اشتباه لفظی درباره گنبد مسجد امام، تایید سرقت تابلوی کاخ گلستان، انتصابات جدید در وزارت میراث فرهنگی و موسسه موزه های بنیاد مستضعفان خبرهای حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این هفته بود.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ در این هفته مرتضی ادیب زاده مدیرکل موزه های کشور در صفحه مجازی خود درباره ماجرای سرقت تابلوی نقاشی پرتره مظفرالدین شاه از کاخ گلستان اثر استاد کمال الملک بعد از آنکه قول رسیدگی داده بود؛ نوشت: تابلوی «مظفرالدین شاه» و بررسی چگونگی خروج این اثر از کاخ گلستان و متعاقب آن، فروش در حراج کریستیز لندن در سال ۲۰۰۰، به اطلاع می رساند طی روزهای اخیر بررسی جامعی بر روی دفاتر اموالی کاخ گلستان متعلق به سالهای ۱۳۱۲، ۱۳۱۷ و ۱۳۶۱ صورت گرفت.
او در این مطلب نوشت: نام تابلو و مشخصات دقیق آن همچون ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال ۱۳۱۲ ثبت شده است، اما جزو اموال بنای موسوم به خوابگاه اندرونی ناصرالدین شاه ثبت شده است و نه کاخ اصلی و تالار برلیان. بنظر می رسد قبل از سال ۱۳۱۲ تابلوهای شاهان قاجار در اوایل دوره پهلوی اول از تالار آینه خارج شده و به بنای خوابگاه منتقل شده اند. در دفتر سال ۱۳۱۷ مجدداً این تابلو جزو اموال انتقالی از خوابگاه به کاخ گلستان ثبت شده است. در دفاتر سال ۱۳۶۱ که مربوط به وزارت فرهنگ و هنر وقت است، هیچ نشانی از نام تابلو مذکور نیست. بطور قطع تابلو متعلق به کاخ گلستان است و در فاصله سالهای ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱، از مجموعه کاخ خارج و بعدها بوسیله قاچاق به خارج از کشور منتقل و به فروش رفته است. هم اکنون، آنچه حائز اهمیت می باشد، خروج غیر قانونی اثر است. بدین جهت این اداره کل برمبنای وظیفه ذاتی خود و مطابق با مقررات بین المللی، اقدام لازم جهت بازگرداندن اثر مذکور را در دستور کار قرار داده است.
موزه آبگینه و انجمن دیرینه شناسی تفاهم نامه امضا کردند مدیر موزه آبگینه و سفالینه ها از امضای تفاهم نامه همکاری دو ساله با انجمن علمی دیرینه شناسی ایران آگاهی داد. نوید صالح وند با بیان این خبر اضافه کرد: این تفاهم نامه با هدف استفاده از توانایی های علمی و توسعه همکاریهای تحقیقاتی انجام شده است. فراهم کردن امکان استفاده علمی اعضای انجمن از امکانات و ظرفیت های موزه، تسهیل دسترسی به اطلاعات و امکانات لازم برای پروژه های مشترک، همکاری در انتشار دستاوردهای علمی حاصل از نتایج پروژه های تحقیقاتی، تبادل خدمات مشاوره ای در عرصه های مختلف موزه ای، مرمتی، اسنادی، و کتابخانه ای و برگزاری سمینار، کارگاه و همایش های علمی مشترک از مهم ترین مفاد این تفاهم نامه است. یک اشتباه لفظی درباره گنبد مسجد جامع عباسی این هفته بعد از آنکه مرمت گنبد مسجد جامع عباسی مورد نقد خیلی از مرمت گران و کارشناسان قرار گرفت؛ وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حاشیه جلسه هیأت دولت به خبرنگاران اظهار داشت: اشکالاتی در مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله وجود داشت و بنا شد یک هیئت کارشناسی به این مساله ورود کند. عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار داشت: گنبد مسجد شیخ لطف الله که از ۱۲ سال قبل مرمت آن شروع شده است، پس از آن که داربست ها باز شد، احساس شد که یک اشکالاتی در نحوه مرمت وجود داشته است. بلافاصله به پژوهشگاه وزارتخانه ماموریت داده ام، با همکاری معاونت میراث فرهنگی این مساله را بررسی نمایند و معلوم شود که این اشکال به چه ناحیه ای برمی گردد و متخلفین این اشکال در طول این دوازده سال مشخص شوند. سپس زیر نظر یک هیئت کاملاً خبره و کارشناسی، وضعیت اصلاح این اشکالی که در مرمت پیش آمده، انجام گیرد. این درحالی بود که منظور ضرغامی گنبد مسجد جامع عباسی بوده است و این اقدامات در حقیقت برای مسجد جامع عباسی افتاد. در حقیقت آنچه این روزها مورد بحث است نحوه مرمت گنبد مسجد امام یا همان مسجد عباسی بعد از ۱۲ سال است. بااینکه مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله نیز چند سال پیش مورد نقد قرار گرفته بود اما در اینجا ضرغامی به اشتباه خبر از کمیته بررسی برای گنبد مسجد شیخ لطف الله داد.
مدیرکل امور پایگاه های وزارت میراث فرهنگی انتخاب شد بالاخره پس از مدتها مدیرکل امور پایگاه های وزارت میراث فرهنگی تغییر نمود و با حکم علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، رضا سامه به سمت مدیرکل دفتر امور پایگاه های میراث ملی و جهانی منصوب گردید. رضا سامه دارای دکترای تخصصی معماری از پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی و معاون پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) است.
از سوابق و کارهای او در زمینه تخصصی میراث فرهنگی، می توان به عضویت در شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین، عضو هیئت راهبردی پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی شهر قزوین و انجام ده ها پروژه مطالعاتی و طراحی در زمینه مرمت بافت ها و بناهای تاریخی اشاره نمود.
برادران امیدوار آخرین نسل جهانگردان در این هفته بعد از درگذشت یکی از براداران امیدوار، مراسم یادبود عبدالله امیدوار با حضور سفردوستان و مسئولان حوزه میراث فرهنگی در کاخ سعدآباد اجرا شد. آرش نورآقایی راهنمای گردشگری در این مراسم اظهار داشت: هم اکنون ما دیگر با جهانگرد در دنیا رو به رو نیستیم بلکه با توریست رو به رو هستیم. ما دیگر مسافر نداریم بلکه توریست داریم. الان گردشگری با جهانگردی متفاوت می باشد. برادران امیدوار در مسافرت، حکمت کسب می کردند اما گردشگران امروز از این حکمت کمتر بهره می برند. همین طور عبارت «بسیار سفر باید تا پخته شود خامی دیگر» به گردشگری امروز تعلق نمی گیرد. چون هم اکنون گردشگران می خواهند که تعداد بیشتری از کشورها را ببینند بجای این که درست درستی از یک سفر طولانی به کشوری داشته باشند. الان اگر به توریست بگویی یک هفته می خواهی در کشوری بمانی یا در آن هفته به سه کشور بروی دومی را انتخاب می کند. بنا بر این باید گفت برادران امیدوار آخرین نسل جهانگردان هستند. ایشان سپس بیان کرد: هم اکنون محتواهای زیادی درباره سفر تولید می شود اما برادران امیدوار سفرشان را مکتوب کردند و فیلم و تصاویر زیادی داشتند که سفرشان را مستند کرده است و ما حالا می توانیم پس از سال ها از آنها استفاده نمائیم. مستندکردن سفر درحالی انجام شده بود که شاید خیلی ها این کار را نمی کردند. نورآقایی بیان کرد: ما به لطف آنها در ایران موزه سفر داریم. من جستجو کردم و ندیدم در کشوری چنین موزه ای باشد. ایران باید هم موزه سفر می داشت. چون در زمینه باستان شناسی، اشیای از کشورهای هند و مصر هم در تپه های تاریخی ما پیدا شده که از یک مراوداتی در مسافرت به دست آمده است. اگر روزی تاریخچه سفر در ایران بررسی شود ما مستندات زیادی در این زمینه داریم.
تشکیل شورای بازبینی قوانین و مقررات در وزارتخانه میراث فرهنگی در این هفته مدیرکل امور مجلس وزارت میراث فرهنگی اظهار داشت: بازبینی و بروزرسانی قوانین و مقررات در زمینه میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی موضوعی لازم است که با تشکیل شورایی با این مساله در دست اقدام است. محمد کریمی با اشاره به این که از زمان تصویب تعدادی از قوانین موجود دراین زمینه سالیان زیادی می گذرد، اظهار داشت: تعدادی از قوانین موجود کارآیی و اثر بخشی خودرا از دست داده اند و مقتضی است تا مطابق با نیازهای روز ویرایش و اصلاح شوند. مدیرکل امور مجلس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اضافه کرد: در زمینه های میراث فرهنگی و گردشگری قوانین خوبی وجود دارد، اما بعضاً نیاز به اصلاح و بروزرسانی دارد، همین طور در زمینه صنایع دستی با توجه به این که کار بین دستگاهی است به قوانینی با هدف گذاری هم افزا و انسجام بخش نیاز داریم. او اشاره کرد: پیشنهادهای ارائه شده از طرف معاونت های تخصصی وزارتخانه و مدیران کل استانی با توجه به این که آنها به شکل ملموس و عملیاتی در رابطه با اجرای قوانین موجود درحال فعالیت هستند، می تواند کمک خوبی به ویرایش و کارآمدسازی قوانین و مقررات کند. مدیرکل امور مجلس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در آخر اشاره کرد: پیش گیری از وقوع جرایم مقابل میراث فرهنگی مقوله بسیار مهمی است که در سیاستگذاری وزارتخانه مورد تاکید بوده و در بحث بازبینی قوانین هم مؤلفه های پیشگیرانه لحاظ خواهد شد. یک انتصاب در بنیاد مستضعفان در این هفته همچنین؛ فاضل نظری به عنوان سرپرست جدید مؤسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان معرفی گردید. مراسم معارفه فاضل نظری ظهر سه شنبه در مجتمع فرهنگی موزه دفینه زیر نظر بنیاد مستضعفان اجرا شد. در این مراسم مسئولان بنیاد درباره کارهای این مؤسسه در سالهای اخیر توضیحاتی ارائه کردند.
ثبت «محتشم خوانی» در لیست ملی در این هفته خبر رسید که علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور ضمن اعلام خبر ثبت دو عنصر فرهنگی «محتشم خوانی: مرثیه خوانی برای امام حسین (ع) بر طبق اشعار محتشم کاشانی» و همین طور «مرثیه خوانی امام حسین (ع) به سبک بحر طویل» در لیست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور، همزمان با شروع ماه محرم ۱۴۴۴ هجری قمری اشاره کرد: عاشورا در فرهنگ ما فقط یک حادثه نیست، بلکه رویدادی تاریخ ساز است. رویدادی که تاریخ اسلام بواسطه خون شهیدان آن روز برای ابد آبیاری شده است. دارابی «محتشم خوانی» و «مرثیه خوانی به سبک بحر طویل» را برخاسته از فرهنگ اصیل ایرانی دانست که در پرتو اسلام و میراث عاشورایی تبلور یافته اند.
