به گزارش تور مسافرتی، یک پژوهشگر سیاست خارجی اشاره کرد: اسناد قدیمی موجود درباره ی جزایر سه گانه «ابوموسی»، «تنب بزرگ» و «تنب کوچک» بر حاکمیت ایران بر این جزایر اذعان دارند.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، نشست «ایرانی ترین جزایر»، بدنبال بیانیه اخیر عربستان و چین درباره ی حق مالکیت بر جزایر سه گانه ایران و با محوریت سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک با حضور کوروش احمدی ـ پژوهشگر سیاست خارجی و دیپلمات سابق ـ، علیرضا رافتی ـ نویسنده کتاب ایران نرسیده به امارات ـ و بیژن مقدم ـ مدیر مجموعه نیاوران در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران انجام شد.
کوروش احمدی ـ پژوهشگر سیاست خارجی ـ در این جلسه اظهار داشت: سابقه تاریخی سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک یکی از مناقشات ۵۰ سال قبل ایران بوده؛ چونکه موقعیت ژئوپلیتیک فوق العاده ای دارد و بیشترین عمق آب در این منطقه است. نهم آذرماه سال ۱۴۰۰، پنجاهمین سالگرد حضور نیروهای ایرانی در این جزایر و اعاده حاکمیت ایران بر این جزایر و آخرین روزی بود که پیمان هایی که انگلیس با شیوخ کشورهای حاشیه خلیج فارس داشت، به پایان رسید و از شروع دسامبر سال گذشته، کشورهای تحت حاکمیت این شیوخ دیگر هیچ علقه رسمی امنیتی و حفاظتی با انگلیس ندارند و به خودشان واگذار شدند.
احمدی افزود: از سال ۱۸۲۰ انگلیس بر شیوخ جنوب خلیج فارس که مبادرت به دزدی دریایی می کردند و برای کشتی های تجاری مزاحمت ایجاد می کردند، حمله کرده و تأسیسات آنها را از بین برد و بر خلیج فارس و رأس الخیمه غلبه پیدا کرد، همین طور تعدادی نیرو در قشم پیاده کرد و از همین جا مناقشه بین ایران و انگلیس بر سر جزایر خلیج فارس شروع شد. اعتراض ایران و بیماری نیروهای انگلیس سبب تخلیه قشم شد، اما انگلیس بوسعید را که در غربی ترین نقطه قشم قرار دارد، نگه داشت و از آن به عنوان ایستگاه ذغال سنگ استفاده نمود. این منطقه دوره هایی تحت حاکمیت ایران و دوره هایی مورد تصدی بحرین بود. خلیج فارس همیشه به سبب نفت موجود در آن مورد طمع قدرت های بزرگ بوده است.
این دیپلمات سابق کشورمان در ادامه اظهار داشت: بعد از دوران صفویه، زندیه و افشاریه به سبب بهم ریختگی اوضاع داخل، ایران نتوانست حاکمیت بر بحرین را حفظ کند، بدین جهت قبیله ای از داخل آن حاکمیتش را به دست گرفت. در دهه ۱۸۲۰ مذاکره ای بین نماینده انگلیس در خلیج فارس و حاکم فارس انجام و تعلق بحرین به ایران مورد توافق قرار گرفت، اما لندن نپذیرفت و موضوع منتفی شد.
احمدی افزود: بین قدرت های جهانی مسلط بر خلیج فارس و ایران تعارض و تضاد وجود داشت و از طرفی سیاست انگلیس نیز مهار ایران به عنوان قدرت منطقه ای بود، بدین جهت انگلیس واحدهای کوچک محلی همچون شیوخ امارات، قطر، بحرین و کویت را بال و پر می داد تا مقابل ایران بایستند.
او اظهار داشت: انگلیس سه عهدنامه با شیوخ خلیج فارس امضاء کرد که اولین آن در سال ۱۸۲۰ امضاء و در آن جنگ بین شیوخ ممنوع و انگلیس به عنوان حَکَم معرفی گردید. در چرخش قرن ۱۸ به ۱۹ و ۲۰ و به سبب تحولات بین المللی و افزایش رقابت های استعماری و تهدیدات موجود به سبب سلطه انگلیس بر خلیج فارس از سویی و تمایل انگلیس برای کنترل راه راهبردی رسیدن به شبه قاره هند از سویی دیگر، انگلیس ابتدا جزایر واقع در تنگه هرمز همچون لارک، قشم و هنگام را تحت سیطره خود درآورد و شیوخی را علم کرد که این جزایر متعلق به آن هاست، اما با امکان پذیر نشدن این طرح تمرکز خودرا بر جزایر خروجی تنگه هرمز شامل ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک معطوف کرد.
این پژوهشگر اظهار داشت: انگلستان در بحث نگهداری اسناد فوق العاده عمل می کند و در اسناد موجود انتشار یافته توسط خودشان که بصورت کتاب چاپ شده، بارها و بارها بر حاکمیت ایران بر این جزایر سه گانه در دوران های مختلف اذعان شده است. درباب جزایر سه گانه مسائل حقوقی مطرح است که باید بوسیله حقوقی و در سطح بین المللی پیگیری شود و اسناد موجود نیز باید در سطح بین المللی انتشار یابند تا دیده شوند.
در ادامه این جلسه، علیرضا رافتی ـ پژوهشگر و نویسنده کتاب «ایران نرسیده به امارات» ـ، تصریح کرد: این کتاب سفرنامه من به بوموسی (که در ادبیات رسمی «ابوموسی» گفته می شود) درکنار بررسی نامه ها و شهود درباره ی این جزیره است. برخلاف آن چه تصور می شود ابوموسی جزیره ای نظامی نبوده و ورود به آن بسیار ساده و تنها بوسیله تماس با فرمانداری امکان پذیر است و این جزیره با ظرفیت های موجود قابلیت تبدیل شدن به یک منطقه گردشگری را دارد.
رافتی اظهار داشت: در ابوموسی یک اقامتگاه بوم گردی وجود دارد که مواجهه آن با توریست شبیه مواجهه با میهمان است. معماری این جزیره معماری موسوم به بوشهری (بناهای سفید و چوبی) است و تمام بناهای موجود در آن بعد از انقلاب تولید شده است. قبل از ساکن شدن افراد در این جزیره از آن برای چرای گوسفندان در فصولی از سال استفاده می شد و اقامتگاه موقت ساحلی بوده است. فرهنگ و زبان آن نیز بندری و هرمزگانی است. علت نام گذاری کتاب با عنوان «ایران نرسیده به امارات»، علاوه بر اشاره به موقعیت جغرافیایی جزایر سه گانه، اشاره به این سه جزیره است که متعلق به ایران هستند و هیچ گاه به امارات نرسیده است.
