تور مسافرتی: باستان شناسان درحالی که در جست وجوی معبد «لائودیسه» در شهر نهاوند بودند، آثاری بازمانده از دوران سلوکی، اشکانی و اسلامی (دوره ایلخانی) را کشف کردند.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محسن جانجان، سرپرست این هیأت دیرینه شناسی اظهار داشت: تا قبل از سال ۱۳۸۴ که اداره کل میراث فرهنگی استان همدان از مهدی رهبر برای گمانه زنی در محله «دو خواهران» دعوت به عمل آورد، هیچ گونه اقدامی برای شناسایی محل «لائودیسه» صورت نگرفته بود.
او به آغاز گمانه زنی ها و کاوش ها در چهار فصل و در سالهای ۱۳۸۴، ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۸ اشاره نمود و اضافه کرد: با عنایت به ساخت وسازهای انبوه و متراکم در محله «دو خواهران» که در عین حال از محلات فقیرنشین نهاوند به حساب می آید، هیأت کاوش با مشکلات فراوانی همچون انتخاب محل مناسب برای گمانه زنی روبه رو بود.
این دیرینه شناس به ادامه کاوش ها در فصل پنجم و ششم و نتایج شش فصل کاوش در این محوطه تاریخی اشاره نمود و اظهار داشت: آثاری از دوره سلوکی و اشکانی همچون سرستون، پایه ستون و سفال های دوران تاریخی (سلوکی و اشکانی) در این شش فصل کاوش کشف شده است.
جانجان با بیان اینکه فصل ششم کاوش با تخریب دیوار حسینیه دو خواهران نهاوند آغاز شد، اظهار نمود: با عنایت به نتایج پنج فصل گذشته، کشف آثار تاریخی در ارتباط با دوره سلوکی و احتمال وجود سرنخ در محل فعلی حسینیه، کاوش در این بنا انجام شد.
او همینطور اظهار داشت: کاوش در داخل صحن امام زاده دو خواهران هم ادامه یافت که نتایج حاصل از ترانشه های ایجادشده در این منطقه به کشف آثاری از دوران سلوکی، اشکانی و اسلامی (دوره ایلخانی) منجر گردید.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی با بیان اینکه جست وجوها برای کشف معبد لائودیسه همچنان ادامه دارد، ابراز امیدواری کرد که این کشف در فصول آتی کاوش محقق شود.
لائودیسه به شهر گمشده سلوکی ها مشهور است که کشف آن رازهای سر به مهر این سلسله تاریخی را فاش می کند. اما باستان شناسان چطور متوجه حدود جغرافیایی لائودیسه در شهر نهاوند شدند؟
سال ۱۳۲۲ شمسی به صورت اتفاقی، کتیبه ای به خط و زبان یونانی از محله «دو خواهران» نهاوند کشف شد که نشان می داد نهاوند در زمان سلوکی ها «لائودیسه» نام داشته و دارای معبدی به همین نام بوده است. شهرهایی که تاریخ نویسان و نویسندگان از زمان اسکندر مقدونی و جانشینان وی در ایران و سایر متصرفات از آنها یاد می کنند، الکساندریا، آپامه آ، آنتیوخیا، لائودیسه آ و… نام داشته اند که جز نام آنها، اطلاعات دیگری از این شهرها در دست نیست.
در اسناد تاریخی اشاره شده که اسکندر و جانشینان او به منظور تسلط بر ایران که دارای تمدن درخشانی بوده، اسکان یونانی های مهاجر در ایران را در دستور کار خود قرار داده بودند و بعضی از شهرهای ایران را هم به منظور پیوند دو تمدن ایران و یونان توسعه و یونانی ها را در آن اسکان دادند. با عنایت به مدت کوتاه سلطنت اسکندر که دوازده سال و نیم طول کشیده و در تمام این مدت درحال قشون کشی از آسیای صغیر تا هند و مصر بود، نمی توان این فرضیه را پذیرفت که اسکندر در این زمان توانسته باشد شهرهایی به مفهوم واقعی ایجاد نماید. ازاین رو میتوان تصور کرد که شهرهای نام برده شده در واقع اردوگاه های نظامی برای سپاه مقدونی بوده اند؛ شهرهایی که در این دوره ایجاد می شدند معمولاً به نامِ شاهان یا همسرانشان نام گذاری می شدند. یکی از خصوصیات شهرهای یونانی وجود معبد، ورزشگاه، تئاتر و آگورا (محل داد و ستد و اجتماعات مردمی) بود.
همچون شهرهای ایجادشده در غرب ایران، لائودیسه (نهاوند) است که به نام همسر آنتیوخوسِ سوم نام گذاری شده بود. «گیرشمن» ـ دیرینه شناس و نویسنده کتاب ایران از آغاز تا اسلام ـ توسط لوئی روبر از کشف «لائودیسه» اطلاع پیدا کرد و به منظور فراهم آوردن مقدمات کاوش، یک روز را در نهاوند گذراند. ظاهرا گیرشمن با حضور در نهاوند، قصد ارزیابی موفقیت خود از کاوش در این محل را داشته، اما با بررسی وضع موجود، متوجه شد که صرف وقت در نهاوند برایش موفقیتی در بر نخواهد داشت. ازاین رو به لوئی روبر نوشت: «توجه شما را به این نکته جلب می کنم که ظاهرا تمام قسمت های محوطه باستانی نهاوند، به بهانه تهیه خاک و سنگ برای بناهای جدید زیر و رو شده و در عین حال شهر جدید نهاوند به سرعت روی آثار هلنیستیک را پوشانیده است.»
محوطه تاریخی و منطقه دوخواهران که گمان می رود معبد لائودیسه در آن جا باشد، سال ۱۳۲۷ خورشیدی به شماره ۳۷۴ بعنوان میراث فرهنگی در لیست آثار ملی ایران ثبت می شود، با این وجود، لائودیسه هنوز برای باستان شناسان، رازی سر به مهر است.
منبع: تور مسافرتی
