تور مسافرتی: کتاب علمای دارالخلافه توسط بهزاد یعقوبی منتشر گردید. در این کتاب به سرگذشت ۲۹۸ نفر از علمای بزرگی که در تاریخ تهران نقش داشته اند، پرداخته شده است.
به گزارش تور مسافرتی به نقل از مهر، در روزهای آخر قرن و در شروع سال نو و قرن جدید، مراسم رونمایی از کتاب علمای دارالخلافه توسط بهزاد یعقوبی یکی از بازاریان تهران که در زمینه دارالخلافه تهران مطالعات زیادی انجام داده، با حضور تعدادی از فرهنگیان، مسئولان شهر و علما اجرا شد. این کتاب یکی از کتابهای مجموعه گنجنامه دارالخلافه است که به موضوع سرگذشت ۲۹۸ از علمای دارالخلافه پرداخته است و بخش دوم این کتاب نیز مقرر است با تصاویر این افراد توسط انتشارات دارالخلافه منتشر شود. پیرو برگزاری مراسم رونمایی از این کتاب، بهزاد یعقوبی به خبرنگار مهر اظهار داشت: من در سن ۱۴ سالگی ترک تحصیل کردم و وارد دانشگاه بازار شدم. همه وقتی اسم بازار می آید فکر می کنند تنها ضلع آن اقتصادیست درحالی که بازار ضلع سیاسی و تعلیم و تربیتی نیز دارد. آنقدر در بازار و قصه های آن کار کردم که انگار وقتی در بازار راه می رفتم، در بازه زمانی قبل حرکت می کردم. رفته رفته وارد دانشگاه شده و تحصیل کردم بعدها امین موقوفات بازار شدم و کتاب امامزاده های دارالخلافه را نوشتم. قسمت زیادی از این کتاب تصاویری است که توانستم از داخل صندوق ضریح امامزاده ها بگیرم. تعدادی از این تصاویر دیگر وجود ندارد. تنها مرحوم مصطفوی رییس اداره دیرینه شناسی اسبق این تصاویر را داشت و پس از او این آرشیو در اختیار من هست. که از بین ۹۰۰ فریم عکس بیش از صد فریم انتخاب شده و در این کتاب منتشر گردید.
یعقوبی افزود: تا آن زمان وقتی کلمه دارالخلافه را جستجو می کردید فقط یک مطلب در ویکی پدیا بالا می آمد و محتوای دیگری نبود تا اینک کتاب واقفان دارالخلافه را با احصای اطلاعات ۱۴۰۰ واقف نوشتم. در این کتاب به زنان واقف نیز پرداختم و توانستم اطلاعاتی از زنان محترمی پیدا کنم که موقوفات زیادی داشته اند اطلاعاتی به دست بیاورم و در آخر مستند نگین های سبز بازار را کار کردم و کاندید جشنواره فیلم مستند حقیقت شد. وی ادامه داد: بعد از آن در مرداد ۱۳۹۵ مقام معظم رهبری در دیداری با ائمه جماعت داشتند و گفتند که سرگذشت مساجد تهران را در قالب متن و تصویر مکتوب شود من این دغدغه را پیگیری کردم و پژوهش مساجد را آغاز نموده و این کتاب را هم نوشتم. در این میان بیش از ۲۰ مسجد پیدا کردیم که مرکز امور مساجد هم آنرا نمی شناختند. بطورمثال مساجدی بودند که داستانهای جالبی داشتند و شاید چون کوچک بودند ناشناخته بودند. مانند مسجد الرضا در عودلاجان که ده متری است و صیغه مسجد را آیت الله حسن سعید در دهه ۴۰ خوانده بود.
این پژوهشگر اظهار داشت: کتاب مساجد دارالخلافه را با اطلاعاتی از ۲۷۷ مسجد در قطع خشتی و ۵۴۰ صفحه را منتشر و رونمایی کردیم. نگاه معماری نیز در این کتاب داشتیم و حتی عزیزانی که از این مسجد به جبهه های جنگ رفته اند را پیدا کردیم. هر آنچه که مربوط به مساجد دارالخلافه هست در این کتاب آوردیم. یعقوبی درباره کتاب علمای دارالخلافه که بتازگی انتشار یافته اظهار داشت: برای نوشتن کتاب علمای دارالخلافه ۱۷ هزار برگ سند خوانده شد و دو سال زمان برد. خیلی از اسناد در کتابخانه ملی، پژوهشگاه میراث فرهنگی بود و متأسفانه کتابخانه مجلس هیچ کمکی دراین زمینه به ما نکرد که اگر این کمک وجود داشت بطور قطع کتاب با وجود اسنادی که در کتابخانه مجلس وجود دارد؛ وزین تر می شد. این کتاب با ۴۲۰ صفحه در روز ولادت حضرت علی اکبر (ع) رونمایی گردید در این مراسم که در کافه کتاب دارالخلافه برگزار شد، آقای دعایی، مجید مجیدی نیز حضور داشتند.
وی در ادامه اظهار داشت: در این کتاب منابع مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم. در اولین گام نام سه هزار تن از علمای تهران را توانستیم بازیابی نماییم. در زمان صفویه چون تهران چندان بزرگ نبوده و جمعیت کمی داشته و مرکز علوم دینی معروفی نداشته است؛ با روی کار آمدن قاجار به تدریج مساجد بزرگ و مراکز دینی بزرگی مثل مدرسه خان مروی ساخته شد و تهران به یکی از با اهمیت ترین مراکز علوم دینی ایران تبدیل شد به ویژه در زمینه حکمت و فلسفه.
یعقوبی اظهار داشت: آن زمان علمای بزرگی از دوره فتحعلی شاه به پایتخت می آیند مانند ملاعبدالله زنوزی که در حکمت و فلسفه سرآمد بود یا میرمحمد امام جمعه که نخستین امام جمعه تهران بود. مدرسه خان مروی هم بعنوان یکی از با اهمیت ترین مراکز دینی شناخته شد و بعد هم مدرسه سپهسالار و بسیاری از مساجد و مدارس دینی دیگر شکل گرفت.
او افزود: در این کتاب تلاش شده اطلاعات علما جمع آوری شود. برای مثال در دوره صفوی از ملاعاشورا کرمانشاهانی ذکر شده است. از علمایی که در زمینه های مختلف علوم در سمت استادی بودند یا امامان جماعت مساجد یا وعاظ معروف شهر و همین طور مجتهدان بزرگ ساکن محدوده دارالخلافه اطلاعاتی ذکر شده است. از آیت الله شاه آبادی که استاد عرفان امام بود، از خاندان امام جمعه که از روحانیون درباری بودند، از آیت الله میرزاحسن آشتیانی که در قضیه فتوای تنباکو و ماجرای شکستن قلیان ها در تهران نقش اساسی داشت تا میرزامسیح مجتهد استرآبادی که در هدایت مردم برای ادب کردن سفیر کبیر گستاخ روسیه نقش اساسی داشت یا آیت الله مدرس که بعنوان نماینده مجلس در مقابل زیاده خواهی های رضاشاه قد علم کرد، آیت الله کاشانی که در ماجرای ملی شدن نفت در کنار مصدق نقشی ایفا کرد.
یعقوبی بیان کرد: کتاب مساجد دارالخلافه در سال ۹۴، واقفان در سال ۹۵ و مساجد دارالخلافه در سال ۹۶ منتشر گردید و امسال هم که کتاب علمای دارالخلافه منتشر شد و جزو مجموعه گنج نامه های دارالخلافه است. بنا دارم موضوعات دیگر مربوط به دارالخلافه را نیز به این مجموعه اضافه کنم.
منبع: ftour.ir
