تور مسافرتی: رئیس پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد اظهار داشت: بطور خلاصه اگر ما بتوانیم برند سازی را در سوغات در نظر بگیریم می توانیم در دو سیکل مجزا آنرا تعریف نماییم. بحث برندسازی را ما از یک مطالعه پایه نسبت به شناخت وضعیت موجود و ترجیحات گردشگر، همین طور مطلوبیتی که نسبت به انواع و اقسام کالاها کسب می کنند که در طول زمان عموما تغییر پیدا می کند، برداشت کردیم؛ چیزی که هم اکنون کمتر در صنعت گردشگری به آن توجه می شود.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، هادی رفیعی در نشست زیارت نوروزی تحت عنوان سوغات در زنجیره گردشگری در سازمان مرکزی جهاد دانشگاهی مشهد بیان کرد: برند یک نام و یک لوگو نیست بلکه مجموعه خاصیت های فیزیکی محصول، خدمات به همراه آن و باورها و انتظاراتی است که در مورد آن وجود دارد. بر همین مبنا ایجاد برند در صنعت سوغات باید داری یک پیشینه علمی باشد تا این بحث را پایه ریزی کرده و بتواند از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد.
وی اظهار داشت: برند سازی یک سیکل ابتدا با شناخت وضعیت موجود و تجزیه تحلیل آن شروع می شود و در ادامه با توسعه برند با هرم برند ختم می شود.
این پژوهشگر اظهار داشت: هرم برندسازی که عمدتاً در مرحله دوم به آن پرداخته می شود در ۵-۶ سوال کلیدی قابل تحلیل است. این که توریست چه چیزی می خواهد بخرد و هدفش از خرید چیست، سوغاتی که مقرر است خریده شود از دید مخاطبانش چگونه بنظر می رسد و خاصیت های برجسته آن نسبت به رقبا چیست و در اختتام همان خاصیت ها و ماهیت اصلی محصول است.
رفیعی اضافه کرد: بطور خلاصه اگر بخواهیم در بحث برند سازی سوغات خصوصاً از نظر کالاها حرکت نماییم باید به این سوال های کلیدی به شکل علمی و حرفه ای پاسخ دهیم. به عبارتی دیگر از تحلیل و مطالعه پایه و رقبا شروع نماییم و حوزه را پوشش دهیم.
وی اظهار داشت: برند مقصد و شهر مشهد که شهر زیارتی بارگاه مطهر رضوی است از یک برند خاص و ویژه برخوردار می باشد. این که محصولات و کالاهای تولیدی چقدر می توانند خودرا با این ماهیت بسیار کلیدی منطبق کنند یعنی آن روایتی که مقرر است این محصولات بعنوان رهاورد به مقصد خود ببرند و نمادی از بحث های فرهنگی آن منطقه باشند بسیار کلیدی است.
رئیس پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد اظهار داشت: ما دو برند را که یکی مربوط به شهر جهانی گوهرسنگ ها است در یک نگاه برنامه ریزی توسط دستگاه های مسئول برای این شهر در نظر گرفتیم که البته این مساله جای کار برای کالاهای خود دارد و ما باید میدانی یا بازاری با این نام در سطح مشهد داشته باشیم و به شکل حرفه ای بتوانیم آنرا پی بگیریم.
رفیعی بیان کرد: درباب چرم حلال هم بعنوان یک برند مقصد جا دارد شهر مشهد از این خاصیت برخوردار باشد چونکه خصوصاً در ارتباط با توریستهای خارجی و عرب این جای کار دارد.
رئیس پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد اظهار داشت: جا دارد محصولاتی مانند صنایع دستی، چرم حلال و گوهر سنگ ها ارتباطشان را با پوشاک بالا ببرند برای اینکه پوشاک سهم ۴۰-۵۰ درصدی در سبد گردشگران دارد. تلاقی تولیدات صنایع دستی با پوشاک می تواند هم سهم صنایع دستی را بالا بیاورد و هم به سوغات بعنوان سوغات دارای عقبه فرهنگی کمک نماید. فعالیت هایی که پژوهشکده گردشگری به فراخور زمان های مختلف در نظر دارد در چارچوب نشست های مختلف برگزار کند.
این پژوهشگر اظهار داشت: بحث امروز در رابطه با سوغات است آن چه توریست از مشهد با خودش می برد. این بحث سوغات بعنوان یک رهاورد که گردشگران به شهر خود می برند دارای مسائل و چالش های مختلفی است.
وی بیان کرد: از گردش مالی کل شهر که زائران دارند یعنی حدود ۱۸-۲۰ هزار میلیارد تومان، حدود ۲-۳ هزار میلیارد تومان گردش مالی بخش سوغات است.
این پژوهشگر اظهار داشت: آمار مختلفی درباب سهم و جایگاه کالاهای وارداتی در سبد سوغات گردشگران وجود دارد. سهم کالاهای داخل حدود ۵۵-۶۰ درصد است و کالاهای وارداتی شامل چینی نزدیک ۴۵-۵۰ درصد این سبد هزینه را تشکیل می دهد.
رفیعی افزود: سهم صنایع دستی کمتر از ۱۰ درصد هزینه گردشگران است که عمدتاً به سبب بالا بودن هزینه ایست که صنایع دستی در سبد هزینه ها دارد.
وی اظهار داشت: سوغات بطور کلی حدود ۱۷ درصد از سبد کل گردشگران را شامل می شود که جایگاه قابل توجهی در اقتصاد گردشگری مشهد را نشان داده است.
این پژوهشگر اظهار داشت: اصلی ترین کالاهایی که گردشگران از شهر مشهد می خرند به لحاظ فراوانی و تعداد خرید در رتبه اول آبنبات و نقل و نبات، مرتبه دوم زعفران و زرشک و مرتبه سوم پوشاک و پارچه است. ولی اگر از لحاظ ریالی و ارزش در نظر بگیریم پوشاک و محصولات چرمی در مرتبه اول هستند و سپس آن محصولات خوراکی و صنایع دستی قرار می گیرند.
رفیعی بیان کرد: آن چه مسئله سوغات را برای ما دارای اهمیت کرده است خصوصاً از منظر عقبه ای که مقرر است سوغات از آن شهر به مقصد گردشگران به همراه ببرد، نه از جنبه اقتصادی بلکه از جنبه اثرگذاری و محتوی و یادمانی که سوغات به همراه می برد.
وی ادامه داد: یکی از لطمه هایی که در صنعت سوغات مشهد احساس می شود بحث داستان تجربه شده و روایت است که اغلب سوغات ها فاقد آن هستند و پس کالایی که توریست از مشهد با خودش می برد فاقد این داستان و روایت است که نشان نمی دهد این از شهری مانند مشهد یا استان خراسان آمده است.
این پژوهشگر اظهار داشت: عمده ترین مسائل و چالش هایی که ما در مسئله سوغات با آن مواجه هستیم نبود برندهای معتبر، نبود برنامه ریزی منسجم، نبود تنوع در تولید با عنایت به ترجیحات و عدم توجه به مقصد شهر مشهد است.
رفیعی بیان کرد: در واقع اگر بخواهیم در سه مسئله کلیدی صنعت سوغات را لطمه شناسی نماییم بحث برندسازی بعنوان یکی از بحث هایی است که همچنان مطرح است و جای کار دارد.
وی ادامه داد: بحث دوم عدم توجه صنعت سوغات به خواسته های گردشگران است. اگر می بینیم که سهم کالاهای وارداتی از هزینه های توریست ۴۵ درصد است این به خاطر عدم شناخت واحدهای تولید ما نسبت به ذائقه و ترجیحات زائران و گردشگران است که نیاز به بازنگری دارد و بخش خصوصی باید این قسمت را داشته باشد هرچند نیازمند حمایت بخش های دولتی است.
این پژوهشگر اظهار داشت: بحث آخر که بحث بسیار مهم و کلیدی است عدم توجه به مشهد و خراسان در کالاهای سوغاتی است که عموماً سوغاتی که در شهر مشهد به شهرهای دیگر با خود برده می شود فاقد این عقبه است.
