به گزارش تور مسافرتی، دبیر اجرایی همایش نهضت مشروطه ایران با اشاره به اینکه بخشی از نفایس مخزن کاخ گلستان که کمتر دیده شده در تالار برلیان به معرض نمایش گذاشته می شود، اظهار داشت: چیدمان تالار را به دوره مظفری بر می گردانیم.
محمدرضا بهزادی، مشاور مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان و دبیر اجرایی همایش نهضت مشروطه ایران در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با شکل گیری همایش نهضت مشروطه اظهار داشت: بمناسبت یکصد و هفدهمین سالگرد نهضت مشروطه «همایش نهضت مشروطه ایران» از ۱۴ تا ۱۷ مرداد ماه در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان برگزار می گردد. سال قبل تصمیم گرفته شد که چند نمایشگاه و همایش مهم و تأثیرگذار در مجموعه کاخ گلستان اجرا شود. نخستین همایش و نمایشگاه در رابطه با میرزا تقی خان امیرکبیر بود که به ابعاد شخصیتی ایشان پرداخته شد و دومین همایش که مفصل تر از اولی است، «همایش نهضت مشروطه ایران» و افتتاح تالار مشروطه است.
بهزادی افزود: کاخ گلستان بعنوان محور اصلی تاریخ ایران در دوره قاجار یکی از مهم ترین مکان -رویدادهای وقایع تاریخی یکصد سال قبل است. یعنی اگر تاریخ معاصر را بررسی کنید نقش کاخ گلستان بسیار پر رنگ است، به این علت که دربار و شخص پادشاه در اینجا حضور داشت و تصمیم گیری های کلان دولتی در این محل اتفاق می افتاد.
وی ضمن اشاره به این که اهمیت کاخ گلستان در رویداد مشروطه کمتر مورد توجه قرار گرفته است اظهار داشت: نکته مهم در رابطه با مشروطه اینست که مکان- رویداد مشروطه در کاخ گلستان کمتر شناخته شده و بیشتر مجلس شورای ملی بعنوان مکان مهم مشروطه شناخته می شود. اما کاخ گلستان نقش کلیدی و اساسی در این جریان داشت چونکه اولین مجلس افتتاح شده در مشروطیت، در عمارت نظام و عمارت خورشید بود. قبل از آن هم در ۱۸ شعبان ۱۳۲۴ تقریبا ۱۰ روز قبل از مرگ مظفرالدین شاه، فرمان گشایش مجلس شورای ملی در تالار برلیان قرائت شد. ازاین رو میتوان گفت نخستین مجلس در کاخ گلستان تشکیل شد و این بر اهمیت این مجموعه می افزاید.
دبیر اجرایی «همایش نهضت مشروطه ایران» اضافه کرد: قصد ما این بود که این مکان- رویداد حفظ شود و بنابراین تالار برلیان را بعنوان تالار یادمان نهضت مشروطه در نظر گرفتیم. پس از حدود سه دهه که مرمتی در این تالار صورت نگرفته بود، تعمیرات و مرمت هایی انجام شد و بخشی از وسایل و نفایس مخزن کاخ گلستان که کمتر به نمایش درآمده و در رابطه با مشروطیت است را از مخازن گزینش کرده و در تالار برلیان چیدمان کردیم.
بهزادی افزود: تالار برلیان پیش از این هم قابل بازدید بود اما چیدمان آن در دوران پهلوی تغییر کرده بود و فقط برخی از متعلقات دوران قاجار در آن بود. ما سعی کردیم با استفاده از وسایل دوره قاجار که در مجموعه مخازن کاخ گلستان وجود دارد، و بر مبنای تصاویری که از آن زمان باقی مانده است، تا حد امکان چیدمان تالار برلیان را به دوره مظفری برگردانیم و تقریبا به آن دوران نزدیک نماییم.
این نویسنده و پژوهشگر تاریخ دوره قاجار در رابطه با خصوصیت های تالار برلیان اظهار داشت: این تالار بر جای عمارت بلور ساخته شد که در شروع دوره قاجار ساخته شده بود و بعد به علت ویرانی، به دستور ناصرالدین شاه تخریب شد. روی پایه های عمارت بلور، عمارت برلیان را ساختند که شامل چند تالار بود و اتاق شاه نشین، اتاق دفتر ریاست وزرا، اتاق شربت خانه یا اتاق سرخ و… در آن وجود داشت. در همان زمان آینه کاری بسیار مفصلی در این تالار انجام شد و از نظر تزئینات داخلی یکی از بی نظیرترین مجموعه های آینه کاری شده در مجموعه های سلطنتی کشور است.
فرمان تأسیس نخستین دوره مجلس شورای ملی توسط مظفرالدین شاه در همین جا قرائت شد و او ۱۰ روز بعد از امضای فرمان مشروطه در همین تالار از دنیا رفت
بهزادی با اشاره به اینکه از نظر تاریخی این تالار اهمیت زیادی دارد، اضافه کرد: وقتی ناصرالدین شاه در حرم حضرت عبدالعظیم کشته شد جسد او را به کاخ گلستان منتقل کردند و در تالار برلیان گذاشتند. سپس از آنجا به حوض نارنجستان منتقل کرده و شست و شو دادند. از طرفی مظفرالدین شاه هم بیشتر اوقات کاری را در این تالار می گذراند و این محل به شکلی دفتر کارش به حساب می آمد. فرمان تأسیس نخستین دوره مجلس شورای ملی توسط مظفرالدین شاه در همین جا قرائت شد و او ۱۰ روز بعد از امضای فرمان مشروطه در همین تالار دار فانی را وداع گفت.
این پژوهشگر نسخ خطی افزود: در این همایش نشست های تخصصی هنری، علمی، اندیشه و سیاسی برگزار می گردد و امیدوارم علاقه مندان بتوانند از آنها استفاده نمایند. تصور من اینست که تاکنون در کشور چنین همایشی با مبحث مشروطه در این ابعاد برگزار نشده است و این همایش با عنایت به اساتیدی که در قسمت های مختلف دعوت شدند و پژوهش هایی که صورت گرفته، قابل توجه است.
