تور مسافرتی: دولت سیزدهم توجهات بسیاری به حوزه صنایع دستی به ویژه در استان سمنان داشته اما کارشناسان عقیده دارند بمنظور رفع مشکلات برنامه های جدی و مستمر بیشتری نیاز است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها – محمد حسین عابدی: بیش از پنج هزار نفر در استان سمنان در عرصه صنایع دستی فعالیت رسمی و ثبت شده دارند و این در کنار ۱۲ هزار بافنده فرش و گلیم و دست بافت ها در این استان ۷۰۰ هزار نفری است و این یعنی بخش قابل اعتنایی از اقتصاد خانواده های استان سمنان بوسیله صنایع و تولیدات اصطلاحاً دستی تامین می شود.
استان سمنان بواسطه قرارگیری در باریکه بین البرز جنوبی و شمال دشت کویر، دارای تنوع ویژه اقلیمی و همین طور قومی است بخش های شمالی مانند شمال شهرستان دامغان نزدیکی به فرهنگی مازنی و بخش های شرقی قرابت فرهنگ خراسانی دارند. همین طور ایل سنگسر در زمره با ریشه ترین فرهنگ ها در شمال شرق کشورمان در دیار قومس قرار دارد و در این استان فرهنگ اصیل سمنانی و تولیدات گرمسار و نگین درخشان شاهرود را داریم. در نتیجه تولیدات صنایع دستی این منطقه غنای خاصی دارد.
در کنار غنا، در عرصه صنایع دستی، تنوع و کیفیت خوبی هم در استان سمنان شاهد می باشیم. سنگسر، دامغان، طرود، کوه زر و شاهرود، کالپوش، کلاته خیج و شهمیرزاد و … صنایع دستی را تولید می کنند که در فروشگاه های تهران و مشهد و حتی اصفهان می درخشند، اما با نام دیگر استانها و این نشان از مشکلی بزرگ در حوزه صنایع دستی دیار قومس است.
ظرفیت های مغفول استان سمنان
یک کارشناس و باخبر در عرصه میراث فرهنگی و صنایع دستی در گفت و گو با خبرنگار مهر، ضمن بیان این که آمار فروش محصولات صنایع دستی و تولیدات روستایی استان مانند سوغات در قبال تعداد تولیدگران و حجم تولید بسیار بسیار اندک است، اظهار داشت: در شش ماه سال ۱۴۰۱ کل فروش محصولات صنایع دستی در درون استان به ۱۲ میلیارد تومان نرسید و در زمان مشابه سال بعد حتی همین میزان هم محقق نشد و این در حالیست که سالانه ده ها میلیارد تومان محصولات تولیدی هنرمندان استان سمنان به نام دیگر استانها فروخته می شود.
رضوانه محمدی با اعلان اینکه سال ها است که کسانی با نقشه های فرش کاشان یا کرمان یا بطورمثال میناکاری ها و فیروزه کاری های اصفهان به نزد هنرمندان ما آمده و سفارش می دهند تا محصولات باکیفیت استان به دیگر نقاط کشور رفته و فروخته شود، بیان کرد: در این وضعیت تنها کسی که سود می کند، دلالان صنایع دستی هستند.
وی با اعلان اینکه بار عمده هنر تولید و تجربه در دست هنرمندان صنایع دستی استان سمنان است و بطورمثال زیباترین و بهترین سفال را تولید می کنند اما کمترین سود نصیب شأن می شود، اضافه کرد: به سبب فقدان بازار فروش مناسب، عمده تولید تولیدگران ما در همه حوزه ها از سوغات تا صنایع دستی، تقدیم دلالان و واسطه ها می شود.
این فعال حوزه صنایع دستی در پاسخ به این پرسش که هنرمندان صنایع دستی چرا محصولات خودرا به دلالان می فروشند بیان کرد: ما در کل استان سمنان هنوز حتی یک بازارچه دائمی صنایع دستی هم نداریم پس این هنرمند کجا محصولات خودش را بفروش برساند تا بتواند ارتزاق کند؟ تا بتواند مواد اولیه دیگر تولیدات خودرا خریداری کند آن هم مواد اولیه ای که در سه سال اخیر چهار برابر شده است.
دولت اقدامات خوبی کرده است
اما دولت در کنار تمام این انتقادات توانسته اقدامات خوبی را هم به ویژه در دولت سیزدهم در عرصه صنایع دستی صورت دهد. استاندار سمنان در گفت و گو با خبرنگار مهر، از حمایت مشاغل حوزه صنایع دستی آگاهی داد و اظهار داشت: در عرصه مشاغل خانگی، حمایت، رفع موانع و همین طور اعطای تسهیلات در دستور کار قرار گرفت و خوشبختانه شاهد ثمرات خوبی نیز دراین زمینه در دولت سیزدهم مرحوم شهید رئیسی بودیم.
سید محمدرضا هاشمی با اعلان اینکه در عرصه اعطای تسهیلات صنایع دستی و مشاغل خانگی این حوزه در سطح کشور توانستیم رتبه دوم را کسب نماییم، اشاره کرد: برای رفع اشکال بازار فروش محصولات روستایی و صنایع دستی نیز اقدامات خوبی در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اعلان اینکه با هماهنگی های انجام گرفته با آستان قدس رضوی، زیرساخت لازم برای فروش صنایع دستی تولیدی در استان فراهم گشته است، اضافه کرد: استان سمنان دارای ظرفیت ها و مزیت های تولیدی پرشماری است که در سراسر کشور نمونه و یگانه است.
استاندار سمنان همین طور سمنان را یکی از استانهای ویژه در مقوله تولید صنایع دستی به ویژه دست بافت ها و فرش دانست و ابراز کرد: به سبب ایجاد وجود فعالان حوزه فرش با کوشش های انجام شده بدنبال ایجاد و تأسیس شهرک فرش در استان سمنان هستیم.
بازار دائمی نداریم!
اما مشکل عمده صنایع دستی ما در چیست؟ یک صاحب نظر مسائل صنایع دستی که خود نیز در این زمینه فعالیت دارد در گفت و گو با خبرنگار مهر، می گوید: مشکل ما در استان سمنان ابتدا فقدان بازار فروش مناسب می باشد امروز خیلی از هنرمندان صنایع دستی ما برای نان شب زندگی شأن مانده اند و خیلی ها هم کارشان را رها کرده اند.
این هنرمند که نخواست نام خانوادگی خودرا بیان کند چونکه عقیده داشت امکان دارد وامی که هشت ماه قبل درخواست کرده پرداخت نشود و وی در تامین مواد اولیه همچنان ناکام بماند، اشاره کرد: مشکل ما این است که نگاه مسئولان به صنایع دستی درست نیست در حقیقت در دید مسئولان برنامه ریز صنایع دستی نداریم بلکه صنایع دم دستی داریم!
حسین در ادامه صحبت های خود اضافه کرد: کسی مشکلات فعالان صنایع دستی را درک نمی کند، تنها در همین شش ماه اخیر حداقل چهار نفر از دوستان ما در همین استان سمنان کارشان را رها کرده اند، یکی در کارخانه ای استخدام شده و بسته بندی می کند و یکی دیگر در تاکسی اینترنتی کار می کند و ظهرها دستی بر چوب می زند و این شرم آور است، برای اینکه یکی از همین افراد حتی دارای سند اصالت ملی صنایع دستی است!
هنرمندان صنایع دستی استان سمنان در ۵۲ رشته فعالیت دارند
اشاره این هنرمند صنایع دستی به مهر اصالتی است که چند سال یک دفعه توسط کارگروهی در میراث فرهنگی به محصولات و صنایع تولیدی داده می شود که بتوانند استانداردهای لازم را به لحاظ نوآوری، تولید، کیفیت و… داشته باشد.
سمانه سلطانی پور معاون میراث فرهنگی استان سمنان در این ارتباط می گوید: ۸۶ اثر هنرمندان صنایع دستی استان در رشته های مختلف هنری دارای مهر اصالت ملی است.
وی با اعلان اینکه بیش از چهار هزار و ۵۰۰ هنرمند ثبت شده در عرصه صنایع دستی در کل استان سمنان وجود دارد، اضافه کرد: این هنرمندان در ۵۲ رشته صنایع دستی شامل دست بافت ها، گلیم بافی، سفال، چوب و مصنوعات و خرسک بافی، خراطی و … مشغول به فعالیت هستند همین طور دو شهر استان شامل شهمیرزاد و کلاته خیج نیز به نام پایتخت شماره دوزی و تانه بافی ایران ثبت ملی شده است.
نکته جالب این که ۹ هنرمند استان سمنان توانسته اند در آخرین اعلام کارگروه اصالت تولیدات صنایع دستی گواهی اصالت بین المللی را برای آثار صنایع دستی تولیدی شأن دریافت نمایند که این نشان از عمق ظرفیت ها و مزیت های اقتصادی صنایع دستی تولیدی استان سمنان است.
برنامه ریزی نداریم
یک کارشناس اقتصادی اما با اعلان اینکه نگاه مدیران ما به مقوله صنایع دستی باید تغییر کند، اظهار داشت: صنایع دستی امروز در خیلی از کشورهای دنیا در تکمیل مقوله مهم گردشگری به یک منبع درآمد مهم بدل شده و دولت ها از آن برای کاهش نرخ بیکاری بهره می گیرند اما در کشور ما و مشخصاً استان سمنان هیچ برنامه ای برای بازار فروش، برند سازی، معرفی، حضور در رویدادهای ملی و بین المللی و … وجود ندارد.
حسن همتیان با اعلان اینکه صنایع دستی استان سمنان آنقدر مزیت و ظرفیت دارد که به تنهایی می تواند عامل توسعه روستایی این استان شود، اضافه کرد: مشکل ما این است که در شش سال اخیر شش نفر به عنوان مدیرکل و سرپرست در اداره کل میراث فرهنگی استان حضور داشتند و این نشان از بی ثباتی میراث فرهنگی ما می دهد و اوج فاجعه هم در دولت سابق بود که یک دبیر عربی در رأس اداره کل میراث فرهنگی با آن عظمت و اهمیت نشست و بلا فاصله نتایج آن مشخص شد.
وی با اعلان اینکه این امر نشان میدهد که ما در استان سمنان نه فقط برنامه ریزی نداریم بلکه ابزار برنامه ریزی را هم نداریم، اضافه کرد: صنایع دستی استان سمنان تا جایگاه مطلوب بسیار فاصله مدلول داری دارد و یکی از ملزومات کاهش این فاصله این است که ما بتوانیم برنامه ریزی را به مقوله صنایع دستی این استان تزریق نماییم دراین زمینه سمن ها و فعالانی که در سالهای اخیر از میراث رانده شده اند باید بازگردانده و به کمک گرفته شوند ظرفیتهای مردمی که مدام با لجبازی از مجموعه میراث فرهنگی استان سمنان در سالهای اخیر طرد شده است.
منبع: تور مسافرتی
