تور مسافرتی: چشمه عمارت بهشهر دارای تزئینات لایه چینی با طلا بوده است اما آنقدر با مشکلات تخریب و حفظ و نگهداری مواجه بوده که شگفتی های این بنا نادیده گرفته شده و مرمت آن هم از دهه ۵۰ معطل مانده است.
دریافت ۱۹ MB
گروه جامعه؛ باغ چشمه عمارت یک بنای تاریخی است که تا مرکز شهرستان بهشهر در استان مازندران تنها ده دقیقه فاصله دارد. علت نامگذاری آن، جوشیدن چشمه ای از دل زمین، در طبقه همکف این عمارت تاریخی و راهیابی آن به طبقه دوم عمارت است. نکته ای که این بنا را برجسته کرده است، زیبایی ظاهر یا قدمت آن نیست، بلکه سیستم آبرسانی آنست که بدون پمپ، آب را از چشمه بالا آورده و در نهری از ساختمان خارج می کرده است.
ساختمان چشمه عمارت دارای دو طبقه است در طبقه اول اداره میراث فرهنگی بهشهر مستقر شده با حوضی که وسط آنرا اداره آب پوشانده است. طبقه دوم این عمارت نیز به مخروبه ای شبیه است یک راه مخفی از طبقه اول به طبقه دوم نیز وجود دارد که کاربرد آن معین نیست مگر اینکه تنها محل رفت و آمد شاه عباس بوده باشد. در طبقه دوم نیز حوض آبی وجود دارد که اهمیت و زیبایی این بنا را چند برابر می کند منتها اگر مرمت می شد!
از طرف دیگر این بنا دارای تزئیناتی نهفته است که اگر به آنها توجه می شد قطع به یقین یکی از مهمترین بناهای تاریخی استان مازندران به حساب می آمد منتها این بنای تاریخی با وجود آنکه مدیران میراث فرهنگی شهرستان بهشهر در آن مستقر شده اند اما به سبب نبود بودجه، مرمت هم نمی گردد چه برسد به معرفی شگفتی های عمارت. هر چند که مرمت این بنای تاریخی نیز به یک شگفتی تبدیل گشته چونکه از دهه ۵۰ تا کنون مرمت آن تمام نشده است!
یکی از شگفتی های این بنا غیر از سیستم آبرسانی آن، وجود نقاشی هایی از طلا روی دیوارهای آنست در واقع هنر و تکنیک لایه چینی همچنان که در بناهای دیگر دوره صفوی نیز می توان مشاهده کرد در این بنا نیز وجود دارد اما به صورت کمرنگ. چونکه آب و هوای این منطقه و تخریب و بی توجهی به آن در طول سال ها اجازه نداده تا این هنر مرمت شده و نمایان شود.
از این نوع تکنیک می توان در عمارت های صفوی مانند چهل ستون و یا عمارت عالی قاپو نیز به وفور مشاهده کرد. حتی می توان این هنر را با آنها تطبیق داده و ثابت کرد که از یک تکنیک در اجرا استفاده شده است. در این تکنیک سطح نهایی، بعد از اتمام کار روی زمینه مشکی، تیره و یا لاجوردی با ورق طلای اصل بجای رنگ طلا پوشانده می شده است. بعدها بااینکه دیوارها نقاشی شده بودند اما به سبب تأثیر اقلیم روی آن، کاشی زده اند. با این وجود هنوز نقاشی های روی دیوار پله ها را به رنگ اخرایی می توان دید که سبک لایه چینی را حفظ نموده اند.
بنای باغ چشمه عمارت در دوره صفویه تولید شده این بنا در دوره صفوی آغاز به کار کرد و در دوره شاه عباس کبیر نیز به اتمام رسید.
سال ۹۵ سقف بنای باغ چشمه عمارت به سبب وزش باد با سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت، تخریب شد کارشناسان تخمین زدند که در حدود ۹۰ متر مربع از سقف این عمارت که با حلب پوشیده شده بود ازجا کنده شد.
آن زمان گفته شد به سبب عدم استقرار اداره میراث فرهنگی و گردشگری در شهرستان بهشهر، متولی مدیریت این بنای تاریخی نامشخص است چون آن زمان اداره آب و فاضلاب شهرستان در آن مستقر بود.
در سال ۹۶ بنای تاریخی چشمه عمارت به شهرداری بهشهر واگذار شد. سید محمد محمدی تاکامی مدیرکل دفتر شهری و امور شوراهای استانداری مازندران اظهار داشت: بنای تاریخی چشمه عمارت با حفظ مالکیت و نظارت کارشناسان میراث، به شهرداری بهشهر واگذار می شود.
او اظهار داشته بود: شهرداری بارها اعلام نموده است که در مدیریت این بنای تاریخی با نهایت دقت وارد عمل می شود و امیدواریم با اجرائی شدن این مهم، شاهد رشد و توسعه مناسب در این شهر تاریخی و میراثی باشیم.
سپس اداره میراث فرهنگی بهشهر در این بنا مستقر شد بنایی که حالا تنها در زمان اداری امکان بازدید از آن برای بازدیدکنندگان وجود دارد. اتاقی که زمانی بهترین اتاق این عمارت بوده و برای کلاس های آموزشی از آن استفاده می شده حالا به بدترین اتاق این عمارت تبدیل گشته است. سبزه ها از اطراف به سمت عمارت هجوم می آورند تا این بنا را تسخیر کنند.
در کنار این بنای تاریخی، اداره آب شهرستان بهشهر نیز مستقر است شاید بهتر باشد بگوییم در عرصه آنست. این استقرار و فعالیت آنها سبب شده تا بنای چشمه عمارت به سبب وجود پمپ های مختلف بلرزد. لرزشی که در آینده استواری این بنا را به مخاطره می اندازد.
جلساتی ما بین میراث فرهنگی بهشهر و فرمانداری در این خصوص انجام شد اما به نتیجه اجرائی و عملی نرسید. چون میراث فرهنگی بهشهر خواهان انتقال کلی آن بوده است.
سال ۹۷ محمد عظیمی، مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو و و نماینده انجمن های میراث فرهنگی مازندران در یادداشتی نوشته بود: «متأسفانه سازمان آب و فاضلاب شهری از سال ها قبل بعنوان بهره برداری از مرکزیت چشمه ای که توسط معماران عصر صفوی، در حوض مرکزی این اثر به وجود آمده است، با نصب موتور مکنده قوی و پوشش بتونی بر روی این حوض و تزریق به خطوط آبرسانی شهری، نسبت به بنای صفوی بی توجه بوده و عامل لرزش دائمی و خطر سستی مصالح و لطمه به ساختمان بوده است. همین طور در اوقات بارندگی و گل آلود شدن آب چشمه، این موتور مکنده خاموش و به سبب لایروبی نکردن حوض بتونی و ضعف هدایت آب در مسیرهای خروجی، وارد بخش های زیرین ساختمان شده و جوشش آب در بخش شمال شرقی بنا قابل مشاهده می باشد که سبب نشست ساختمان و هجوم لایه های گل در کف اطاق این قسمت بوده ایم.
علی رغم درخواست و اعلام وضعیتی که در زمستان سال ۱۳۸۷ به مراجع ذیربط (مدیرکل وقت میراث فرهنگی، مدیرکل وقت آب و فاضلاب استان، نماینده وقت مجلس شورای اسلامی، فرماندار وقت بهشهر و مدیر وقت اداره آب و فاضلاب بهشهر) نوشته و پیگیری کرده بودیم، وعده داده شد تا با ایجاد مسیری جدید، آب اصلی چشمه از ساختمان خارج شده و تنها بخشی جهت تزئین مسیر آبرسانی و بازگشایی حوض مرکزی به انجام برسد، که هیچ اقدامی صورت نپذیرفته است. سازمان آب و فاضلاب شهری بدون توجه به حفاظت از اثر ملی چشمه عمارت بهشهر، از منبع آبی متعلق به این اثر تاریخی استفاده و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هم با کارشناسی و حفاظت نکردن مؤثر از این بنا، موجبات تخریب آنرا تسریع می کند.»
حالا این عمارت تاریخی ثبت شده در لیست میراث ملی مقرر است با این مشکلات بجنگد و سرپا نیز باشد. آیا فقط می توان از مسئولان اداره میراث فرهنگی توقع داشت یا باید استانداری و شهرداری بهشهر نیز برای نجات یکی از مهمترین بناهای تاریخی شهرشان اقدامی کنند و مسئولیت اجتماعی شأن را انجام دهند؟
منبع: تور مسافرتی
