به گزارش تور مسافرتی با عنایت به وجود محوطه های باستانی مختلف و آثار و اشیای مکشوفه فراوان از دوره های مختلف تاریخ در دزفول، راه اندازی موزه دیرینه شناسی در این شهرستان ضرورتی انکارناپذیر است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها – رؤیا رجبی: دزفول، شهری از سپیده دم تاریخ دارای تپه های باستانی گوناگونی همچون تپه های ثبت ملی چغابنوت و چغامیش و تپه های باستانی دیگری نظیر ده نو، چغاپهن، چغاسرخ و شهر باستانی هوپشن است که هر یک بخشی از تمدنی است که هزاران سال پیش در شمال خوزستان و شهرستان دزفول سرآمد شهرهای دنیا بوده اند.
دزفول که بر مبنای مستندات محکم تاریخی، دارای یک تمدن چند هزارساله است، از داشتن یک موزه دیرینه شناسی محروم است به صورتی که خیلی از آثار باستانی کشف شده از تپه ها و محوطه های باستانی این شهرستان به صورت پراکنده در موزه های مختلف کشور نگهداری می شوند و یا در انبارهای این موزه ها و یا در گوشه ای از همین شهر در نبود یک موزه خاک می خورند، موضوعی که سبب شده سابقه باستانی دزفول ناشناخته بماند.
بر اساس مستندات دزفول دارای ۴۵ تپه باستانی بوده که خیلی از آنها به علت بی توجهی متولیان و نبود آگاهی در میان ساکنان محلی، بر اثر توسعه اراضی کشاورزی به صورت کامل نابود شده اند و تپه هایی که تابحال ثبت ملی نشده اند هم در معرض تخریب و نابودی قرار دارند در حالی اگر موزه دیرینه شناسی دزفول راه اندازی شود زمینه جستجوهای دیرینه شناسی جدید برای باستان شناسان بومی شهرستان، کشور و خارج از کشور ایجاد می شود و این امر علاوه بر کشف آثار باستانی فراوان باعث احیای مناطق و محوطه های باستانی دزفول و پیشگیری از نابودی یک تاریخ و تمدن چند هزار ساله خواهد شد.
کشف قدیمی ترین سند دریانوردی
مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد سابقه تمدنی دزفول و ضرورت راه اندازی موزه دیرینه شناسی در این شهرستان اظهار می کند: بر مبنای جستجوهای باستان شناسان مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در منطقه، شهرستان دزفول تمدنی کهن و قبل از تاریخ را در دل خود جای داده است و آغاز سکونت انسان ها در این شهرستان از تپه های چغابنوت شروع می شود.
محمد آذرکیش می افزاید: باستان شناسان دانشگاه شیکاگو در سه دوره حفاری قبل از انقلاب در این منطقه، دریافته اند که قدمت تپه های چغابنوت که با شماره ۳۲۳۲ در لیست آثار پرارزش ملی ایران هم به ثبت رسیده، به میانه هزاره هشتم قبل از میلاد (نزدیک به ۱۰ هزار سال) می رسد و نشان دهنده آغاز زندگی گروهی پیش از اختراع سفال در شهرستان دزفول است.
وی عنوان می کند: این سابقه نشان داده است که منطقه چغابنوت قدیمی ترین منطقه زیستی گروهی انسان ها در استان خوزستان است. تپه های باستانی چغابنوت دربرگیرنده فازهای نوسنگی قبل از سفال و سفال دار اولیه است. بعد از آن زندگی در شهرستان دزفول در دوره عتیق در حوزه دشت شوشان شرقی در تپه های چغامیش جریان می یابد.
مدیر انجمن دزپارس با اشاره به اینکه تپه های ثبت ملی چغامیش و چغابنوت گنجینه کاملی از دوره های مختلف باستانی است، می گوید: در این تپه ها آثار باستانی بسیار مهم و گوناگونی کشف شده است.
آذرکیش اضافه می کند: از آثار باستانی مهم کشف شده در تپه چغامیش میتوان به نخستین لوح خشتی ایران اشاره نمود که نشان دهنده آغاز دوره خط و نوشتن در این منطقه است و از آن بعنوان نخستین مرکز خط و کتاب ایران یاد می شود.
این فعال گردشگری تصریح می کند: صحنه همنوازی با سازهای موسیقی دیگر اثر باستانی کشف شده در دزفول است که قدمت آن به بیشتر از پنج هزار سال می رسد و از آن بعنوان نخستین لوح موسیقی در تاریخ موسیقی جهان یاد می شود. همینطور یک مُهر گِلی در منطقه چغامیش یافت شده که تصویر قایقی بزرگ بر روی آن حک شده که از آن بعنوان قدیمی ترین سند دریانوردی ایرانی ها یاد می شود.
آذرکیش بیان می کند: آثار مختلف دیگری در ارتباط با هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد تا دوره هخامنشی هم در تپه باستانی چغامیش توسط دیرینه شناس مشهوری نظیر خانم هلن کنتر، پروفسور دلوگاز و پروفسور علیزاده از اساتید برجسته دیرینه شناسی دانشگاه شیکاگو کشف شده است که هر یک نشان دهنده تمدنی غنی در این منطقه است.
راه اندازی موزه، فرصتی برای جستجوهای جدید
وی می گوید: دزفول با وجود برخورداری از این سابقه درخشان تاریخی، فاقد موزه دیرینه شناسی است و این امر سبب شده تا آثار باستانی کشف شده از دزفول در انبارهای موزه های مختلف کشور و برخی هم در موزه دانشگاه شیکاگو نگه داری شوند و همین مبحث سبب شده تا معرفی صحیح و اطلاعات درستی از سابقه دیرینه شناسی شهرستان دزفول برای همگان وجود نداشته باشد.
آذرکیش با اشاره به اینکه برخی آثار باستانی کشف شده از دزفول در موزه ایران باستان به صورت پراکنده و بدون ذکر نامی از دزفول نگهداری می شوند، یادآور می شود: چندین اثر کشف شده از تپه های باستانی چغامیش و چغابنوت دزفول در موزه ایران باستان واقع در تهران نگهداری می شوند که در کنار این اشیا تنها به ذکر نام چغامیش و چغابنوت اکتفا شده و نامی از دزفول آورده نشده است.
مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول بیان می کند: نبود اطلاع رسانی صحیح در مورد سابقه تمدنی درخشان دزفول و پراکندگی آثار باستانی این شهر سبب شده که با وجود چند جلد مطالعات دیرینه شناسی در مورد دزفول در سایت دانشگاه شیکاگو، فرصت آشنایی درست با سابقه باستانی و تمدن این شهرستان از محققان و علاقه مندان گرفته شود.
آذرکیش با اشاره به اینکه راه اندازی موزه دیرینه شناسی در دزفول علاوه بر ایجاد مکانی مناسب و امن برای نگه داری و ساماندهی صحیح آثار، فرصت تحقیق در مورد قدمت و ارزش های علمی و باستانی منطقه و زمینه ای برای ادامه کاوش ها در تپه های باستانی دزفول را فراهم می آورد، می افزاید: از آنجاییکه دزفول مهد تولید سفال بوده است، راه اندازی این موزه ضمن رونق بیشتر صنعت توریسم دزفول، زمینه ای را برای هنرمندان فراهم می آورد تا به تولید و عرضه آثار سفالی بعنوان نماد و سوغات دزفول بپردازند.
مدیر انجمن دزپارس در انتها می گوید: فعالان گردشگری دزفول از سال ها پیش درحال پیگیری و اطلاع رسانی پیرامون اهمیت راه اندازی موزه دیرینه شناسی در این شهرستان هستند که انتظار می رود این مهم توسط متولیان با جدیت دنبال شود تا با راه اندازی این موزه شاهد یک تحول فرهنگی در دزفول باشیم.
راه اندازی موزه در دستور کار
رئیس شورای اسلامی شهر دزفول هم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: از زمان روی کار آمدن شورای جدید از راه رسانه ها و پیگیری های فعالان گردشگری، اهمیت وجود یک موزه دیرینه شناسی در دزفول بر ما آشکار شد و الان مدتی است پیگیری برای تحقق این مهم در دستور کار شورای شهر قرار گرفته است.
محمدحسن پرآور با اشاره به اینکه راه اندازی موزه دیرینه شناسی نیازمند اختصاص یک زمین مناسب می باشد، می افزاید: طی روزهای اخیر یک نشست با رئیس اداره مسکن و شهرسازی در این حوزه برگزار کردیم. رئیس این اداره یک زمین به متراژ هزار متر در مجاورت دانشگاه آزاد پیشنهاد کرد که این زمین در طرح جامع شهری هم جهت راه اندازی موزه در نظر گرفته شده است اما موقعیت جغرافیایی نامناسب و متراژ این زمین چندان مورد قبول شورای شهر و میراث فرهنگی نیست.
وی عنوان می کند: نگاه ما به موزه وسعت نظر بیشتری دارد چون که یک موزه دیرینه شناسی که درخور شأن تمدن و جایگاه تاریخی و باستانی دزفول باشد مستلزم برخورداری از محوطه و بخش های مختلف است و همچون سایر مکان های این چنینی اساسا در آینده دست خوش توسعه خواهد بود. از سویی به علت این که اداره میراث فرهنگی دزفول ملک اختصاصی برای سایت اداری خود ندارد احتمال دارد طبقه دوم زمینی که به موزه اختصاص خواهد یافت تبدیل به سایت اداری اداره میراث فرهنگی شود؛ ازاین رو لازم است مساحت زمینی که برای موزه اختصاص می یابد بیشتر از هزار متر مربع باشد.
رئیس شورای اسلامی شهر دزفول با اشاره به اینکه بهتر است موزه دیرینه شناسی دزفول در بافت تاریخی راه اندازی شود، می گوید: در خیلی از شهرهای کشور و دنیا که دارای بافت تاریخی هستند شاهد رونق فرهنگی و گردشگری در آن منطقه هستیم این در شرایطی است که بافت تاریخی دزفول به علت کم توجهی متولیان به شکلی تخلیه شده و خیلی از آثار و بناهای این بافت پرارزش درحال تخریب است و وضعیت کنونی آن اسف بار است؛ ازاین رو ضروریست با اجرای یکسری اقدامات زندگی و روح تازه ای در این بافت جریان یابد که اساسا راه اندازی موزه دیرینه شناسی در دلِ بافت کهن می تواند این مهم را محقق کند.
پرآور اضافه می کند: در صورتیکه یک زمین در بافت تاریخی تهیه و تأمین شود با عنایت به ارزش تاریخی که مکان موزه خواهد داشت در نتیجه بحث متراژ زمین دیگر چندان مطرح نخواهد بود و در این صورت قبول خواهیم کرد که موزه دیرینه شناسی در زمینی به متراژ ۸۰۰ تا هزار مترمربع راه اندازی شود.
وی با اشاره به اینکه شورای شهر با جدیت درحال پیگیری برای اختصاص زمین برای راه اندازی موزه دیرینه شناسی است، می افزاید: این امر در کمیته فرهنگ که زیرمجموعه کمیسیون اقتصادی شورا است و از سویی در کمیسیون فرهنگی شورای شهر مطرح و با ضریب حساسیت بالا درحال پیگیری است و تا حصول نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت.
رئیس شورای اسلامی شهر دزفول در پاسخ به این پرسش که در صورت تهیه و اختصاص زمین، هزینه راه اندازی و راه اندازی موزه چگونه تأمین خواهد شد، توضیح می دهد: طی صحبت هایی که با اداره میراث فرهنگی دزفول و اداره کل میراث فرهنگی استان داشته ایم اعلام نمودند که وزارت خانه برای تأمین اعتبار این موزه قول مساعدت داده است و الان این امر صرفا اندرخم اختصاص یک زمین است.
پرآور در ادامه ضمن اشاره به خلاءهای فراوان در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دزفول، عنوان می کند: شورای شهر با همکاری شهرداری نگاه ویژه ای به حوزه گردشگری دارد چون که با احیا و رونق این بخش میتوان به درآمد پایدار برای دزفول دست یافت، در این راستا شورای شهر دزفول پذیرای ایده ها و پیشنهادات فعالان گردشگری، صاحب نظران و سرمایه گذاران است. تمام تلاش ما این است که تحول بزرگی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دزفول شکل بگیرد.
وی در ادامه ضمن اشاره به ظرفیت های مختلف دزفول در حوزه گردشگری، می گوید: دزفول در زمینه گردشگری دفاع مقدس هم حرف های زیادی برای گفتن دارد، هرچند اقداماتی نظیر باغ موزه دفاع مقدس هم اجرا شده اما کافی نیست و دیگر ظرفیت های موجود در حوزه گردشگری دفاع مقدس دزفول هم باید شکوفا شوند که در این راستا هم پذیرای طرح ها و برنامه های متولیان و ایده های فعالان و صاحب نظران شهرستان هستیم.
اندرخم اختصاص زمین
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول هم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: بازدید از زمینی که اداره مسکن و شهرسازی برای راه اندازی موزه در نظر گرفته بود انجام شد که چندان مورد قبول واقع نشد چون که این طرح مستلزم یک زمین با موقعیت بهتر و متراژ بیشتر است.
مهدی چناری با اشاره به اینکه این اداره در تکاپو برای اختصاص یک زمین مناسب جهت راه اندازی موزه است، می افزاید: با پیگیری های صورت گرفته توافقاتی با وزارت میراث فرهنگی در زمینه اعتبار راه اندازی این موزه صورت گرفته است؛ ازاین رو مشکلی در این حوزه وجود ندارد.
وی عنوان می کند: اگر زمین مناسب اختصاص پیدا کند با عنایت به این که اداره میراث فرهنگی دارای یک مکان ثابت نیست امکان دارد طبقه دوم این زمین تبدیل به سایت اداری این اداره شود ضمن این که پیشنهاد داده شده تا طبقه سوم این پروژه هم به یک نمایشگاه صنایع دستی تبدیل گردد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول به وجود تعداد قابل توجهی از اشیای تاریخی مکشوفه متعلق به دزفول در موزه ایران باستان اشاره می کند و می گوید: در صورت راه اندازی موزه دیرینه شناسی در دزفول میتوان اشیای تاریخی و باستانی متعلق به دزفول را که در موزه ایران باستان نگهداری می شوند، به صورت امانت در موزه دزفول نگهداری کرد که البته این امر بر مبنای قانون بررسی و اجرا می گردد.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از مهر، موزه ها از معدود مراکزِ حافظِ یادگارانِ نسل ها و دوره های گذشته و در واقع فرزندان هنر و تاریخ هستند و هر یک از اشیا موجود در موزه ها در عین بی زبانی به هزار زبان سخن می گویند چونکه اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ را عرضه می دهند.
نبود موزه دیرینه شناسی در دزفول سبب شده تا در تمام این سال ها، ظرفیت های دیرینه شناسی این شهرستان مهجور بماند ازاین رو بدیهی است راه اندازی این موزه علاوه بر احیا و توسعه حوزه گردشگری دزفول و شناساندن بیشتر از پیش سابقه تمدنی دزفول باعث رهایی آثار باستانی این شهر از سرگردانی و راهی برای حفظ و نگهداری میراث این شهر کهن و معرفی آن به گردشگران سراسر دنیا خواهد بود.
منبع: ftour.ir
