به گزارش تور مسافرتی یک نویسنده و پژوهشگر تاریخ خلیج فارس از وضعیت نامناسب مهمترین بنای باقی مانده ی از دوره صفوی در بندرعباس خبر می دهد که پس از تجربه ی چند کاربری متفاوت در این شهر جنوبی، حالا به یک متروکه تبدیل گشته است.
نیما صفا در گفتگو با ایسنا با بیان این که بندرعباس به دوره صفویه شناخته می شود، چون از یک سو نام «شاه عباس» را با خود دارد و از جانب دیگر تاسیس بندرعباس نوین در دوره شاه عباس رخ داده، ادامه می دهد: از آن همه تاریخ و فرهنگ و تمدن و سازه های قدیمی دوره صفویه، به جز «عمارت کلاه فرنگی» امروزه حدودا هیچ بنایی در این شهر باقی نمانده است، اثری که آنرا مهمترین بنای باقی مانده در بندرعباس می دانند.
او با اشاره به این که پس از اخراج پرتقالی ها از هرمز؛ هلندی ها و انگلیسی ها بعنوان تاجر وارد شهر بندرعباس جدید شده و هلندی ها این بنا را برای استقرار تجارتخانه ی خود در سال ۱۰۸۴ شمسی بنا کردند که بیشتر از یک قرن بعنوان مرکز تجارتخانه “کمپانی هند شرقی هلند” شناخته می شد، اظهار می کند: پس از خروج هلندی ها از بندرعباس، این بنا بعنوان “قلعه ی شهر” یا “دارالحکومه بندرعباس ” شناخته می شد و حاکم بندرعباس در آن جا مستقر شد.
وی با اشاره به اینکه “عمارت کلاه فرنگی بندرعباس” از نظر معماری با اقلیم و آب و هوای بندرعباس منطبق است، می افزاید: این سازه مهم تاریخی از یک سو نقطه ثقل سیاسی منطقه بوده و از جانب دیگر فعالیت های تجاری و بازرگانی در طبقه همکف آن انجام می شد.
او با اشاره به منابع تاریخی که نامهای دیگری مانند «نارنج قلعه» را به این بنای تاریخی نسبت داده اند، تاکید می کند: این بنا، تنها بنای مستحکم شهر بندرعباس بوده که در هر حمله ی بیگانگان، بعنوان قلعه ی حفاظتیِ مردم مورد استفاده بود، حتی در زمان حمله نیروهای محمود غلجایی (افغان) به بندرعباس، مردم برای حفاظت از جان خود به همین قلعه پناه می برند و بعدها وقتی نادرشاه افشار بر محمودافغان پیروزشد، از همین بنا توپ شادی شلیک کرود و در دوره ناصرالدین شاه قاجار و زمانِ اجاره داری امامان مسقط در بندرعباس، این بنای تاریخی محل زدوخورد و جنگ های مختلف بین قشون حکومت مرکزی و متجاوزان بود، ازاین رو این عمارت علاوه بر اهمیت منطقه ای، در بُعد ملی هم اهمیت زیادی دارد.
قدیمی ترین تصویر از دارالحکومه بندرعباس