تور مسافرتی: ساختمانهای اداری هم مانند خانه های تاریخی در شهرستانهای کوچک حذف می شوند. ساختمانهایی که بااینکه در لیست میراث ملی قرار ندارند اما دارای هویت هستند و سند گویای تاریخ اداری شهرها محسوب میشوند.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از مهر، شهرستان های کوچک کم کم از خانه ها و ساختمان های دارای ارزش و حتی ملی خالی می شود. مهم نیست این شهرستان ها دارای میراث فرهنگی با ارزشی باشند یا نه. مهم نیست که در نزدیکی شهرهای توریستی بزرگ قرار گرفته باشند یا خیر. مهم این است که این شهرهای کوچک دارای بافت شهری هستند که مسئولانشان ترجیح می دهند، بناها را در بافت های تاریخی (که نامش را بافت فرسوده می گذارند، ) بازسازی یا نوسازی کنند. بنابراین تک تک بناها حذف می شود تا جایی که پس از چند سال دیگر بافت منسجمی از بناهای دارای ارزش نتوان پیدا کرد.
یکی از این شهرستان ها، کازرون است در استان فارس و نزدیک به با اهمیت ترین شهر گردشگری ایران یعنی شیراز. اما این موقعیت چه اهمیتی دارد؟ همین چند ساعت پیش بود که خبر رسید خانه قاجاری مختاری که بیش از ۲۰۰ سال قدمت داشته با مجوز شهرداری کازرون تخریب شده است. این روند از ده سال پیش تا کنون سرعت گرفته است. انگار ماراتنی به وجود آمده تا این تاریخ کازرون را از بین ببرند مبادا نسل بعد سندی داشته باشد که سکونت در کازرون قدمت دارد!
از طرفی در بین ساختمان های اصیل اداری ایران تعداد اندکی باقی مانده است. در شهرستان کازرون مانند بسیاری دیگر از شهرستان های کشور حال روز ساختمان های اداری اولیه مانند بافت تاریخی این شهرستان خوب نیست.
ساختمان های اصیل اداری از آن جهت دارای اهمیت است که تاریخ و قدمت استقرار نهادهای اداری و دولتی را در یک منطقه نشان داده است و از آنجائیکه ساختار اداری و دولتی امروز در ایران بطور عمده به اواخر دوران قاجار و یا پهلوی اول باز می گردد، ساختمان های اداری و دولتی اصیل نیز از یک طرف هویت و اصالت یک نهاد دولتی را نشان داده است و از جانب دیگر تاریخ گویای تحولات اداری و تاریخی یک شهر و یا منطقه است.
به عنوان نمونه ساختمان بلدیه کازرون که در ارتباط با اواخر دوران قاجار بود و در دهه ۱۳۶۰ تخریب شد، می توانست تاریخ استقرار شهرداری کازرون را به مانند یک سند زنده این شهر بازگو کند. علاوه بر ساختمان بلدیه کازرون در سالهای گذشته ساختمان های اداری اصیل دیگری مانند ساختمان اداره مالیه (اداره دارایی امروز) و یا ساختمان تلگراف خانه (اداره پست قدیم) نیز تخریب شدند تا هویت و آثار تاریخی استقرار ادارات به سبک دوران معاصر بعنوان نهادهای تمدنی جدید در کازرون از میان رفته باشد.
به تازگی نیز زمزمه هایی از احتمال تخریب یک ساختمان اداری اصیل دیگر در کازرون به گوش می رسد. در همین ارتباط خبرهایی به گوش می رسد که ساختمان اداری هلال احمر کازرون با نام اولیه ساختمان سازمان شیروخورشید سرخ در معرض تخریب یا از دست دادن حریم تاریخی خود است.
ساختمان هلال احمر کازرون با نام سازمان شیر و خورشید چند دهه قبل از انقلاب اسلامی در این شهر مستقر شد تا کار امدادرسانی داوطلبانه در بخش هایی از جنوب غرب ایران را عهده دار باشد. این ساختمان در جریان حوادث و زلزله های بزرگی که در منطقه زلزله خیز کازرون طی چند دهه گذشته روی داده است، سرشار از خاطرات تلخ و شیرین امدادرسانان و داوطلبان است.
نام ساختمان به نام یک نویسنده مشهور ایرانی گره خورده و در این ارتباط گفته شده این ساختمان شکیل و زیبا به دستور رسول پرویزی، نویسنده داستان مشهور «شلوارهای وصله دار» ساخته شده است. رسول پرویزی در سال ۱۳۳۶ اولین و معروف ترین مجموعه داستان خود با نام «شلوارهای وصله دار» را منتشر نمود و بعد از آن برخی مناصب حکومتی همچون ریاست لژیون خدمتگزاران بشر بعنوان یک بنیاد امدادرسان را عهده دار شد و احتمال داده می شود که در همین دوران نیز او ساخت ساختمان جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در کازرون را پیگیری کرده است.
البته، پیگیری ساختمان هلال احمر ایران در کازرون از طرف رسول پرویزی بی ارتباط با نسبت او با کازرون نبود. این نویسنده نامدار ایرانی اهل دشتستان بود و مادرش از اهالی کازرون و شاید تعلق خاطرش به شهر مادری سبب شده بود تا او به فکر راه اندازی یک ساختمان پر اعتبار در کازرون باشد.
ساختمان های ساخته شده در این برهه غالباً با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی مناطق گرم و خشک ساخته شده اند و بااینکه ساختمان هلال احمر کازرون که با مصالح بومی ساخته نشده است اما ارتباط نزدیکی با معماری تاریخی کازرون دارد. همچون تاق نماهای دور این بنا برای تلطیف نور و گرمای منطقه و استفاده از رنگ سفید در نمای این ساختمان یادآور بناهای تاقی و نمای گچی در معماری کازرون است.
حال با سپری شدن بیش از نیم قرن از عمر ساختمان هلال احمر کازرون بعنوان یکی از ساختمان های اداری قدیم این شهر که سند زنده قسمتی از تاریخ اداری این منطقه است، تخریب آن چگونه قابل توجیه خواهد بود؟
حتی اگر بودجه لازم برای ساختن یک بنای جدید برای ساختمان هلال احمر موجود باشد سوال اینجا است که چرا این ساختمان جدید در جای دیگری از شهر کازرون ساخته نمی گردد تا هم جمعیت هلال احمر در منطقه جنوب غرب فارس از پشتیبانی و امکانات بیشتری برخوردار باشد و هم با مرمت ساختمان اولیه این جمعیت امدادرسان، قسمتی از تاریخ اداری منطقه کازرون نیز حفظ شود. حتی برخی استدلال ها در خصوص حذف فضای سبز و درختان کهنسال نارنج در فضای ساختمان هلال احمر با هدف راه اندازی ساختمان اداری جدید به معنای حذف حریم و فضای دل انگیز و چشم انداز باغ کوچک هلال احمر کازرون است که باز هم آثار مخرب غیرقابل جبرانی را بر یک ساختمان اداری تاریخی وارد خواهد نمود.
شاید امروز نتوانیم ارزش ساختمان های اداری قدیم ایران و همچون در منطقه کازرون را به خوبی درک نماییم، اما نسل های آینده ارزش تاریخی ساختمان های اولیه اداری در یک شهر را به خوبی خواهند فهمید. بر این اساس آیا حذف ساختمان های اداری قدیمی جز به معنای حذف تاریخ اداری یک شهر است؟ اگر این چنین نیست، پس چه اصراری بر حذف و تخریب یک ساختمان اداری اصیل است. آیا نمی توان بجای تخریب یک ساختمان شناسنامه دار و معتبر، ساختمان جدید را در جای دیگری ساخت؟
منبع: تور مسافرتی
