازه از محوطه ها و بناهای تاریخی چند لطمه به همراه دارد؛ وقتی بازدیدها بیش از اندازه ظرفیت بنا یا محوطه تاریخی به انجام می رسد، عملاً امکان انتقال پیام و محتوای فرهنگی از بین می رود. فرض کنید ظرفیت مطلوب بازدید روزانه تخت جمشید یک هزار نفر باشد، اما سه تا ۱۰هزار نفر در یک روز از این محوطه تاریخی بازدید کنند و یا جمعیتی که در لحظه‌ی تحویل سال در حافظیه گردهم می آیند، وقتی بیش از ظرفیت تحمل بنا یا محوطه ای باشد امکان انتقال و دریافت مفاهیم فرهنگی تاریخی این محل ها برای مخاطبان از بین می رود. در چنین شرایطی بازدیدکننده چگونه می تواند فضای معنوی حافظیه را درک کند و یا پیام تاریخی تخت جمشید را دریافت کند، با این وصف بازدید از بنا و محوطه های تاریخی بی مدلول می شود.
او افزود: مکانی مانند باغ فین کاشان، که به طور معمول پربازدید است، وقتی بازدیدکننده با ارزش های فرهنگی آن بنا مواجه نشود و فقط به فکر نجات از ازدحام جمعیت در حمام فین باشد، آن بازدید بی نتیجه می ماند و از نظر فرهنگی عایدی برای مردم و جامعه و حتی حاکمیت ندارد.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری، لطمه دیگر بازدیدهای پرازدحام را به چالش کشیدن حفاظت بناها و محوطه های تاریخی دانست و اضافه کرد: در ازدحام نمی توان حفاظت پایدار داشت و آن شکل از بازدید و ازدحام جمعیت ممکنست به بنای تاریخی لطمه بزند و آنها را با تخریب مواجه کند و در مواردی با معضل زباله، یادگاری نویسی و تخریب هایی از این دست مواجه کند که موجودیت بنا را به خطر بیندازد.
امیریان اظهار داشت: اگر مقرر است بازدید از بناها و محوطه های تاریخی موجب تخریب شود که نقض غرض است، با این شرایط چرا باید از بناهای تاریخی بازدید شود، آن هم وقتی مقرر است پیام فرهنگی و تاریخی به توریست و بازدیدکننده منتقل نشود، بنا رو به اضمحلال برود و خوش نامی و اعتبار آن از بین برود.
او افزود: این خوش نامی محوطه ها و بناهای تاریخی است که موجب می شود از اقصی نقاط ایران و یا جهان بازدیدکننده داشته باشند. درحالی که بازدید انبوه و ازدحام جمعیت به وجهه و اعتبار بنا خدشه وارد میکند.
این کارشناس برنامه ریزی و بودجه در ادامه اظهار داشت: ضروریست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حتما برای بازدید از بناها و محوطه های تاریخی خصوصاً آن هایی که در لیست میراث جهانی ثبت شده اند، برنامه مشخص تری داشته باشد. طبق مطالعاتی که قبلاً انجام شده است وقتی یک بنا در یونسکو ثبت جهانی می شود تعداد بازدیدکنندگان آن، دست کم سه برابر می شود، بدین سبب حتما باید ظرفیت تحمل این بناها و محوطه ها برآورد و مشخص شود تا به این شکل از بروز قسمتی از لطمه ها جلوگیری شود و ضمن حفاظت، بنا و محوطه تاریخی خوش نام بماند.
امیریان همین طور برای مدیریت بازدیدها به عنوان راه کار پیشنهاد کرد: متولیان میراث فرهنگی علاوه بر اینکه لازم است مردم را آگاه کنند تا روزهای غیر تعطیل را برای دیدن موزه ها، محوطه ها و بناهای تاریخی انتخاب کنند، لازم است بوسیله سیاست قیمت گذاری، مردم را تشویق و تشویق به مدیریت زمان بازدید کند، بطورمثال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند در ایام غیر پیک، قیمت بلیت موزه و اماکن تاریخی را کم کند، این اقدام یک سیگنال است.
این کارشناس گردشگری با اعتقاد بر اینکه بهای بازدید از موزه های ایران در مقایسه با جهان، پایین است، بر ضرورت اصلاح قیمت گذاری بازدید از بناها، محوطه ها و موزه ها تاکید کرد و اظهار داشت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می تواند با تعیین ظرفیت تحمل اماکن تاریخی و مشخص کردن روزها و ساعات خلوت، در نرخها بازبینی کند و برای زمان های کم بازدید تخفیف های ویژه ای را در نظر بگیرد و تفاوت و تنوعی را در نرخها قائل شود. رزرو اینترنتی بازدید از بناها و محوطه های تاریخی و فرهنگی در ایام تعطیل از دیگر راهکارهایی است که امروزه به لطف تکنولوژی قابلیت کاربرد برای مدیریت حجم بازدیدکنندگان را فراهم می آورد.
این کارشناس برنامه ریزی و گردشگری افزود: مسؤولان فرهنگی علاوه بر مدیریت جمعیت در محوطه ها، لازم است پیرامون محوطه ها را نیز مدیریت کنند، آنها می توانند استراحتگاه هایی ایجاد کنند و مردم را تشویق به انتظار برای یک بازدید مطلوب و به دور از ازدحام جمعیت کنند. این اقدام موجب می شود در زمان ازدحام جمعیت و شلوغی، قسمتی از بازدیدکنندگان اوقات خودرا در استراحتگاه ها بگذرانند. بعضی ها هستند که مایلند وقتشان را در نزدیکی یک محوطه تاریخی بگذرانند، بی آن که بازدیدی از آن داشته باشند، بطورمثال در نزدیکی یک محوطه تاریخی غذا و یا نوشیدنی میل کنند، در صورتیکه هم اکنون حدودا در کنار محوطه های جهانی ایران چنین امکانی وجود ندارد. توزیع جمعیت بین سایر جاذبه های گردشگری در اطراف آثار و بناهای تاریخی از دیگر سیاست هایی است که می تواند از ازدحام بیش از اندازه بازدیدکنندگان در یک نقطه پیشگیری کند.
امیریان تاکید کرد: لازم است وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کنار مسائل روزمره خود به وظیفه خطیری که در قبال محوطه ها و آثار تاریخی ایران دارد، خصوصاً درباره ی آثار جهانی، بیشتر بپردازد.
منبع: ftour.ir
