سایتی برای معرفی تورهای مسافرتی و گردشگری
گفتگوی مهر با مدیرعامل صندوق احیای بناهای تاریخی؛ (بخش دوم) ماشین امضا نیستیم

گفتگوی مهر با مدیرعامل صندوق احیای بناهای تاریخی؛ (بخش دوم) ماشین امضا نیستیم

تور مسافرتی: مدیرعامل صندوق احیای بناهای تاریخی با اشاره به اینکه ۷۰ بنا در یک سال و نیم گذشته واگذار شد اظهار داشت: هدف ما از واگذاری، حفظ بناست. ماشین امضا نیستیم که سرمایه گذاران هر طرحی دادند آنرا بپذیریم.

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه: برخی از سرمایه گذارانی که از صندوق احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی، خانه ای را اجازه کرده تا در آن سرمایه گذاری کنند، از این که کارشناسان فنی صندوق، تأیید طرح آنها را به تعویق می اندازد، گلایه دارند پاسخ مدیرعامل صندوق به این گلایه ها در این است که طرح های مرمتی و حفاظتی باید سختگیرانه باشد تا سرمایه گذار بداند مهم ترین هدف واگذاری بنا، حفاظت و مرمت آن بوده است نه کسب درآمد و صرفا تغییر کاربری.
در این باره، هادی میرزایی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستبافت و احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی به خبرنگار مهر اظهار داشت: در گذشته طرح های احیا در حد مرمت کالبد بود. خانه امام جمعه تهران خانه ای پرارزش است که طی سال ها در آن مرمت های غیر اصولی انجام شد. همین اتفاق در هتل ایران رشت هم افتاد. بعضی از سرمایه گذاران، بناهای تاریخی را با پروژه های ساخت اشتباه گرفته اند و بدون مطالعات تاریخی و تطبیقی، طرحی داده و می خواهند ما آنرا تصویب نماییم. اگر مطالعات دقیق از مرحله پدیدآوری تا دوره های بهره برداری عرضه نکنند، ده سال هم که طول بکشد، طرح ها را تصویب نمی نماییم. ما خط قرمز و نماینده مردم هستیم.
برخی سرمایه گذاران در گذشته قراردادهایی بسته اند که آن شرایط با قراردادهای جدید متفاوت می باشد و آنرا سخت می دانند
وی اضافه کرد: برخی سرمایه گذاران در گذشته قراردادهایی بسته اند که آن شرایط با قراردادهای جدید متفاوت می باشد و آنرا سخت می دانند. ما سرمایه گذارانی داریم که طرح شان تنها با یک پاورپوینت تصویب شده است! اساسا آن سرمایه گذار منتقد من خواهد بود. قرار نیست متناسب با سلیقه مان تغییری در بناهای تاریخی بدهیم. باید از بناها حفاظت شود. بپذیریم که مأموریت ما در بناهای تاریخی، حفاظت است و به این علت بناها را واگذار می نماییم که دولت توان حفاظت از آنها را ندارد. حالا اگر هدف ما حفاظت است، آیا این حق را داریم که اجازه مداخله در آنرا بدهیم تا حدی که تزئینات را بدون مداخله کار کنند؟ سرمایه گذاری، آلبوم تزئینات آورده و حتی گل ها را درست پیاده سازی نکرده با این تصور که ما ماشین امضا هستیم و همه چیز را امضا می نماییم. خیر این طور نیست.
میرزایی اظهار داشت: در این مدت تقریباً تأخیرات غیر مجازمان نزدیک به صفر بوده است. درباره خانه امام جمعه حدود دو ماه تأخیر داشتیم. علت آن هم این بود که در تعاملات، همکاران ما ایرادات وارده به سرمایه گذار را کتبی اعلام نکرده بودند. ما به جز دو سه سرمایه گذار با هیچکدام مشکلی نداریم.
واگذاری ۷۰ بنای تاریخی در یک سال و نیم گذشته
میرزایی اظهار داشت: روزی که به صندوق احیا آمدم تعداد مزایدات برگزار شده در طول فعالیت صندوق برای ۸۰ بنا بود که از این تعداد، مزایده ۶۵ بنا منجر به نتیجه شده و در حال مرمت و بهره برداری است. در طول یک سال و نیم گذشته ۷۰ بنای تاریخی در معرض صدمه جدی را واگذار کردیم شاید ۸۰ درصد این بناها بارها به مزایده رفته بودند اما متقاضی نداشتند. ما توانستیم با بازاریابی مناسب، زمینه شناسایی سرمایه گذاران را در استان های مختلف فراهم نماییم.
طیف کاربری بناهای تاریخی را اقامتی و پذیرایی در نظر گرفتیم برای کاربری فرهنگی هم باید توضیح بدهند منظورشان چیست
وی اظهار داشت: طیف کاربری بناهای تاریخی را اقامتی و پذیرایی در نظر گرفتیم برای کاربری فرهنگی هم باید توضیح بدهند منظورشان چیست. ما تا کنون ۱۴ حمام ایرانی واگذار کرده ایم مثلاً شهرستانک دو حمام داشت که هر دو قرار بود پذیرایی باشند اما هم اکنون بعنوان حمام ایرانی استفاده می شود.
مدیرعامل صندوق حفظ و احیای آثار تاریخی در پاسخ به این سؤال که امکان دارد دو حمام در یک منطقه جواب ندهد اظهار داشت: باید جواب بدهد چطور حمام ها در ترکیه توریست جذب می کنند؟ حمام ایرانی هم سبکی از زندگی بوده است. حمام سعدیه و رضویه در قزوین قرار بود یکی پذیرایی و دیگری اسپا شود که گفتیم هر دو حمام ایرانی باشند. اما حمام تنکابنی در فاصله ۵۰ متری آنها وجود داشت. منطقی نبود در یک جا سه حمام ایرانی وجود داشته باشد بنابراین به آن کاربری پذیرایی با وجود جریان آب و سبک زندگی حمام دادیم. یعنی وقتی به آنجا رفتید احساس نکنید وارد رستوران شدید بلکه در واقع به یک حمام موزه رفته اید که بخشی از آن هم پذیرایی است.
میرزایی اضافه کرد: طیف دیگر خانه های خلاق بود که واگذار شده و در مرحله مرمت است بخشی از واگذاری ها هم درباره بناهای تاریخی و طبیعی بود مثل کاروانسراهای «قزلق»، «دیمه لو» و «رباط سفید» بعنوان احیاگر بخشی از کاروانسراهای صفوی جنگل های هیرکانی. بخشی هم احیای کوشک باغ ها مثل بمپور یا امیر مفخم خمین بود که تاکید آنها بر احیای باغ های ایرانی است. یعنی باید باغ محلی متناسب با اقلیم و منطقه و سابقه تاریخی در آنجا احیا شود. تمام بناهایی که واگذار می نماییم بر احیای گونه های گیاهی و تاریخی آن منطقه بعنوان تاکید ویژه در دستور کار دارند. بخشی از بناها طرح راه آبادی یا احیای بناهای روستایی را داشتند که فعالیت بنا را به جای این که صرفا پذیرایی و اقامتی شود به مرکز داد و ستد روستا تبدیل می کند اقتصاد روستا مجدد از راه کاروانسراها احیا خواهد شد که در آینده به شبکه ای از کاروانسراها تبدیل می شود.
دریافت کمک های بلاعوض با افزودن کاربری صنایع دستی
وی اظهار داشت: بحث های حمایتی صنایع دستی و بافندگی ها که بعنوان تاکید در همه بناهای تاریخی سفارش می نماییم، یک نگاه کلان است. اگر بخشی از فضایی که دارند را به مرکز تولید و عرضه صنایع دستی تبدیل کنند کمک های بلاعوض می گیرند. مثل خانه باقری های گرگان یا خانه حیرانی یزد. بعضی از کاربری بناها را خانه اقامتی قرار دادیم. به جای کلمه بوم گردی کاربری خانه اقامتی را داریم. بوم گردی اصالتاً ربطی به تاریخ و تمدن ما ندارد. بعضی از بناها تنها باید کاربری خانه داشته باشند. حتما خانه های بافت تاریخی نباید هتل و رستوران شوند بلکه باید همان کاربری خانه را داشته باشند.

میرزایی اظهار داشت: تلاش کردیم فعالان اقتصادی مناطق را پیدا نماییم و به جای این که مثلاً شرکت چادرملو درون مجموعه خود، مهمانسرا بسازد، آن هزینه را خرج احیای مجموعه چرخاب اردکان کند. در دزفول وقتی خواستیم خانه ای را به مزایده بگذاریم گفتند هنر را نابود می کنید گفتیم نگاه ما در بعضی از بناها مدیریت بهره برداری است. این که یک خانه مجانی به کسی داده شود خیانت است. این امتیاز برای همه باشد. هنرمندانی در خانه هستند که آنجا را به پاتوق فرهنگی تبدیل نموده است. ما هم با همین نگاه آنرا واگذار می نماییم مثل خانه علوی در آذربایجان یا خانه پروین اعتصامی یا خانه سوزنگر در دزفول. نقش ما بعنوان حاکمیت در این خانه ها از تصدی گری خارج می شود و تولی گری می نماییم.
مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی، احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی اظهار داشت: خانه پدری جلال آل احمد با کاربری فرهنگی هنری و آئینی واگذار شد. با واگذاری این بناها بعنوان پذیرایی و هاستل مخالف هستم. پذیرایی می تواند خدمت وابسته باشد اما نباید پذیرایی اصل کاربری باشد. در این دوره ها هیچ واگذاری به شهرداری ها انجام نشده است. همینطور بخشی از طرح باغ نمیر تفت پس از ۱۳ بعنوان باغ محله در شورای فنی تصویب می شود. خانه های فاضلی در مجاورت خانه رهبر معظم انقلاب در ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان، خرابه ای بود که معضلاتی را برای همسایگان به وجود آورد. خانه حضرت آقا هم به مدت دو سال بسته بود در حالیکه کاربری موزه قرآن داشت. بهره بردار مکلف است بنا را به صورت موزه حضرت آقا بهره برداری کند. امیدواریم این بنا در سال ۱۴۰۱ افتتاح شود. ما باید بپذیریم دولت بهره بردار خوبی نیست. اگر بود که آنجا به چنینی وضعیتی نمی افتاد.

منبع: