تور مسافرتی: هر یک با زبان خودشان به شکلی از مردم شهر یا کشورشان می خواهند تا تجربه های خودرا ثبت کنند؛ کتابخانه های بزرگ و کوچک جهان روزهای کرونایی را مقطعی مهم در تاریخ می دانند و از عموم مردم می خواهند داده ها و تجربه های خودرا از این دوران برای پژوهش های آینده در اختیار آنان قرار دهند.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، حتما شما هم تا کنون فیلمی از یک رخداد تاریخی دیده اید یا کتابی را که به روایت دوره ای از تاریخ پرداخته است، خوانده اید. معمولا آن چه به هنرمندان، نویسندگان و… در تولید چنین آثاری کمک می نماید، داده ها و اطلاعاتی است که از آن دوره به ثبت رسیده است.
البته این روزها اهمیت ثبت داده ها از رخدادها فراتر از آثار هنری و ادبی رفته است، کمااین که گفته می شود پژوهشگران ایرانی توانسته اند با استفاده از ذخیره توییت های عمومی ای که در آنها درباره داروها گفته شده است، دیتاست مناسبی برای تولید داروها تهیه کنند. علاوه بر موضوعات پزشکی، امروزه حفظ و ذخیره داده ها و تولید اطلاعات و دانش مورد نیاز از آنها در جهان همچون علوم به روز و مورد توجه است که سرمایه گذاری های کلانی برای آن می شود، چیزی که از آن در علم بعنوان «دیتاساینس» و «دیتاماینینگ» یاد می شود و می توان در تاریخ و ادبیات آنرا بگونه ای مستندنگاری یا ثبت تاریخ شفاهی دانست.
شیوع کرونا نیز در دنیا بعنوان یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخی در این حوزه بسیار مورد توجه بوده است. داده های عمومی مردم از روزهای کرونایی هر روز ثبت و ضبط می شود؛ از یک سو توسط نهادی مثل کتابخانه ها و از جانب دیگر توسط دانشمندان علم داده؛ برای مثال zenodo.org در ۳۱ مارس ۲۰۲۰ یک دیتاست ۳.۵ گیگابایتی را از توییت های کووید-۱۹ منتشر نمود.
آن چه در این میان بیش از هر چیزی توجه را به خود جلب می کند، این میزان از توجه به داده های عمومی است و نه قشری خاص. درحالی که از مدت ها قبل فراخوان های گوناگونی توسط کتابخانه های مختلف جهان در خصوص ثبت و ارسال خاطره های عموم مردم از رویدادهای کرونایی انتشار یافت، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در روز دوشنبه (بیست و یکم مهرماه) شیوه نامه ثبت تجربه های کرونایی فرهیختگان را اعلام نمود که بر اساس آن، در مصاحبه هایی حدودا ۲۰ تا ۶۰ دقیقه ای بر طبق شیوه نامه مصاحبه های تاریخ شفاهی، تجربه های فرهیختگان مستند می شود. به نظر می رسد کتابخانه ملی برخلاف رویکرد اغلب کتابخانه های جهان به دریافت اطلاعات از خواص بسنده کرده است. اما آیا تنها مصاحبه با خواص می تواند معیار ثبت تاریخ برای آینده و حتی حال باشد؟
در این جا بعضی از تجربیات دیگر کتابخانه های جهان در ثبت داده ها و اطلاعات از دوران کرونا را بررسی می نماییم.
پروژه خاطرات کرونایی در کتابخانه نیویورک
مدتی پیش کتابخانه عمومی شهر نیویورک در پروژه ای از مردم خواست تا خاطرات خود از همه گیری کرونا را برای حفظ، نگهداری و تحقیقات آینده برای این کتابخانه ارسال نمایند. این کتابخانه که از بزرگ ترین کتابخانه های جهان است و در سال ۱۸۹۵ میلادی تأسیس شده، در توضیحی درباره «پروژه خاطرات همه گیری (Pandemic Diaries Project)» نوشته است: کتابخانه عمومی نیویورک همیشه متعهد به حفظ و در دسترس قرار دادن داستان هایی است که تاریخ ما را شکل می دهد تا مردم امروز و نسل بعدی پژوهشگران، دانشجویان و آفرینندگان بتوانند دنیای ما و یکدیگر را بهتر درک کنند. ما هم اکنون یک لحظه موثر در تاریخ خودرا تجربه می نماییم و می خواهیم داستان شما را بشنویم و حفظ نماییم.
«پروژه خاطرات همه گیری (Pandemic Diaries Project)» از شما دعوت می کند که بوسیله فرم آنلاین، صوت ضبط شده خودتان یا عزیزتان را که داستان های شخصی شان در مورد زندگی در بین همه گیری کووید-۱۹ را تعریف می کنند، ارسال کنید. این خاطرات صوتی در کتابخانه عمومی نیویورک، از کتابخانه های تحقیقاتی مشهور جهان ساختمان Stephen A. Schwarzman، مرکز Schomburg، و کتابخانه عمومی هنرهای نمایشی نیویورک حفظ شده و در دسترس پژوهشگران آینده، روزنامه نگاران، دانشجویان و عموم مردم قرار می گیرد.
«پروژه خاطرات همه گیری (Pandemic Diaries Project)» به دنبال بازتاب تمام موضوعات است؛ از جمله: خانواده ها، والدین، آموزش و پرورش، موسسه های فرهنگی، تجارت و کار، زندگی در قرنطینه، هنر و ادبیات، سازمان های اجتماعی، رکود اقتصادی، مراقبت های بهداشتی، بیمارستان ها، کمک متقابل، اعتراض ها به بی عدالتی نژادی و….
«شما بخش قابل دسترسی از سوابق تاریخی خواهید بود»
همین طور کتابخانه های دانشگاه ویلیام و مری (که بعد از دانشگاه هاروارد قدیمی ترین دانشگاه ایالات متحده آمریکا است) در فراخوانی با عنوان «مستندسازی زندگی در ضمن کووید-۱۹» از مردم ویلیامزبرگ و اعضای خود خواسته است تا خاطرات خودرا از این دوران در اختیار آنان قرار دهند.
در فراخوان این پروژه آمده است: در همین حال که همه ما با واقعیت های جدید تحمیل شده با کووید-۱۹ سازگاری پیدا می نماییم، کتابخانه های ویلیام و مری از همه اعضا و جامعه بزرگ ویلیامزبرگ دعوت می کنند تا صدای خودرا به کلکسیون ویژه اضافه کنند. ما از ارسال انواع بازتاب های شخصی برای افزودن به بایگانی فیزیکی و دیجیتالی در مرکز تحقیقات کلکسیون های ویژه کتابخانه Swem استقبال می نماییم.
تجربه شما فقط همین است – شما – و نحوه ضبط آن به خود شما بستگی دارد! با خیال آسوده خاطرات خودرا به هر روشی که انتخاب می کنید ثبت کنید و هر قسمتی از تجربه خودرا به اشتراک بگذارید. ایده ها شامل موارد زیر است: نثر، شعر، نقاشی، عکس، صوتی/ تصویری و….
خاطرات شما مهمست و تجربیات شما قسمت مهمی از تاریخ مشترک ما هستند. بعنوان قسمتی از سوابق محفوظ در کلکسیون ویژه، مطالب شما بخش قابل دسترسی از سوابق تاریخی خواهد بود و به تحقیقات برای سال های آینده کمک می نماید.
پروژه حافظه کووید-۱۹ وسترویل
کتابخانه عمومی وسترویل نیز در فراخوانی به مردم می گوید «با به اشتراک گذاشتن تجربه خود از همه گیری کووید-۱۹، این لحظه بی نظیر از تاریخ را برای نسل های آینده ثبت کنید».
مسئولان این کتابخانه نوشته اند: مرکز تاریخی و موزه وسترویل دسترسی به گذشته را بوسیله مجموعه های تاریخی و تجربیات یادگیری فراهم می آورد تا درک ما از جامعه و جایگاه آن در جهان را تعمیق بخشد. هر آن چه در مورد گذشته می دانیم از سوابق بازمانده افرادی مانند شما حاصل می شود و مشارکت های شما به نسل های آینده و مورخان کمک می نماید تا همه گیری کووید-۱۹ را درک کنند.
واکنش وسترویل به همه گیری کووید-۱۹ تا حدودی به همه گیری آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ شباهت دارد، اما این شبیه چیزی که آمریکایی های امروزی زندگی می کنند نیست. بااینکه ما هنوز نمی دانیم آنها چه هستند، اما همه گیری، عواقب طولانی مدتی برای وسترویل، ایالت اوهایو و کشور به دنبال خواهد داشت.
از این که در حفظ میراث کووید-۱۹ برای جامعه وسترویل به ما کمک می کنید متشکریم.
پروژه کتابخانه ملی چین در «نبرد» با کرونا
«سی جی تی ان» نیز در آوریل سال جاری از این که کتابخانه ملی چین «بانک حافظه جمعی» را برای مستند کردن داستان های شیوع کرونا راه اندازی کرده آگاهی داده و اظهار داشته بود: کتابخانه ملی چین «بانک حافظه جمعی» را برای جمع آوری و حفظ موارد و داستان های «نبرد» چین مقابل شیوع کرونا راه اندازی کرده است.
هدف این پروژه مستندسازی تأثیر همه گیری بر زندگی، احساسات و روابط اجتماعی مردم بیان شده بود. مقالات، تصاویر، صوت، فیلم، منابع چندرسانه ای، نسخه های خطی، نامه ها، عکس ها، نقاشی ها و خوشنویسی های مربوط به «نبرد» با کووید-۱۹ بعضی از مواردی هستند که این پروژه به دنبال آنها است.
کتابخانه ملی چین
منبع: تور مسافرتی
