تور مسافرتی: یلدا یا چله امشب در خانه ها کنار بزرگان جشن گرفته می شود تفاوت یلدای امسال در این است که امسال پرونده یلدای ایران با همکاری افغانستان جهانی شد.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از مهر، کش و قوس های فراوانی وجود داشت تا پرونده شب یلدای ایران جهانی شود. بارها ایران پرونده یلدا را به یونسکو ارسال کرد اما کارشناسان گفتند که این پرونده بصورت ملی نمی تواند ارائه شود اما اگر با کشور دیگری بصورت مشترک از طرف ایران ارائه شود، قابل ثبت خواهد بود. بنا بر این بعد از چند سال که پرونده یلدا در معرض بررسی همه کشورها قرار گرفت؛ افغانستان اعلام نمود که در کشورش این جشن رواج دارد و می تواند به این پرونده بپیوندد. بدین سبب چند روز پیش پرونده چله یا یلدا در اجلاس میراث ناملموس یونسکو که در رباط پایتخت مراکش انجام شد بصورت پرونده چند ملیتی به ثبت جهانی رسید. اما چرا یلدا جهانی شد؟ قسمتی از دلایلی که جشن یلدای ایرانی ثبت گردید این موارد بود:
• یلدا جشنی درون خانوادگی است و در زمره جشن های خیابانی طبقه بندی نمی گردد.
• شور و نشاط عمومی در زمان فرا رسیدن این جشن، نمودهای عمومی بیرونی در بازارهای در رابطه با یلدا و همین طور به وجود آمدن جریان های شادی محور درون خانه ای از شمار بازتاب های این جشن است.
• یلدا در منزل بزرگان خانواده ها برگزار می گردد و سبب تحکیم بنیان های خانوادگی و بستر آشتی ها و ادامه بخش دوستی ها است.
• اجزای سفره یلدا به نشانه سرخی قبل از طلوع خورشید (نماد ایزد مهر در اسطوره های ایرانی) به رنگ سرخ است.
• انار، آینه، چراغ و کتاب مقدس (قرآن کریم و…)، کتاب حافظ، آجیل (به ویژه شامل میوه های خشک متناسب با اقلیم) و شیرینی اجزای ثابت سفره یلدا هستند. دیگر اجزای این سفره متناسب با منطقه گوناگونی هایی دارد.
•فال حافظ، مشاعره، شاهنامه خوانی، قصه خوانی، نواختن موسیقی، بازی های درون خانه ای (زمستانی)، هدیه دادن به کودکان و پختن آش از رسوم عمومی یلدا در نقاط مختلف گستره رواج این جشن است.
درک جنبه امید بخش شروع طولانی تر شدن روزها بعد از جشن یلدا درست در اوج سرما و بلند ترین شب سال حاصل تعامل انسان با طبیعت اقلیم زیستی وی در هزاره های پیشین است و نقطه آغازین این جشن زمان مشخصی نیست و در پیوند سابقه زیست انسان در گستره فرهنگی فلات ایران است.
•جشن یلدا بصورت هایی مشابه اما با نام هایی متفاوت در مناطق جغرافیایی مشابه (از نظر عرض جغرافیایی) در دیگر فرهنگ های جهان هم قابل شناسایی است.
•یلدا در ارتباط مستقیم با نوروز است. یلدا همزمان با انقلاب زمستانه، جشن فزونی روشنایی است و پیروزی نور بر تاریکی را تداعی می کند و نوروز در تعادل بهاره جشن باز زنده شده طبیعت است.
•یلدا همانند نوروز به سبب ماهیتش که حاصل تعامل انسان با طبیعت در هزاره های زیستی آنست، در گذر تاریخ و با وجود فراز و نشیب ها و جنگ و تخریب های بسیاری که در جغرافیای رواجش اتفاق افتاده، به حیات خود ادامه داده، همچنان درحال انتقال به نسل های آینده است.
•یلدا یکی از عوامل حفظ هویت فرهنگی و سبب آگاهی افزایی عمومی در مورد ارزش ها و ریشه های فرهنگی است و مفاهیم ارزشمندی چون صلح، دوستی، احترام به نیاکان و بنیان های خانوادگی، توجه به مشترکات فرهنگی میان اقوام، توجه به موضوع تنوع فرهنگی و ارزش احترام به تنوع بیان های فرهنگی، مفهوم عمیق پیروزی نور بر تاریکی، توجه به وجود جنبه های امید بخش در سخت ترین زمان ها، توجه به اهمیت نقش زنان و کودکان در حفظ زیرساخت های فرهنگی-اجتماعی، شکر نعمت هایی در اختیار ما قرار می گیرد و بطور کلی احترام به طبیعت را برای برگزار کنندگانش تداعی می کند.
•پرونده آئین شب یلدا ۲۹ آذرماه ۱۳۸۷ در لیست آثار ملی ایران ثبت شده است و در روز چهارشنبه مهم آذر ۱۴۰۱ در هفدهمین اجلاس کمیته بین الدولی میراث فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش بصورت مشترک با کشور افغانستان در لیست میراث فرهنگی ناملموس بشری یونسکو به ثبت رسید.
منبع: ftour.ir
