تور مسافرتی: بیشتر آیین ها و جشن های چهارشنبه سوری که تا همین چند سال قبل نیز رواج داشتند، با نوعی حاجت خواهی رو به رو بودند اتفاقی که این روزها ترس و دلهره جای آنرا گرفته است.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از مهر، مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور آگاهی داده است که شب گذشته ۲۸۱۷ نفر در حوادث چهارشنبه سوری مصدوم شده اند. از این تعداد ۲۷۵ نفر بستری و تحت و درمان هستند و ۳۴ نفر از مصدومان در بخش های مراقبت های ویژه بستری هستند. این بدان مدلول است که ممکنست به تعداد ۱۹ نفر فوتی که تا امروز بامداد به ثبت رسیده، اضافه شود. ۷۱ مورد قطع عضو شده و ۸۸۰ نفر از ناحیه چشم مصدوم شده اند. این آمارها نشان میدهد که چهارشنبه سوری به مفهوم واقعی جشن نبوده و نیست. اینها به جز آزار و اذیت هایی است که مردم از عوامل این حوادث می بینند. این درحالی است که چهارشنبه سوری یکی از آئین های باستانی است و نه فقط روز هراس انگیزی نبوده و جشن های مربوط به آن موجب آزار رسانی به کسی نمی شده بلکه روز نذر و حاجت گرفتن و شادی بوده است. یکی از آیین هایی که نذر و نیاز و گرفتن حاجت در آن مرسوم بود، قاشق زنی است.
در این روز خیلی ها به یاد می آورند که دختران و زنان آرزومند و حاجت دار کاسه ای برمی داشتند و با قاشق هنگام شب در کوچه ها می رفتند و شعر می خواندند و با قاشق به کاسه می زدند و صاحبخانه ها نیز شیرینی و آجیل و برنج یا بار و بنشن در کاسه می ریختند. اما در این میان اگر کسی در کاسه اش چیزی دریافت نکرد از گرفتن حاجت ناامید می شدند. بدین سبب مراسم قاشق زنی که بیشتر در بین مردم تهران مرسوم بوده نوعی حاجت خواهی به حساب می آمده است.
به طور معمول در ایام منتهی به چهارشنبه سوری یا قبل و پس از آن، هنوز هم مراسم سمنوپزان اجرا می شود. سمنوپزان از لحظه اولی که فردی نیت به پختن می کند نوعی نذر و حاجت را در پی دارد تا زمان توزیع کاسه های سمنو. وقتی افراد به هر نیتی نذر سمنو می کنند از همان اول که گندم برای آن به آب می زنند تا سبز شود همه آداب و رسومش را با دعا و حاجت برگزار می کنند. حتی وقتی که در دیگ را باز می کنند تا نقش روی سمنوی پخته شده ای که شب تا بامداد پایش نشسته و دعا خوانده اند را ببینند. غیر از سمنوپزان، پختن غذاهای مخصوص به شب چهارشنبه سوری نیز با حاجات و نذر هم راه است همان زمان که زنان تهرانی در این شب رشته پلو می پزند تا رشته زندگی را به دست بگیرند این هم نوعی حاجت خواهی جهت زندگی بهتر در شروع سال نوست. در شهرهای دیگر نیز پختن غذای مخصوص در شب چهارشنبه سوری با یک نذر و حاجتی همراه بوده است درست است که این غذاها به آئین تبدیل گشته اما به طور معمول آئین های ایرانی با حاجت خواهی رو به رو هستند. حتی فالگوش نشینی هم همچون اتفاقاتی بود که در چهارشنبه سوری می افتاد و با نذر و حاجت همراه بوده است. آسمان که تاریک شد و شناسایی مردم دشوار، زنان و دخترانی که آرزو دارند، نیت می کردند و از خانه بیرون می رفتند و در سر راه یا گذر مردم یا سر چهارسو می ایستادند یا می نشینند و بی آنکه شناخته شوند، گوش به سخن رهگذران می سپاردند. اگر اولین رهگذرانی که از برابر آنها می گذرند سخن دلنشین می گفتند، برآمدن حاجت و آرزوی خودرا حتم می دانستند، و اگر سخنان تلخ بود، رسیدن به مراد و آرزوی خودرا ممکن نمی دانستند.
همچون آئین های دیگر در رابطه با چهارشنبه سوری، بستن دخیل به توپ مروارید بود. مروارید نام یک توپ نظامی بزرگی بوده که در میدان ارگ تهران قدیم، روبروی نقاره خانه قدیم جای گرفته بود. مردم برای گرفتن حاجتهای خود به آن توسل می جستند. در اواخر دوران قاجار زنان و دختران، به نیت حاجت روایی و بخت گشایی به دورش جمع شوند و به آن دخیل ببندند، به ویژه در شب های بیست و هفتم ماه رمضان و شب های قدر، در شب چهارشنبه سوری نیز زنان و دختران پول و شیرینی و کله قند به نگهبانان توپ می دادند تا در اجرای مراسمشان آزاد باشند. شهرهای مختلف نیز آئین هایی دارند که خیلی از آنها در گرفتن حاجت ریشه داشته است. بعنوان مثال در گذشته مردم بجای ترقه بازی، فال می گرفتند و حدود ۲۰ نوع فال در فرهنگ قزوین وجود داشت که فال کلید و فال تخم مرغ نمونه بارز این فالگیری ها بودند. در فال کلید اگر فرد حاجتی داشت در چیت کوچه (کنج کوچه) می ایستاد و یک کلید زیر پایش می گذاشت. اما این روزها در کمتر شهری می توان اجرای این آئین ها را مشاهده کرد. بجای آن ترقه بازی و آتش بازی در سطح گسترده سبب شده تا چهارشنبه سوری را چهارشنبه سوزی بخوانند. اتفاقی تلخ که برای خیلی از افراد نقص عضو را در پی دارد و بسیاری از خانواده ها را در ایام مانده به تحویل سال عزادار می کند. درحالی که با ترویج این آئین ها، احیای مراسم و فرهنگسازی درباره آن و البته سخت گیری برای جلوگیری از فروش مواد محترقه می توان این روز را به شادی قبل برگرداند.
منبع: ftour.ir
