تور مسافرتی: فصل دوم مطالعات باستان شناختی محوطه «معصوم زاده» بجنورد در خراسان شمالی شروع شد. در فصل اول کاوش، پیش فرض هایی در رابطه با استقرار شهری پررونق از دروه سلجوقی در این منطقه مطرح گردیده است.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، احمد نیک گفتار، سرپرست هیأت دیرینه شناسی در این محوطه تاریخی درباره فصل دوم این کاوش ها و مطالعات اظهار داشت: شهر امروز بجنورد واقع در دشت میانکوهی بجنورد که بر دامنه های شمالی آلاداغ تکیه دارد، در منطقه ای قرار گرفته که سرحدات سه منطقه مهم فرهنگی شرق جهان اسلام، یعنی نیشابور، گرگان و مرو را به یکدیگر متصل می سازد، بدین سبب جایگاه ویژه ای در مطالعات باستان شناختی دوران اسلامی دارد.
این عتیقه شناس اضافه کرد: محوطه معصوم زاده باتوجه به موقعیت مکانی آن، نه فقط در شناخت روند شکل گیری و تغییرات پهنه شهر بجنورد در طول زمان، بلکه در مطالعات دوران اسلامی منطقه بطور خاص و نیشابور بزرگ و خراسان بطور عام، اهمیت به سزایی دارد.
وی ارزش های بنیادین شهر و پهنه فرهنگی بجنورد را وابسته به تمام اجزایی دانست که این شهر و تحول تاریخی آنرا از شروع شکل گیری تا امروز بطور یکپارچه تعریف می کند و اظهار نمود: دور جدید مطالعات باستان شناختی با هدف گاهنگاری، شناخت روند شکل گیری و گسترش محوطه بعنوان یک استقرار شهری و رابطه طبیعی و تاریخی آن با شهر و جلگه امروز بجنورد در پی درک این مهمست.
نیک گفتار با اشاره به اینکه فصل نخست مطالعات جامع باستان شناختی در محوطه معصوم زاده بجنورد در شهریور و مهرماه سال ۱۳۹۹ به سرپرستی «زهرا لرزاده» انجام شده است، اضافه کرد: حاصل جستجوهای فصل اول، علاوه بر آن که گاهنگاری، نحوه شکل گیری و ساختار لایه های فرهنگی محوطه را بر ما آشکار کرد، منجر به یافتن فضاهای زیستی و صنعتی در بخش های شمالی و جنوبی محوطه شد.
وی اظهار داشت: بر طبق یافته های فصل نخست کاوش، به نظر می رسید که این منطقه شاهد استقرار شهری با رونق زیاد به ویژه در سده های پنجم و ششم هجری قمری بوده است و تنوع و تراکم انواع یافته های سفالی و غیرسفالی که در فضاهای صنعتی و زیستی یافت شده نیز خود نشان دیگری از رونق این استقرار شهری در دوره سلجوقی است.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی بیان کرد: این یافته ها به نوبه خود پرسش های مهم و جدیدی را در بخش درک چرخه های تولید از ماده خام و استحصال تا تولید و در نهایت مصرف آن در این استقرار شهری و ارتباط آن با سایر بخش های خراسان مطرح می سازد و تمرکز مطالعات میدانی فصل دوم نیز برای درک بهتر این مهمست.
وی اظهار داشت: امیدواریم انجام پژوهش های بلندمدت در این محوطه با رویکرد به منظر تاریخی شهر بجنورد، نه فقط شناخت ما را از عناصر حیات آن در طول زمان و تحول آن در نظام شهرنشینی و شهرسازی در جغرافیای تاریخی ایران افزایش دهد، بلکه همزمان این امکان را فراهم آورد تا توان بالقوه ای را که حیات پایدار این شهر را تضمین کرده شناسایی کرده و برای حفظ اصالت، ارزش های اقتصادی، تاریخی و فرهنگی مردم این سرزمین کهن به کار گیریم.
نیک گفتار اشاره کرد: انجام مطالعاتِ فراگیر باستان شناختی، اولویت اول و شرط لازم برای ارائه برنامه های آمایشی و حفاظتی است.
منبع: ftour.ir
