تور مسافرتی: اجلاس جهانی تبریز و همدان ۲۰۱۸ در دولت قبل درحالی برگزار شد که تأثیر چندانی برای گردشگری این شهرها نداشت، باید دید دولت سیزدهم می تواند شهرهای کمترشناخته شده را در ۲۰۲۲و۲۰۲۳ معرفی نماید یا نه.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ ایران در چهار سال اخیر یعنی در دولت دوازدهم فرصت های جهانی برای رونق گردشگری داشت. میزبانی از اجلاس های مهم گردشگری در سطح جهانی و فرصت اعلام پایتخت بودن تعدادی از شهرهای کمتر معرفی شده که می توانست شهرهای کمتر شناخته شده را به جهانیان معرفی نماید. در این راستا هزینه کرد و همایش برگزار کرده و مهمتر این که کشورها را متقاعد کرد که بتواند این میزبانی ها را بگیرد. اما به واقع چقدر توانست از این ظرفیت استفاده نماید و چقدر این هزینه ها در امتداد معرفی شهرها توسط دولت دوازدهم انجام شد.
این میزبانی تنها به چند اجلاس در سالهای قبل ختم نشده بود بلکه همچنان ادامه دارد و مقرر است در سال های ۲۰۲۲ نیز شهرهای دیگر میزبان برگزاری اجلاس های جهانی باشند. این میزبانی ها در دولت سیزدهم خواهد بود.
یکی از میزبانی ها برای معرفی شهرهای کمتر شناخته شده متعلق به اجلاس ۲۰۱۸ همدان بود. سال ۹۶ شهر همدان، در اجلاس وزیران گردشگری کشورهای عضو مجمع گفتگوهای آسیایی (ACD) که در شهر سیم ریپ کشور کامبوج برگزار شد، بعنوان پایتخت گردشگری آسیا در سال ۲۰۱۸ برگزیده شد. در سال ۹۷ این شهر کوشش کرد تا بتواند یک رویداد جهانی برگزار کند و از این طریق شهری که کمتر گردشگری به آن می رود، در سطح بین المللی شناخته شود.
پیرو میزبانی از این برنامه تبلیغات زیادی انجام شد که البته بیشتر آن نمود داخلی داشت تا خارجی. خیلی ها تصور می کردند انتخاب شهر گردشگری در سال ۲۰۱۸ برای همدانی که در مقاصد گردشگری خارجی قرار ندارد، اتفاق بزرگی است. در این زمینه حتی محمد محب خدایی معاون سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت در نشست خبری رویداد همدان ۲۰۱۸ اینطور سخن اظهار داشت: همدان ۲۰۱۸ موجب شد تا در زمینه فرهنگی و تاریخی شهر همدان به همراه شهرهای شیراز و اصفهان به گردشگران جهان معرفی شود. این رویداد آغازی است برای رونق گردشگری همدان و باید به صورتی پایدار ادامه داشته باشد. باتوجه به قرار گرفتن این شهر در راه زوار عراقی، ما گردشگران عراق را بعنوان بازار هدف گردشگری این شهر انتخاب نموده ایم.
همدانی که قرار بود جهانی شود
از وقتی همدان بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیا در سال ۲۰۱۸ انتخاب شد، گفتند که عملیات اتصال راه آهن همدان به تهران سرعت بیشتری گرفته است. اما آیا واقعاً این طور بود؟ آیا عملیات اتصال راه آهن سرعت داده شد و مقصد گردشگران عراقی به همدان شد؟ محب خدایی در ادامه صحبت هایش به حضور ۴۰ نفر از ۱۵ کشور جهان جهت شرکت در رویداد همدان ۲۰۱۸ اشاره کرده بود اما از این تعداد در شهریور ۹۷ تنها از کشورهای افغانستان، عراق، کامبوج، آذربایجان، ژاپن، گرجستان، ویتنام، کره جنوبی، فیلیپین، بنگلادش، ازبکستان، پاکستان، اندونزی، تایلند، سریلانکا، اسپانیا و دبیر کل ACD حضور پیدا کردند. قرار بود در طول ایام برگزاری این رویداد، ۵۰ رویداد خاص اجرا شود متولیان گردشگری و دولتی در استان همدان بر این باور بودند که این رویداد سبب توسعه بیشتر همدان می شود. بعنوان مثال از وقتی همدان بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیا در سال ۲۰۱۸ انتخاب شد، گفتند که عملیات اتصال راه آهن همدان به تهران سرعت بیشتری گرفته است. اما آیا واقعاً این طور بود؟ آیا عملیات اتصال راه آهن سرعت داده شد و مقصد گردشگران عراقی به همدان شد؟
این درحالی بود که از ۲۱ تا ۲۳ آبان ماه همان سال ۲۰۱۸، شهر همدان میزبان فاز اول اجلاس وزرای گردشگری کشورهای آسیایی نیز شد. این دو رویداد بعنوان فرصتی برای تبلیغ ظرفیت های گردشگری استان بود تا در جهت تبلیغ و معرفی جاذبه های گردشگری استان همدان به جهان تلاش کنند.
توسعه محصولات و تقویت همکاریهای قاره ای در صنعت گردشگری و نیز راهکارهای تبادل اطلاعات حوزه گردشگری کشورهای آسیایی در سطح بین الملل نیز از طرف مدیر اجرائی اتحادیه سفر آسیا و اقیانوسیه (PATA) و نماینده دبیر کل سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) همچون رهاوردهای این میزبانی اعلام گردید. خیلی ها تصور می کردند حضور نماینده سازمان جهانی گردشگری بزرگترین تحول را در گردشگری همدان به وجود می آورد اما این طور نبود و با وجود این که در آن سال طبق مصوبه مجلس برای این دو رویداد ده میلیارد تومان بودجه مصوب شد اما انتظارات از بازخورد این همایش ها زیاد نبود و همچنان همدان جزو شهرهای کمتر شناخته شده برای توریستهای خارجی است. حتی تورهای گردشگری ورودی نیز برای خارج کردن مسیر گردشگران از شهرهای کلاسیک و بردن آنها به سمت همدان اقدامی نکردند.
همزمان با میزبانی همدان ۲۰۱۸، برای شهر تبریز نیز امتیاز پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی برای سال ۲۰۱۸ گرفته شد. این میزبانی نیز در سال ۹۵ از طرف سازمان همکاریهای اسلامی صورت گرفت با این مضمون که هر سال یک شهر را بعنوان پایتخت گردشگری در زمینه کشورهای اسلامی معرفی می کند. اما این اتفاق برای شهر تبریز هم چندان فرصت ساز نبود البته نه از این باب که معرفی پایتخت مهم نیست بلکه از آن جهت که اقدامی برای تبلیغات بین المللی آن از طرف ایران صورت نگرفت.
مدیران شهری در تبریز به بهانه این رویداد، آغاز به ساخت روگذرهای گوناگون در عرض ۱۰۰ روز کرده و مردم هم تصور کردند که این اتفاق در پروژه های دیگر نیز به سرعت رخ می دهد و مقرر است شهر تکانی بخورد. اما هر چه زمان برگزاری رویداد نزدی می شد بودجه ها آب می رفت و پروژه ها به کندی تمام می شدند تعدادی از رسانه ها، نبود مدیر متخصص و مطلع، ضعف اطلاع رسانی، مردمی نبودن رویداد را عامل شکست تبریز ۲۰۱۸ دانستند. یکی دیگر از ضعف ها در زمان برگزاری مراسم افتتاحیه بود که چند باری به تعویق افتاد و مراسم نیز به حاشیه کشیده شد. مسئله دیگر تبلیغات نه چندان منسجم درباره این رویداد بود که انتقاد جدی کارشناسان گردشگری را به دنبال داشت.
البته مدیران شهری در تبریز به بهانه این رویداد، آغاز به ساخت روگذرهای گوناگون در عرض ۱۰۰ روز کرده و مردم هم تصور کردند که این اتفاق در پروژه های دیگر نیز به سرعت رخ می دهد و مقرر است شهر تکانی بخورد. اما هر چه زمان برگزاری رویداد نزدی می شد بودجه ها آب می رفت و پروژه ها به کندی تمام می شدند. تعدادی از پروژه ها نیز عصبانیت مردم را به وجود آورد تا خشنودی آنها را. با این حساب برخی تغییرات نیز موجب شد تا از عنوان تبریز ۲۰۱۸ تنها قابی در شهر برای عکس انداختن باقی بماند. بیشترین اتفاق در دو شهر تبریز و همدان این بود که مسابقات و همایش های مختلفی را در مدت زمانی ۲۰۱۸ برگزار کردند تا بگویند این سال پرکارترین سال بوده و بیشترین توجهات به آن شده است.
نظر وزیر میراث فرهنگی درباره تأثیر اجلاس های جهانی در ایران
درباره میزبان اثرگذاری این همایش ها نظرات متفاوت می باشد. برخی هم نتیجه ندادن اجلاس ها را به گردن کرونا می اندازند یعنی که اگر کرونا نبود، می توانستیم پس از دو سال تأثیر آنرا ببینیم. وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بازدیدی که از خبرگزاری مهر داشت؛ درباره تأثیر رویداد همدان ۲۰۱۸ و تبریز ۲۰۱۸ به خبرنگار مهر توضیح داد: نمره دادن دشوار است اما من می گویم حتما دراین زمینه نمره قبولی گرفته ایم. ما ارتباط بسیار خوبی را با سازمان جهانی گردشگری در این مقطع داشته ایم و اثرگذاری بالایی در سازمان جهانی گردشگری داریم که هیچ گاه اینگونه نبوده است. ما در همدان ۲۰۱۸ دبیرکل سازمان جهانی گردشگری را به ایران دعوت کردیم و هیئتی حدود ۷۰ نفره از اعضای غیروابسته به ایران سفر کردند. از رویداد همدان ۲۰۱۸ چه انتظاری جز معرفی کشور باید می داشتیم؟ هرکدام از این افرادی که به ایران آمدند، متعلق به یکی از کشورها بودند و تور ایران گردی برای آنها برگزار کردیم. سه روز در صدر اخبار جهانی گردشگری بودیم. بعد از آن نیز توانستیم میزبانی رویدادهای دیگری را بگیریم که با اهمیت ترین آن در زمینه گردشگری روستایی بود و توانستیم میزبانی اجلاس ۲۰۲۰ را از سازمان جهانی گردشگری بگیریم اما این مساله تحت تاثیر کرونا قرار گرفت. دو شهر ایران نیز در اجلاس کشورهای اکو که در تاجیکستان برگزار شد، میزبانی برنامه های کشورهای عضو اکو را گرفت که سنندج و ساری برای سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ انتخاب شدند.
همانطور که وزیر میراث فرهنگی گفت ساری برای سال ۲۰۲۲ برگزیده شد اما هنوز برنامه ای برای این مساله ندارد. بعنوان مثال با اهمیت ترین نمایشگاه گردشگری ایران در بهمن ۹۹ درحالی انجام شد که غرفه بزرگ ساری در این نمایشگاه خالی بود!
در سال ۹۸ در نشست وزیران گردشگری کشورهای عضو اکو که در تاجیکستان برگزار شد، طرح هایی به تصویب رسید که یکی از آنها انتخاب دو شهر از ایران بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سال های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ بود. بر طبق این مصوبه ساری بعنوان اولین پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو در سال ۲۰۲۲ و اردبیل نیز برای سال بعد بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو این اتحادیه برگزیده شد.
مازندران مرداد ۱۳۹۳ در رامسر میزبان اولین اجلاس گردشگری سلامت کشورهای عضو اکو بود و به این واسطه نامش برای مسئولان گردشگری کشورهای عضو در این سازمان اقتصادی آشناست، اما این دفعه مرکز مازندران بعنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو مطرح شده و این فرصتی کم نظیر برای معرفی فرصت ها و توانمندی های گردشگری استان بشمار می رود.
اجلاس های پیش رو
در حال حاضر دبیرخانه ساری ۲۰۲۲ تشکیل شده است و برنامه هایی نیز برای آن درنظر گرفته اند اما مشخص نیست این پروژه ها و برنامه چقدر بتواند اهداف ساری ۲۰۲۲ را محقق کند چون در حل حاضر و باتوجه به بازگشایی مرزها از تیرماه و واکسیناسیون مردم تا آخر سال هنوز خبر جدی از برگزاری این اجلاس به گوش نمی رسد.
قرار بود استان کرمانشاه اردیبهشت ماه سال ۹۹ میزبان جشنواره جهانی بوم گردی، گردشگری روستایی و عشایری جهان در سال ۲۰۲۰ باشد که با حضور وزرای گردشگری عضو سازمان جهانی گردشگری برگزار می شد. اما سایه کرونا روی آن موجب شد تا این اتفاق نیفتد. در حقیقت از آنجائیکه سازمان جهانی گردشگری سال ۲۰۲۰ را گردشگری روستایی و توسعه اکوتوریسم نامگذاری کرده بود قرار بود مهر ماه اجلاس این سازمان در کرمانشاه اجرا شود.
اکنون در سال ۱۴۰۰ و در ماههای میانی سال ۲۰۲۱ باید دید آیا این برنامه اجرا می گردد یا نه. با اهمیت تر از همه این که در صورت اجرائی شدن آن، آیا بازخورد آن جهانی خواهد شد یا این که به سرنوشت اجلاس های ۲۰۱۸ گرفتار می شود وزارت میراث فرهنگی اعلام نموده است این اقدام منوط به وضعیت شیوع ویروس کرونا تا آخر سال میلادی است و اگر درمان قطعی صورت گیرد، این مساله به اطلاع سازمان گردشگری جهانی برای برگزاری اجلاس خواهد رسید.
مهرداد سالاری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه دراین باره گفته است: رویداد «کرمانشاه ۲۰۲۰» می تواند منشأ تحول برای استان کرمانشاه باشد. این رویداد می تواند فرصت اقتصادی کم نظیری برای مردم روستاهای ما باشد و فرهنگ و تاریخ ایران اسلامی را به جهان معرفی نماید.
این صحبت ها در سال ۹۹ انجام شده بود اما حالا در سال ۱۴۰۰ و در ماههای میانی سال ۲۰۲۱ باید دید آیا این برنامه اجرا می گردد یا نه. با اهمیت تر از همه این که در صورت اجرائی شدن آن، آیا بازخورد آن جهانی خواهد شد یا این که به سرنوشت اجلاس های ۲۰۱۸ گرفتار می شود.
استفاده از تجربه اجلاس های قبلی
این شرایط شاید تا زمان برگزاری اجلاس ۲۰۲۳ بهتر باشد چون تا آن زمان دو سالی برای برگزاری بهتر اجلاس باقی مانده است و تا آن زمان تکلیف شیوع ویروس کرونا مشخص تر می شود و می توان تصمیم گرفت که این اجلاس باید به چه شکل اجرا شود. اما بهتر است، متولیان در استان اردبیل از تجربیات استانهای دیگر استفاده کنند و فارغ از هر گونه تعارف، به بررسی پیامدها، مشکلات برگزاری و حتی اتفاقات خوب آن بپردازند تا بتوانند حداقل از فرصت اردبیل ۲۰۲۳ بهترین استفاده را کنند. چون هم اکنون ایران تجربه برگزاری تبریز و همدان ۲۰۱۸ را به دست آورده و تا آن زمان اجلاس ساری و کرمانشاه نیز برگزار می گردد و حالا می تواند بهتر برای اردبیل برنامه ریزی کند. اینها همه اتفاقاتی است که دولت سیزدهم باید از آن استفاده نماید.
منبع: تور مسافرتی
