به گزارش تور مسافرتی دوستداران میراث فرهنگی در چارچوب شورای هماهنگی تشکل های میراثی در تلاش هستند تا چهره منتقد همیشگی را به مطالبه گران تخصصی تبدیل کنند اتفاقی که با برگزاری چند برنامه در حال انجام است.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه: شورای هماهنگی سازمانهای غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با ۱۲ نفر در سال ۸۹ آغاز به کار کرد. حالا چند سالی می شود که به شورای ملی تبدیل گشته و اعضایش درصدد هستند تا آنرا به شبکه تبدیل کنند. این فرایند حالا در وزارت کشور در حال انجام می باشد و همزمان شبکه های استانی هم تشکیل می شود تا به یک ساختار مدنی مناسبی برسد.
این شورا حالا از راه دفتر مجامع و تشکل های وزارت میراث فرهنگی با بخش های مختلف این وزارت خانه در ارتباط می باشد اما این تشکل ها یا NGO ها فعالیت شأن با مجامع صنفی متفاوت می باشد. این مجامع در واقع با معاونت ها به صورت مستقیم ارتباط می گیرند مانند جامعه هتلداران یا جامعه گردشگری الکترونیک که مستقیماً با معاونت گردشگری در ارتباط هستند. هر چند که دفتر مجامع در تلاش است تا در ساختار جدید وزارت میراث فرهنگی این جوامع را هم به دفتر تشکل ها الحاق کند.
از آن طرف وزارت میراث فرهنگی برای تشکل های حرفه ای خود آیین نامه دارد مانند تشکل حرفه ای گردشگری اما این NGO ها مجوز خویش را از وزارت کشور می گیرند و در واقع تعریف شأن تشکل غیرانتفاعی و غیردولتی و مردم نهاد است که عملکردشان با تشکل های صنفی و حرفه ای کاملاً متفاوت می باشد.
در حال حاضر ۹۰۷ NGO در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وجود دارد که پیشبینی می شود بعد از پایش کامل آنها، حدود ۴۰۰ NGO از آنها فعال باشد با این وجود از تعداد ۹۰۷ ان جی او، ۲۱۶ ان جی او در حوزه میراث فرهنگی، ۷۲ تا در حوزه صنایع دستی و ۴۴۶ تا بین حوزه ای فعالیت می نمایند.
شورای هماهنگی سازمانهای غیردولتی وزارت میراث فرهنگی که تمامی این NGO ها زیر نظر آن هستند، هم اکنون مبادرت به انجام برخی فعالیت ها کرده تا بتواند اعضای خویش را از نظر علمی در سطح بالاتری قرار دهد و مطالبات خویش را به صورت حرفه ای تر از متولیان بخواهد. بنابراین در دو سال قبل هویت مستقلی از خود نشان داد و وارد فعالیتهای پژوهشی و مطالعاتی شد.
وقتی ما مطالبه تخصصی داشته باشیم متولیان هم صدای ما را بهتر می شنوند درعین حال هم دوستی مان را با مسؤلان داریم هم مطالبه مان را
در این باره، الیار عاصمی زاده رئیس شورای هماهنگی سازمان های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به همراه سمیه مراقی مشاور هیأت رئیسه شورا در دفتر مجامع و تشکل های وزارت میراث فرهنگی به ریاست حسین اله بداشتی گفتگویی را با خبرنگار مهر داشت و اظهار داشت: یکی از ایراداتی که همیشه به انجمن های میراث فرهنگی گرفته می شد این بود که می گفتند تنها یا بیانیه می دهید یا از تخریب اطلاع رسانی می کنید. شاید لازم است جایی داد زد اما باورمان بر این است که بهتر است پیش از تخریب وارد شده و به جای این که دیواری بین خودمان و وزارت میراث فرهنگی بکشیم، وارد کار تخصصی شویم و مطالبه تخصصی داشته باشیم و اجازه ندهیم تا اتفاق ناگواری بیفتد. در واقع ما حافظان میراث فرهنگی هستیم نه حافظان وزارت میراث فرهنگی. ازاین رو تا زمانی که این وزارت خانه در حوزه تخصصی خودش خوب کار کند، می توانیم بازوی آن باشیم و این گپ را پر نماییم اما اگر روزی دستگاه تخصصی بخواهد خلاف کارکردش عمل کند، مقابلش هستیم. وقتی ما مطالبه تخصصی داشته باشیم متولیان هم صدای ما را بهتر می شنوند. حالا یگان حفاظت از میراث فرهنگی ما را بعنوان منبع موثق قبول دارد و گزارش های ما را پیگیری می کند.
وی در ادامه اظهار داشت: همینطور نشریه تخصصی به نام واچار (در زبان پهلوی به مفهوم بازار) را منتشر کردیم که در گام اول به صورت اینترنتی با مبحث نوروز منتشر و با استقبال خوبی مواجه گردید. در یک سال قبل بیشتر از ۶۰ نشست تخصصی و اینترنتی درباره همه موضوعات گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی برگزار گردید.
عاصمی زاده بیان نمود: ۱۸ عنوان دوره پیشنهاد داده ایم که اگر برگزار شود، وارد بحث توانمندسازی دوم می شویم. یکی دیگر از کارها، برگزاری جشنواره سین هشتم یعنی همان سمن ها در حوزه نوروز است. ما می دیدیم که عملکرد تشکل ها دیده نمی گردد. اما در این جشنواره به بررسی عملکرد ان جی اوها پرداخته شد. این کار برای شناسایی NGOهای فعال در حوزه نوروز به ما کمک زیادی کرد. یک سال پس از نشست هایی که برگزار شد، قرار گذاشتیم تا دبیرخانه دائمی بررسی عملکرد تشکل ها را تشکیل دهیم. تا انگیزه بیشتری برای آنها باشد که کدام فعالیت می نمایند و کدام دیده می شوند. ازاین رو این جشنواره به جشنواره ایرانبانان در ۸ محور تغییر پیدا کرد که یکی از محورهای آن نوروز بود. تلاش شد شاخص گذاری توسط اساتید صورت گیرد و ۲۲ مرداد هم نخستین اختتامیه جشنواره ایرانبانان را برگزار نماییم. در این زمان بازخوانی نمونه های موفق انجام شده است و NGO ها فعالیتهای خویش را شرح می دادند تا توانمندسازی درونی اتفاق بیفتد.
برگزاری نشست های تخصصی با موضوعات مختلف در صدسال اخیر
وی افزود: کار جمعی و داوطلبانه در حوزه میراث فرهنگی دشوار می باشد. بخصوص آنکه این فعالیت در حوزه میراث فرهنگی باشد و هر کدام از ما هم در یکی از استان ها مستقر هستیم. ما در کمیته میراث فرهنگی حدود ۱۲ عنوان را احصا کردیم که مشکلاتی در حوزه تخریب و مرمت و بافت ها و بناها وجود دارد. لیستی از اساتید تهیه کردیم که با آنها در این حوزه ها گفتگو شود و نتیجه این گفتگوها به یک مطالبه علمی تبدیل گردد. ازاین رو گزارش ان جی اوها با نظر اساتید همراه می شود و راهکار مناسبی را عرضه می دهیم تا آن مشکلات حل شود. در کمیته های گردشگری هم به همین منوال گفتگوهای تخصصی انجام می شود. در دوره سوم ما با تغییر سده مواجه شدیم قرار بود جشنی برای این تغییر سده گرفته شود اما به این نتیجه رسیدیم که بهتر است کار تخصصی شکل بگیرد. ازاین رو نشست های تخصصی بررسی صد ساله در موضوعات مختلف را برگزار می نماییم. کمیته های علمی در این حوزه تشکیل شد و ان جی اوها را به برگزاری این نشست ها دعوت کردیم. تا مثلاً حوزه مرمت آثار تاریخی در یکصد سال قبل بررسی شود. نظر اساتید را گرفته و راهکار مناسبی عرضه نماییم. این کار منجر به یک مطالبه تخصصی هم خواهد شد. چهارم خرداد ۱۴۰۰ اولین جلسه آن برگزار شد و نشست های بعدی هم صد سال گردشگری ایران یا صد سال موزه داری خواهد بود. این نشست ها برای مردم هم قابل استفاده و دیدن است چون در صفحات مجازی به اشتراک گذاشته می شود.
عاصمی زاده اظهار داشت: یکی از مباحثی که از خبرگزاری مهر برای برگزاری نشست ها گرفتیم درباره لنج ها بود. ازاین رو می خواهیم نشست یکصدسال تاریخ لنج سازی را در ایران بررسی نماییم. این برنامه ده مرداد احتمالاً در بوشهر برگزار می گردد. ما به مستندات قوی تری در این حوزه نیاز داشتیم. مطالبه جدی در این حوزه داریم و از نماینده ها می خواهیم که مصوبه امحای لنج ها را متوقف کنند. می توانیم بعنوان مدعی العموم شکایت نماییم. منتها نیازمند مستندات حقوقی و قانونی هستیم. ما چند بار هم این شکایت ها را در موضوعات دیگر انجام داده ایم یا می خواستیم انجام دهیم که مشکل حل شد.
بی توجهی به استفاده از ظرفیت ان جی اوها به رغم بخشنامه ابلاغ شده
سمیه مراقی مشاور هیأت رئیسه شورای هماهنگی تشکل ها هم در ادامه و در پاسخ به این که چقدر اداره های کل میراث فرهنگی یا متولیان از خروجی این نشست های تخصصی صد ساله استفاده می کنند؟ اظهار داشت: ما همیشه مطالبه گر بوده ایم. فکر کردیم که این مطالبه باید زیرساخت و کار عملیاتی داشته باشد. اما آن نقد را هم خواهیم داشت. در عین حال خواستیم تا تاریخ شفاهی این موضوعات را هم داشته باشیم یا یادداشت های علمی و گزارش هایی که وزارت خانه می تواند گردآوری کند را یکپارچه نماییم. در گام اول سندی تولید می شود کاری که وزارت خانه انجام نداده است. ما می توانیم کنار وزارت کار نماییم و مطالبه تخصصی هم داشته باشیم. این که چقدر از این خروجی استفاده گردد بستگی دارد که ما را با چه توان و قدرتی ببینند. ما مطالبات خویش را داریم اما این که چقدر از آن طرف اجرا شود، دست ما نیست.
نشست های تخصصی صدساله را به این علت برگزار می نماییم که نشان دهیم توان ما تنها در نقد مدیریت نیست بلکه توان کار تخصصی را هم داریم
وی اضافه کرد: ما با کلی پیگیری توانستیم یک بخشنامه ای از دفتر وزیر بگیریم که به استان ها ابلاغ شود تا ان جی اوها در جلسات ادارات کل حضور داشته باشند و از ظرفیت آنها استفاده گردد اما عملاً چنین اتفاقی نمی افتد. کسی هم نیست که این مورد را پیگیری کند که چقدر اداره ها آن بخشنامه را جدی گرفته و اجرا می کنند. در صورتیکه برای آنها این کار اجبار است. این درحالی است که خیلی از ان جی اوها برای اداره های کل شناخته شده هستند و می دانند که بعضی از اعضای آنها در حد کارشناس سواد علمی دارند و مطالبه ای که می کنند کاملاً تخصصی است. ولی شاید به این علت اجرا نمی گردد که مطالبه ما را نمی خواهند. ما حق رأی هم در جلسات نداریم. ما نشست های تخصصی صدساله را به این علت برگزار می نماییم که نشان دهیم توان ما تنها در نقد مدیریت نیست بلکه توان کار تخصصی را هم داریم.
در ادامه، رئیس شورای هماهنگی سازمان های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار داشت: ما در حوزه صنایع دستی با انجمن هایی مواجه هستیم که حوزه اقتصادی را دارند. بی محاباترین نقدها را در حوزه صنایع دستی به وزیر میراث فرهنگی داشته ایم. تعامل با معاونت صنایع دستی یکی از مشکل ترین کارهاست. در این عرصه ۷۶ ان جی او داریم. در حوزه میراث فرهنگی فعالیتهایی که می نماییم بیشتر دیده می شود مثلاً وقتی درباره تخریب بنایی صحبت می شود این کار قابل لمس است اما در حوزه گردشگری چیزی برای دیدن نیست.
برخی از مسؤلان سر شده اند
عاصمی زاده در پاسخ به این سؤال که آیا ان جی اوها در مقابل انتقادها سر شده اند یا دیگر حرف اعضا کارآیی ندارد اظهار داشت: هر دوست. هم سر شده اند و هم این که وقتی مطالبه می نماییم که چرا مثلاً شهرداری بنایی را تخریب کرده می بینیم که خود میراث فرهنگی مجوز آنرا داده است.
سمیه نراقی در این حوزه اضافه کرد: در بعضی از شهرها که بزرگ هم هستند می بینیم که فعالیت ان جی اوها کمتر ولی در بعضی از شهرهای کوچک بیشتر است اما فعالیت هایشان دیده نمی گردد. از طرفی یک بی انگیزگی هم در بین جامعه بوجود آمده است. شاید چون اعتراضی می کنند اما اثری از آن نمی بینند.
نراقی اظهار داشت: هم اکنون بخشی از انجمن ها فعالیت هایشان اجرایی می باشد اما شاید اتفاقات را خبری نکنند. در جایی مثل زنجان و بوشهر، میراث ناملموس را احیا کرده اند اما کسی از آن خبری نداشت. در استان سیستان و بلوچستان دسترسی شأن به تهران کمتر است اما در جایی مثل تهران صدای بلندتری دارد اما شاید در اندازه تهران فعالیت نداشته باشند.
منبع: ftour.ir
