آذربایجان شرقی تاریخ ظهور رادیو در جهان به یک قرن می رسد. یک قرنی که بعد از فراز و نشیب های ناشی از کوشش های مخترعان، در نهایت منجر به اختراع جعبه ای شد که بدون سیم و در حجم کوچکی، آهنگ و موسیقی را در کنار نمایش های کمدی و درام و اخبار و اطلاع رسانی هایی از کشور و جهان در اختیار شنونده قرار می دهد.
در ایام نخست، رادیو بیشتر یک وسیله سرگرمی و تفریح برای خانواده های رده بالا محسوب می شد اما بعد، تحولات سیاسی مختلف جهان نشان داد که صحبت مستقیم با اقشار مختلف مردم بوسیله یک دستگاه کوچک، چه مزیت هایی را دارد و این فرصت موجب کشف رسانه ای شد تا فرصت های جدیدی را برای بهتر زیستن پیش روی مردم قرار دهد.
رادیو درهای جهان را به روی مردم باز کرد. راهی بود که می شد بوسیله آن طی چند لحظه به با اهمیت ترین خبر دنیا دست یافت و دیگر لازم نبود تا برای تجربه کردن یک واقعه در جایی حاضر شد. یونسکو نیز روز ۱۳ فوریه مصادف با ۲۵ بهمن ماه را بعنوان روز جهانی رادیو نامگذاری کرده است.
موزه صدا و موسیقی تبریز اولین موزه صدای کشور و اولین موزه تخصصی آذربایجان شرقی است که انواع رادیوهای قدیمی را از رادیوهای عتیقه نفتی و لامپی گرفته تا رادیوهای لاکچری ترانزیستوری در دل خود جای داده و می توان اظهار داشت که در این محل، می توان اولین نمونه های رادیویی جهان را یافت.
در موزه صدای تبریز (واقع در خانه امیرپرویز) می توان آثار فراوانی از دستگاه های تولید صدای یک قرن و آلات مختلف موسیقی تاریخ دراز ایران را مشاهده کرد. این اشیای قیمتی که از طرف حسین ساجدی مولف، نوازنده و پژوهشگر تبریزی جمع آوری شده است که بازگوکننده تاریخ صداست. در این میان می توان فریاد خاطرات تحول صدای دنیا و نوستالژی بزرگان عرصه صدای دنیا و ایران را در این مکان شنید.
برمبنای گفته ی مجموعه دار این موزه صدا، انواع رادیوهایی که ساخت کشورهای مختلفی چون هلند، آلمان، آمریکا و… هستند، در این موزه موجود بوده و قدمت هر یک از آنها بیش از ۸۰ سال است.
حسین ساجدی در گفت و گو با ایسنا، درباب نخستین رادیوهای تولید شده در دنیا، می گوید: رادیوهای لامپی نخستین نوع از رادیوهایی است که در دسترس مردم قرار گرفت، بطوریکه از لامپ خلا جهت دریافت سیگنال های رادیویی استفاده می شد. چند مدل از این نوع رادیوها که ساخت کشورهای مختلفی بوده نیز در موزه صدا موجود است.
در رادیوهای لامپی، لامپ های خلا در حقیقت نقش تقویت کننده سیگنال را برعهده داشتند و جریان ضعیف حاصل از امواج الکترومغناطیسی را دریافت و آنرا تقویت می کردند. این نوع رادیوها به سبب داشتن لامپ، در حجم های بزرگ تولید می شد و معمولا جاگیر بوده و حمل آنها هم به سختی امکان پذیر بود.
رادیو لامپی در موزه صدای تبریز
