تور مسافرتی: آردبیزگردانی (در زبان محلی به آن ˮهارگیس گردونˮ، ˮهارگیز گردونˮ، ˮآرگیز گردونˮ و ˮحک لیلیˮ هم می گویند) از سنت ها و آیین های قدیم استان هرمزگان است که سالیان متمادی بین مردم این خطه رواج داشته و دارد. سه روز مانده به نیمه شعبان مردم خویش را برای این مراسم آماده می کنند. مراسم آردبیز گردانی از روز سیزدهم ماه شعبان شروع و در شب پانزدهم و هم زمان با میلاد امام زمان (عج) تمام می شود.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، در اجرای این مراسم شماری از ساکنین محله های قدیمی مخصوصاً کودکان پس از نماز مغرب و عشا با در دست داشتن آردبیز (الک) به درب خانه همسایه ها رفته و اشعاری به مناسبت میلاد حضرت مهدی(عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت می خوانند و با گفتن جمله “هارگیز گردون ما هادین” (آردبیز گردان ما رابدهید) با نذورات و انواع شیرینی ها پذیرایی می شوند.
افراد گروه در شعرهای خود همراه با آواز به همسایه ها سفارش می کنند که چنانچه با کسی قهر و کینه ای به دل دارید الآن موقع آشتی و صلح و همینطور دیدوبازدید و سرکشی به خویشاوندان بوده و باید به فکر یتیمان، نیازمندان و محرومین محله باشیم؛ افراد محل هم با دادن قند، حلوا، شیرینی و حتی پول نقد و تنقلات دیگر از گروه های آردبیزگردان استقبال می کنند.
مردم بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین بندی محلات و بازار و حتی سردر خانه ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک گفته و اکثراً جشن های عقدکنان، عروسی، خواستگاری، حنابندان، ختنه سوران و حتی پختن نذری که اغلب شله زرد و آش است به همین مناسبت برگزار می گردد.
همچنین اگر فرد و یا خانواده ای سیاه پوش و عزادار عزیزی باشد، رخت عزا را از تن بیرون آورده و در مراسم شله خوانی (مولودی) که در مساجد و منبرهای محل برگزار می شود، شرکت می کنند؛ شرکت کنندگان نذری را جهت تبرک و شفای بیماران استفاده می نمایند و به دیدار بزرگان فامیل و عیادت بیماران رفته و خویش را برای مهمانی ماه مبارک رمضان آماده می کنند. این مراسم در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس هم برگزار شده و بین شیعیان و اهل سنت از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.
ثبت آئین معنوی آردبیزگردانی در لیست آثار ملی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان در این خصوص اظهار داشت: آئین سنتی آردبیزگردانی هر سال در شب نیمه شعبان پس از نماز مغرب و عشاء در محله های بندرعباس برگزار می گردد و تا نیمه های شب ادامه دارد، این مراسم به معنای این است که در شب نیمه شعبان کینه ها در الک ریخته و دل ها جلا داده می گردد و مردم این استان چند روز پیش از میلاد قائم آل محمد با تهیه مقداری نخود، کشمش، حلوا، شیرینی، خرما، شکلات، قند و پول نقد منتظر گروه های آردبیز گردان می مانند.
اشکان مختاری اضافه کرد: آردبیز گردانان که بیشتر آنان کودکان و نوجوانان هستند، در گروه های ۵ تا ۱۰ نفره به در خانه ها می روند و با خواندن شعرهایی در ستایش خدا و مدح حضرت مهدی (عج) هدیه می گیرند و این هدیه را متبرک می دانند.
وی با اشاره به اینکه اهل سنت هم با هدیه دادن شیرینی و شکلات به گروه های آردبیزگردان در این جشن سهیم می شوند، خاطرنشان کرد: آئین معنوی آردبیزگردانی چهار سال پیش با شماره ۱۰۲۷ در لیست آثار ملی به ثبت رسید.
این مقام مسئول در انتها تصریح کرد: مراسم آردبیزگردانی در بیشتر مناطق استان ازجمله محلات قدیمی بندرعباس، میناب، بندرکنگ، بندرلنگه و بنادر و جزایر هرمزگان برگزار می گردد.
با ثبت این مراسم به دنبال حفظ و نشر آن ها بودیم
دبیر مجموعه خامس آل عباس هم در این زمینه در گفت وگو با ایسنا، ابراز کرد: با ثبت این مراسم به دنبال حفظ و نشر آن ها بودیم چراکه در غیر این صورت تا چند سال دیگر مانند خیلی از آیین های سنتی دیگر استان به دست فراموشی سپرده شده و از بین می رفت.
هادی عرب آردبیزگردانی را یک آیین معنوی و مذهبی دانست که نشان از اعتقاد و ایمان مردم این خطه دارد که به این طریق جشن نیمه شعبان را به همه اطلاع رسانی می کردند، اضافه کرد: بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان در این روز با آذین بندی محلات، بازار و حتی سردر خانه ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک می گفتند.
آردبیزگردانی قدمتی ۴۰۰ ساله و شاید بیشتر دارد
مسئول هیئت امنای مسجد صاحب الزمان محله پشت شهر هم در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه این مراسم در بیشتر شهرهای استان هرمزگان بندرلنگه و کنگ، میناب، جزایر قشم و هرمز و محلات قدیمی بندرعباس برگزار می شود، تصریح کرد: پسرعموی پدربزرگم، ۱۲۵ ساله بود که تعریف می کرد در زمان احمدشاه جوان بودم و از اجداد خودم شنیدم که این رسم و رسوم از آن زمان هم در محله پشت شهر و سایر محله های قدیمی بندرعباس رواج داشته و قدمتی بالای ۴۰۰ سال و شاید بیشتر دارد.
عبداللطیف ضیایی با اشاره به اینکه مردم دو شب پیش از میلاد امام زمان (عج) به پیشواز رفته و در شب میلاد این مراسم به اوج خود می رسد، عنوان کرد: از سیزدهم تا پانزدهم ماه شعبان مردم خصوصاً کودکان آردبیز یا الکی درست گرفته و به درب خانه ها می روند.
دل های خویش را از کینه ها الک کرده و با دلی صاف به پیشواز نیمه شعبان می رویم
مسئول قرارگاه تحول محله پشت شهر و حسین آباد با اشاره به اینکه رسم آردبیزگردانی نشانگر پایبندی مردم هرمزگان به اعتقادات و سنت هایشان است، اضافه کرد: خانواده های هرمزگانی این رسم را ترویج دادند تا به جوانان و نوجوانان بفهمانند که نه تنها مسلمانان بلکه تمام بشریت منتظر قائم هستند.
ضیایی ادامه داد: الک به دلیل سوراخ های ریزی که دارد وقتی می خواهند با آن آرد را صاف کنند یا در گویش محلی بگیچند، می توان به وسیله آشغال ها و سنگ و کلوخ ها را از آرد جدا کنند و آردبیزگردانی حاوی این پیام است که باید دل های خویش را الک و از کثافات و کینه ها صاف نماییم و با دلی صاف، طاهر و پاک به پیشواز نیمه شعبان برویم.
وی در انتها افزود: انشالله روزی خواهد رسید که امام و مولایمان از پشت پرده خواهد آمد و تمام بشریت را از ظلم و جور نجات خواهد داد.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، آیین و مراسم سنتی آردبیزگردانی متعلق به استان هرمزگان بوده و در لیست معنوی کشور به ثبت رسید است.
گزارش از «لیدا رضائی»، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج فارس
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی کند.
فایل آن را از اینجا دانلود کنید: video/mp4