تور مسافرتی: خسارات سیل و زلزله به فلک الافلاک یکی از خبرسازترین مسائل حوزه میراث فرهنگی طی سالجاری بود که حالا شورای تخصصی امور پایگاه ها برای نجات سپهر سپهران جلسه تشکیل داد.
خبرگزاری مهر – گروه استان ها: در جریان زلزله ۵.۱ ریشتری ۱۷ اردیبهشت ماه سال جاری، قلعه تاریخی «فلک الافلاک» متحمل خسارت شد؛ ایجاد ترک در دیواره این اثر تاریخی و ریزش آجرهای کنگره و همینطور صدمه به قسمتی از موزه قلعه فلک الافلاک همچون این خسارات بود.
این در حالیست که ۱۰۰ اثر تاریخی لرستان در جریان سیلاب فروردین ماه سال قبل گرفتار خسارت شدند و در این میان پل تاریخی «کشکان» و قلعه فلک الافلاک از مهم ترین آثار تاریخی بودند که در جریان سیل خسارت دیدند.
خسارات سیل و زلزله به فلک الافلاک مسؤلان را دست به کار مرمت اضطراری کرد اما نجات این بنا که در نوبت ثبت جهانی بوده نیازمند احیای طرح استقامت بخشی و تأمین اعتبارات مورد نیاز است.
در این راستا طرح استقامت بخشی قلعه فلک الافلاک در شورای تخصصی امور پایگاه ها به صورت ویدئوکنفرانس با استان لرستان و حضوری در دفتر معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بررسی گردید.
در این نشست گزارش اولیه از وضعیت مطالعات پیشین و مطالعات انجام شده در مورد مقاوم سازی بستر و سازه قلعه و روش های بهسازی و مقاوم سازی از جانب مشاور طرح عرضه شد.
تحلیل و ابعاد مدلهای عرضه شده، نتایج آزمایش ها بر روی نمونه های نقشه های سه بعدی منجر به ساخت مدل سازه، معرفی و پیشنهاد روش های بهسازی و روش های مقاوم سازی با نتایج تحلیل ها و مشاهده های میدانی همچون موضوعات مطرح شده در این جلسه از جانب مشاور طرح بود.
بهسازی خاک با استفاده از شمع، میکروپایل، سبک سازه بام قلعه، تقویت دیوار به دو روش، «شانکریت» دیواره ها و ایجاد هسته مرکزی و پس کشیده همچون روش های پیشنهادی بود که به قول مشاور طرح با تحلیل تحقق پذیری طرح پیشنهاد شده است.
موضوعات و پیشنهادهای عرضه شده از جانب حاضران در این جلسه که با حضور معاون میراث فرهنگی کشور، مدیرکل امور پایگاه ها، رئیس موزه ملی ایران، از اعضای شورای پایگاه ها در تهران به صورت ویدئو کنفرانس برگزار گردید مورد بحث بررسی قرار گرفت.
محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به تجربیات استفاده از یکی از روش های معرفی شده در مجموعه های تاریخی تخت سلیمان و ارگ بم، بر ضرورت پرهیز از استفاده از روش هایی که سبب دخالت گسترده در اثر شود و بهره برداری از تجربیات مشابه در دیگر کشورها تاکید نمود.
حفظ اصالت و هویت فرهنگی اثر، توجه به مبانی نظری بناهای تاریخی، ضرورت حضور متخصص مرمت بناهای تاریخی در گروه مشاور طرح و بهره برداری از نظرات متخصصان خارجی و اقدامات میان رشته ای از دیگر موضوعاتی بود که از جانب محمدحسن طالبیان در مورد مقاوم سازی بنای قلعه فلک افلاک و پیشگیری از رانش خاک عنوان شد.
اقدامات مقاوم سازی در آثاری همچون تخت سلیمان و ارگ بم، دروازه ارگ سمنان، سبک سازی، شناخت خاک، بررسی نقاط صدمه دیده، استفاده از تجربیات مشابه در کشورهای خارجی، بررسی بستر و سازه به صورت مستقل، پرهیز از مداخله بیش از اندازه و… از موضوعات بحث و بررسی اعضای حاضر در این جلسه بود.
بنابراین گزارش، قلعه باستانی فلک الافلاک یکی از شاخص ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه ای باستانی در مرکز شهر خرم آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرزوبوم است.
زیبایی و معماری اعجاب انگیز قلعه فلک الافلاک سبب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از جانب خیلی از کارشناسان بعنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری بعنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل بویه درآمد و از قرن ششم هجری بعد از ساخته شدن شهر جدید خرم آباد این قلعه هم بنام خرم آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
این بنای کم نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع: تور مسافرتی
