به گزارش تور مسافرتی «با تصویب نظریه راه اندازی ساختمان اداری شرکت نفت انگلیس و ایران در تهران و بهره گیری از آن بعنوان «سازمان پخش»، در ضلع غربی دروازه بزرگ که بعنوان یادمان سازماندهی ارتش ایران به وسیله رضاخان – وزیر جنگ وقت – بنا شده بود، در ضلع شمالی خیابان سپه در سال ۱۳۰۸ قطعه زمینی خریداری شد.»
به گزارش تور مسافرتی به نقل از ایسنا، این جملات تاریخچه ی ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه را بیان می کند؛ ساختمانی که چند سال هم به این شرکت تعلق داشته و حتی تابلوی سر در آن نام «شرکت پخش» را در تصاویر قدیمی نشان می دهد، اما ناگهان همه چیز تغییر می کند، گویا چند سال ساختمان را در پسِ هاله ای از تاریخ نگه می دارند تا همین چند سال قبل که ناگهان وزارت نفت متوجه می شود در ساختمان اش امور خارجه ای ها رفت و آمد دارند، بنایی که امروز می تواند یکی از چند موزه ای باشد که سال هاست طرحِ موزه شدنش فقط در حد حرف باقی مانده و وزارت امور خارجه گویا اصول آنرا نمی داند.
اکبر نعمت اللهی – مدیر موزه ها ومرکز اسناد صنعت نفت- در گفتگو با ایسنا، با بیان این که در صورت همکاری وزارت امورخارجه، ساختمان شماره سه این وزارتخانه که متعلق به وزارت نفت بوده، به «موزه مرکز اسناد صنعت نفت» تبدیل می شود، به تاریخچه ی ساختمان شماره سه وزارت امور خارجه در میدان مشق اشاره و اظهار می کند: نمی دانیم در این برهه از تاریخ چه اتفاقی افتاد که این ساختمان حالا در اختیار وزارت امور خارجه است، هیچ سندی در اختیار نداریم که نشان دهد ساختمان به وزارت امور خارجه فروخته شده یا آنرا واگذار کرده اند.
وی اما اولین اقدامات برای بازگرداندن این ساختمان به وزارت نفت را به هفتم خردادماه سال ۱۳۹۳ مربوط می داند؛ زمانی که مذاکرات بازگرداندن ساختمان شماره ۳ وزارت امورخارجه به وزارت نفت که نخست متعلق به شرکت ملی نفت بوده و با عنوان «سازمان پخش» در اختیار این شرکت قرار داشته است، انجام شد.
او آن مذاکرات را که در دفتر روابط عمومی وزارت نفت با حضور نمایندگان وزارتخانه های نفت و امور خارجه برگزار شد؛ تا جایی مثمرثمر می داند که توافقنامه ای بین نماینده وزارت نفت و نمایندگان وزارت امور خارجه اکبر امینیان – مدیر کل وقت اموال و ساختمان و پشتیبانی -، غلامرضا حاجی قاسمی – رئیس اداره ساختمان و تاسیسات – و غلامعلی فغانی – کارشناس اداره ساختمان و تاسیسات وزارت امور خارجه – به امضاء رسید و می گوید: در این توافقنامه قرار شد تا نسبت به قیمت گذاری ساختمان مورد نظر بر مبنای بنا (اعیانی) و ارزش عرصه ساختمان از راه سه نفر کارشناس رسمی دادگستری یعنی یک نفر از جانب وزارت امور خارجه، یک نفر با انتخاب وزارت نفت و نفر سوم بعنوان کارشناس “عرضی الطرفین” اقدام گردد.
وی توضیح می دهد: در ادامه تاکید شد تا در صورتیکه قیمت تعیین شده از جانب هیات کارشناسان منتخب مورد تایید طرفین قرارگرفت بر مبنای توافقنامه ای که تهیه و تنظیم می شود، وزارت امورخارجه نسبت به انجام تشریفات قانونی واگذاری ساختمان اقدام نماید و وزارت نفت متعهد به دادن زمینِ معوضِ مورد نظر به وزارت امور خارجه شود.
او به انجام مکاتبه ای توسط زنگنه – وزیر نفت – با محمد جواد ظریف – وزیر امور خارجه – در رو این توافقنامه در ۱۰ آذر ۱۳۹۳ اشاره می کند و می گوید: در آن زمان کارشناس رسمی دادگستری منتخب از وزارت نفت برای انجام مراحل قانونی به وزارت امور خارجه عرضه شد، از جانب دیگربا توجه به قدمت تاریخی ساختمان شماره ۳ وزارت امورخارجه که نخست متعلق به شرکت ملی نفت بوده و بعنوان «سازمان پخش» در اختیار این شرکت قرار داشته، پیگیری ها از جانب وزارت نفت بار دیگر انجام شد و وزیر نفت بار دیگر در نامه ای که ۱۱ آبان امسال به وزیر امورخارجه نوشت، توافقنامه ی امضا شده هفتم خرداد سال ۱۳۹۳ با مبحث «واگذاری ساختمان فوق الذکر به وزارت نفت» و نگرفتن هیچ نتیجه ای تا این لحظه را یادآوری کرد.
نعمت الهی با بیان این که ساختمان شماره ۳ وزارت امورخارجه در محدوه باغ ملی و در خیابان امام خمینی (ره) – سپه سابق- قراردارد، به وجود موزه های مختلف در این محدوده مانند موزه ملی ایران، موزه پست، موزه عبرت و موزه ملی ملک اشاره می کند و می افزاید: با تمهیداتی که از جانب شهرداری تهران در نظر گرفته شده، مقرر است تا این ساختمان نیزدر صورت همکاری وزارت امورخارجه به موزه مرکز اسناد وزارت نفت تبدیل گردد.
مدیر موزه ها ومرکز اسناد صنعت نفت اضافه می کند: ساختمان شماره ۳ وزارت امورخارجه که قبل از این بعنوان «سازمان پخش» فعالیت می کرده است، با تاریخ نفت عجین شده و تبدیل آن به موزه مرکز اسناد صنعت نفت به منظور نگهداری و پیشگیری از تخریب این اسناد بسیار مهم می باشد.
نعمت اللهی قرارگیری این اسناد در این مرکز برای پژوهشگران، مورخان، اساتید، دانشجویان و علاقمندان را بسیار مفید و اثرگذار می داند و ادامه می دهد: در آخرین صحبت های انجام شده ی وزیر نفت با شهردار تهران هم قول های مساعدی گرفته شده است، این مرکز می تواند به صورت مرتب با برگزاری نمایشگاه های موضوعی از اسناد این وزارتخانه، مردم را با صنعت نفت بیشتر آشنا کند.
نخستین اداره مرکزی پخش در تهران در سال ۱۳۰۸ شمسی ساختمانی تاسیس شد که در کنار در باغ ملی واقع در خیابان سپه قرار داشت، بنایی که انگلیسی ها در ساخت آن نقش داشتند، آن حالا با نام «ساختمان شماره ۳ ( معاونت کنسولی ) وزارت امور خارجه» فعالیت می کند.
در تاریخچه راه اندازی این ساختمان آمده است: «با تصویب نظریه راه اندازی ساختمان اداری شرکت نفت انگلیس و ایران در تهران و بهره گیری از آن بعنوان «سازمان پخش»، در ضلع غربی دروازه بزرگ که بعنوان یادمان سازماندهی ارتش ایران به وسیله رضاخان، وزیر جنگ وقت، بنا شده بود، در ضلع شمالی خیابان سپه در سال ۱۳۰۸ قطعه زمینی خریداری شد.
این قطعه زمین در مجاورت ساختمان های مهم دولتی و در نزدیکی ساختمان جدید بانک شاهی ایران قرار داشت. مقدمات راه اندازی ساختمان به وسیله «جی. ام. ویلسون» – آرشیتکت معروف ساختمان مرکزی شرکت در بصره – شروع شد و کار ساختمان به وسیله صنعت گران ایرانی تحت نظر مهندسان شرکت با جدیت ادامه یافت. در این ساختمان برای هماهنگی با بناهای مجاور نظیر ساختمان اداره پست و گمرکات معماری اسلامی به کار گرفته شد.
همچنین در راه اندازی این ساختمان از امکانات زیادی مانند استفاده از ژنراتور برق برای روشنایی و از سیستم حرارت مرکزی برای گرمایش آن استفاده شد که در آن روز در کمتر ساختمانی وجود داشت. همینطور در این ساختمان سرویس های مدرن اروپایی با سیستم فاضلاب مجهز در هر سه طبقه ساختمان تعبیه شد. تاسیس حرارت مرکزی در طبقه اول قرار داشت که به محوطه نسبتا بزرگی متصل می شد. بنای ساختمان در ۲۴ مهر ۱۳۰۹ معادل ۱۵ اکتبر ۱۹۳۰ تکمیل شد.
